L’occitanisme es a se morir d’una manca de relèva

Nascut en 1956 e mòrt a Niça en 1992, Miquèu Miniussi a daissat una òbra literària de plan nauta qualitat. A l’auna de sa vida plan tròp corta, sa bibliografia es importanta. Son cap-d’òbra, Leis Passatemps, publicat en 1995 obtenguèt lo prèmi Antigòna. Lo libre foguèt reeditat en 1997. Miquèu Miniussi passèt son enfança e son adolescéncia a Canas en çò de sa familha mairala. Cap a sos 17 ans, dintra en contacte amb lo Comitat Niçard d'Estudis Ocitans e participa activament a la publicacion de la revista La Beluga. A Montpelhièr, Robert Lafont foguèt son professor a l'universitat. Pus tard serà conservator de bibliotèca de Draguinhan. A n’aquel moment comença d’escriure e de publicar, sovent amb d’unes escaisses. En 1986 ven cap-redactor de la revista ÒC. Dins Leis passatemps l’autor evòca la vida d’unes desobrats sus la Còsta provençala. Los descriu coma de papagais amonedats trevats per l’ànsia del nonren. Sa poesia nos convida, non sens languiment, a partejar un edonisme assumit.  Son èime curiós, de longa virat cap a la recerca, lo mena de cap a d’estudis literaris sus los trobadors. Sa coneissença immensa de la literatura li balha la possibilitat d’escriure una òbra d’una grand riquesa.

Malgrat la grèva malautiá que li tombarà dessús e lo secuta tre 1981, contunharà son òbra escricha e son accion al benefici de las Letras occitanas. Malurosament se morirà a l’edat de son que 36 ans. Occitània pèrd aquí un de sos escrivans màger del sègle passat.

            Tres ans aprèp sa mòrt, lo primièr d’octobre de 1995, es creada l’associacion « Leis Amics de Miquèu Miniussi ». Sa tòca èra de far conéisser l’autor e sas creacions. Faguèt un trabalh d’edicion de sos tèxtes a partir dels manuscrits e tapuscrits que trobèt. Lo tresaur èra e demòra inestimable. Remarcarètz que parli ara al passat. D’efièch, vèni d’apréner que l’associacion « Lei amics de Miquèu Miniussi » ven de s’autodissòlvre. La marrida novèla es tombada brutalament e ne susprenguèt mai d’un.

            Per ieu, l’afar es pas anodin. Ai còpsec volgut ne saber mai sus aquela disparicion d’associacion. L’origina de la tancadura ven de çò que son animatritz principala, la pròpria maire de l’escrivan, ven de defuntar. Rai d’aquò ! Dins una societat ont una associacion occitanista auriá pas a luchar cada minuta per sa subrevida e menar a bon pro son objècte, lo decès d’una persona butariá pas ineluctablament a son autodissolucion.

            De çò que ne sabi, Leis amics de Miquèu Miniussi an capitat d’editar tota la produccion de l’autor. D’aquel punt de vista lor tòca es estada complida e es una bona causa. Pasmens, per çò que i a un « pasmens », l’associacion fasiá tanben un trabalh de promocion e de difusion de l’òbra. Aquelas missions s’acaban, plan solide, amb la fin de l’associacion. Ja que l’òbra de Miquèu Miniussi s’amerita d’èsser mai coneguda que çò qu’es, la disparicion d’aquel inestimable aplech nos va far crudelament fraita. Es la literatura nòstra qu’es malament impactada per aquela pèrdia. Lo trabalh que faguèron los amics de Miquèu Minuissi pendent trenta ans, d’ara enlà qual lo farà ? Quand se sap que far conéisser la produccion literària occitana es ja una crebassina de per ela, se’n mai d’aquò las associacions que se son balhat aquela tòca disparéisson las unas aprèp las autras, aquò’s la cultura nòstra dins son ensems que se va apaurir.

            Çò pus triste dins aquel afar es que Leis amics de Miquèu Miniussi, an quitament pas pogut servar l’estòc dels libres que possedissián. Per de rasons de local a liberar, an balhat a gratís tot lo molon de libres qu’avián. Los an balhats a qual los demandavan. Es un vertadièr creba còr. Tot sapient que l’associacion aviá editat la màger part de sos títols, d’ara enlà a qual s’adreiçar per crompar los obratges de Miquèu Miniussi ?

Remembri que sens poder politic pròpri, Occitània existís pas que dins l’accion de sa societat civila. E dins aquesta, l’occitanisme es pas que la soma de las associacions politicas, culturalas, ensenhantas, etc… que defendon l’identitat occitana. Soi sòci de mantunas d’aquelas associacions e constati dempuèi de temps que lor Conselhs d’Administracion, e mai que mai lors animators mai dinamics, valent a dire per parlar familiarament « los que tenon la barraca », se fan de mai en mai vièlhs. Degun o ditz pas publicament fins ara, mas ieu lèvi la lèbre : l’occitanisme es a se morir d’una manca de relèva. Fins ara la relèva entre generacions se fasiá pro naturalament. Dempuèi la debuta d’aqueste sègle es pas mai lo cas, e, se la situacion càmbia pas lèu, aquela manca nos serà fatala. Es pas de pessimisme que de dire la realitat. Cal que totes amassa prengam consciéncia d’aquesta funèsta realitat. Nos cal anar cercar los joves aquí ont son. Fraita d’aquò lo combat risca s’acabar per manca de combatents.

Mas ont son los joves ? Sabèm ben que l’identitat es portada per la lenga. Aquesta èssent fòrça diluida dins la societat, de mens en mens de joves se sentisson occitans. Amb la desocializacion de la lenga los joves son, de fach, gaire concernits per la cultura occitana. Pasmens, n’i qualques uns qu’an causit de préner part al combat per reviscolar la nacion occitana. A n’aquestes gausi los convidar a prene lors responsabilitats, totas lors responsabilitats. Son eles l’avenidor d’Occitània. Cal pas qu’ajan paur de préner las retnas de las associacions abans qu’aquestas disparescan una a cha una.

Caldriá pas que l’autodissolucion de l’associacion Leis amics de Miquèu Miniussi siá la primièra d’una longa tièra. La joventut occitana al trabalh ? Quite !

  Sèrgi Viaule