La vida del Teatre de la Carrièra contada per Catarina Bonafe

            De 1971 fins a 1986, Catarina Bonafe foguèt una actritz (dins las doas accepcions del mot) màger de l’aventura del Teatre de la Carrièra. Ne foguèt la remirabla comediana que sabèm, mas ne foguèt tanben cofondatritz. Foguèt tanben autora de tres pèças e quitament meteira en scèna. Es una femna que visquèt e que certanament viu encara pel teatre e mai que mai pel teatre popular e los espectacles de carrièra.

            Es son experiéncia de vida que conta aquel libre-testimoniatge. L’obratge es d’autant mai preciós que nos porgís un tròç de l’istòria de l’occitanisme. Cresi o aver ja dich, mas considèri que l’occitanisme daissa pas pro de traças escrichas darrèr el. Non solament produsís gaire reflexions sus son anar e las perspectivas que se poiriá assignar, mas pren quitament pas lo temps d’analizar çò que foguèt son passat per, eventualament, ne tirar de leiçons per l’avenidor. Per aquò far, pas besonh d’aver ressorsa a d’istorians especializats. Bastarián las autobiografias dels intervenents, mas fins ara aquestas son pas plan nombrosas. L’istòria personala e militanta de cada occitanista, coma es lo cas aquí amb Catarina Bonafe, balha de miras preciosas per alestir, se ne vira e se i a pro de matièra, una contribucion a l’istòria globala. Los testimoniatges dels unes venent s’ajustar a los dels autres, cada pèira fa paret. Sens aver besonh d’analisis pregondas alestidas segon una metodologia scientifica, basta pas que de raportar de faches per se mainar del camin fach e cossí es estat percorregut per, tanplan, ne poder tirar d’ensenhaments per d’accions futuras. L’occitanisme es tan vièlh coma la lenga occitana. Tant val dire qu’a mila ans, mas coneissèm gaire son istòria contemporanèa. Nos cal comolar aquela manca.

            Es çò que fa Catarina Bonafe amb aquel libre quand se torna clinar sus son passat de comediana e de participanta activa a la vida de la companhiá Le Teatre de la Carrièra pel periòde escambarlat entre las annadas 1970 e 1980. Siá un quinzenat d’annadas de creacions teatralas al servici de la cultura populara occitana. Los qu’agèron l’escasença d’assistir a qualques representacions d’aquela excepcionala tropa sabon çò que l’occitanisme d’uèi deu al Teatre de la Carrièra. Actualament, e fa grand gaug, avèm encara un teatre occitan alara que lo public potencial demesís per se far cada an un pauc mai estequit. Soi pas un especialista del teatre occitan, mas es aisit d’imaginar que sa situacion es encara mai precària qu’anteriorament. De fach, la societat occitana es plan mai desoccitanizada d’uèi que non pas fa quaranta ans.

            Es a travèrs sos sovenirs personals, o puslèu las resurgéncias de sos sovenirs (per far referéncia al títol), que Catarina Bonafe nos conta çò que foguèt l’aventura espectaclosa e singulara del Teatre de la Carrièra. O fa sens amagar las dificultats materialas e umanas que manquèt pas de rescontrar la tropa a un moment ont tot, o gaireben tot, èra d’inventar. Mas inventar per de gents que mancavan pas de vam e d’imaginacion, foguèt fin finala pas gaire dolorós. Foguèt al contrari gaudi. Portada per un optimisme sens termièras, la còla del Teatre de la Carrièra creèt un nombre important de pèças (lo recapitulatiu inserit dins lo libre ne pòrta 26). Espectacles qu’anèt jogar dins de centenats de vilas e de vilatges nòstres. Mas los anèt tanben ofrir un pauc de pertot sus la planeta e aquò fins al Quebèc.

            Lo Teatre de la Carièra participèt al grand reviscòl occitanista post seissanta-ochen. Los que n’èron legiràn certanament aquel testimoniatge amb nostalgia e per los autres an d’ara enlà a posita una lesca importanta de nòstra istòria. Atal las joves generacions que se voldrián lançar dins l’aventura del teatre en occitan an aquí qualques referéncias que lor poirián èsser utilas. Cada experiéncia umana, d’autant mai s’es collectiva, es un apòrt preciós al demai de l’umanitat. A pus fòrta rason quand nos es contada amb generositat, çò qu’es presentament lo cas amb aquestas resurgéncias memorialas de Catarina Bonafe.

            Dins sos sovenirs, l’actritz fa pròva d’un peçuc d’estrambord e, en passant, a còps, d’una mica de pensaments pel movement occitanista. Pòdi pas, nimai, bessautar lo fach que lo Teatre de la Carrièra, mercés a las femnas de la còla, foguèt a l’origina del feminisme dins lo movement occitanista d’aquela temporada.

            Pòdi pas nimai acabar aquela presentacion de libre sens relevar, un còp mai, l’indigéncia de l’edicion occitana. D’efièch, l’autora poguèt pas trobar d’editor e foguèt, per poder despartir son experiéncia passada, obligada de s’autoeditar. Pr’aquò lo libre es escrich en francés çò que, potencialament, permet un lectorat mai espandit que s’èra estat escrich en occitan. Ni per aquò degun lo li volguèt pas prene. Pasmens, estimats legeires d’aqueste cronica, podètz crompar l’obratge en lo comandant directament a Catarina Bonafé. Basta pas que de li escriure a l’adreiça electronica seguenta : catherine.bonafe@gmail.com .

                Pèire Rabasse

            « Résurgence / Ressorgéncia » de Catarina Bonafe. Autoeditat. Despaus legal : genièr de 2023. 180 paginas.