D’uèi fa tres ans que la guèrra d’annexion d’Ucraïna per Russia a començat

            D’uèi es un plan triste aniversari per l’Umanitat. Fa tres ans, lo 24 de febrièr de 2022, Russia envasissiá Ucraïna. Se dins lo títol ajusti « a granda escala » es per çò que ja l’invasion aviá començat en 2014, quand las tropas russas ocupèron Crimèa e l'annnèxeron illegalament. La meteissa annada tanben ocupèron d’unes tròces de las regions ucraïnianas de Donetsk e de Lohansk, en Dombàs. Aquò fa doncas onze ans que la populacion ucraïniana patís d'innombrablas atrocitats e d’indicibles crimis contra l’Umanitat. A las atacas contra los dreches umans cal ajustar la negacion dels dreches per las nacions de viure en patz dins l’integritat de lor territòri.

            Remembram que lo memorandum de Budapèst, document signat lo 5 de decembre de 1994, respectivament pels Estats Units, lo Reialme Unit e Russia acòrda la garantida d'integritat territoriala e de securitat a Ucraïna en escambi de sa ratificacion del tractat sus la non-proliferacion de las armas nuclearas (TNP). En 2009, los Estats Units e Russia confirmavan la validitat d'aquel memorandum. Coneissèm la seguida : l’imperialisme rus, tre qu’aquò l’arrenga, se chauta de sa signatura coma d’una figa. Doblidessem pas qu’anteriorament i agèt l’ocupacion de Transnistria en Moldavia (part de la nacion romanesa) en 1992 ; de la nacion abcaze (1992) e la part Sud de la nacion ossèta (2008). Sens comptar totas las autras nacions presas dins l’estòc de la Federacion de Russia (aquí pensam particularament a Tchechenia). Semblariá que l’imperialisme rus vòlga tornar a las frontièras del tsarisme e del sovietisme. L’istòria quequeja a l’Est d’Euròpa.

            D’uèi fa tres ans que la guèrra d’annexion d’Ucraïna per Russia a començat e lo monde democratic es pas estat capable de se mobilizar per far respectar un minimum de drech internacional. Mendre que Russia se balha los mejans de sas ambicions predatrises, Euròpa es pas estada capabla d’aumentar sas capacitats militaras. Tre la debuta a agut paur de la poténcia nucleara russa. A cedit a las menaças del dictator. Mentre que Russia disiá metre de « linhas rojas », Euròpa a pas gausat traçar sas pròprias linhas rojas.

Alara que Russia desfisa lo drech internacional calguèt tres ans al monde democratic per metre en plaça un 16en paquet de sancions contra l’agressor. Soi a me demandar çò que devián conténer los 15 precedents ? Probablament pas grand causa quand se sap que ne calguèt 16 per benlèu aflaquir l’economia russa. Pas un sol Estat europèu a pas gausat rompre sas relacions diplomaticas amb l’Estat assalidor. Aquò passa l’òsca ! A metre paquets de sancions sus paquets de sancions perqué pas préner la decision politicament fòrta de rompre las relacions diplomaticas amb un Estat que, sembla, avèm pas mai de relacions economicas amb el ?

            Malgrat çò que pòdon dire la realitat parla d’ela-meteissa, los Estats europèus an pas fach çò que caliá e fan pas çò que cal per remandar Russia dins sas frontièras. Mentre qu’en 2024 lo budgèt militar rus es de 126 miliards de dolars (siá un tèrç de las despensas publicas e 5,9 % de son PIB), en Euròpa los budgèts cumulats de l’Union son 350 miliards d’euros. En França es de 47 miliards d’euros (siá 2 % de son PIB).

            Ça que la, las chifras son aquí per parlar. Se Euròpa aviá la volontat politica de véncer vertadièrament Russia coma o afirma de longa, i a temps que l’armada de Potí seriá estada rebutada dins sas frontièras. Entre Euròpa e Estats-Units d’America i a temps que lo pont de Crimèa (lo pont Potín) seriá al fons de l’aiga, coma serián engrunadas e arasadas totas sas basas militaras. Dempuèi tres ans lo provesiment de l’armada ucraniesa en armas se fa al comptagotas, amb parcimonia per dire pas amb mesquinariá. Calguèt de meses perduts per liurar de canons e de carris d’assalt. Calguèt una vergonhosa annada per començar a liurar de missils. E qué dire de la liurason d’avions de caça ? Calguèt que foguèsse de païses coma Dinamarca, Belgica e Païses-Basses que liuren los primièrs. Vergonha al païses bèls de l’Union Europèa que gausan pas ne balhar. E que pensar de França que ven tot bèl just, aprèp tres annadas de guèrra afrosas patidas per Ucraïna, de començar per liurar qualques Mirage 2000 (benlèu un pichon desenat ?). Tre la debuta de la guèrra França auriá degut formar de pilòts ucranieses sus aquela mena d’avions. Atal serián estat ja operacionals fa dos ans e aurián pogut participar a l’ofensiva ucraniesa de l’estiu 2023. Al lòc d'aquò los païses diches democratics daissèron l’avantgarda ucraniesa anar al combat sens gaire de mejans. Sens pro d’armas per capitar son ofensiva. La vida dels soldats ucranieses que luchan per la democracia sembla pas trebolar la consciéncia dels politicians europèus e occidentals.

            L’Euròpa, incapabla d’autonomia e d’independéncia militara, incapabla mai que mai de volontat politica, daissèt reglar aquel conflicte europèu als Estats-Units. La resulta la coneissèm : dos psicopatas son a reglar l’avenidor d’Euròpa dins nòstra esquina. L’afar es d’ont mai deplorable que l’Union Europèa es pro poderosa economicament per èsser independenta militarament,baste que n’aja la volontat politica. Per aquò auriá calgut que passèsse tre la debuta de l’agression russa en economia de guèrra. Estimèt melhor daissar son avenidor dins las mans dels Estats-Units. D’aquela coardisa politica, n’avèm ara las funèstas consequéncias. Sens reacion fèrma d’Euròpa (almens de sos Estats mai volontaris) l’eroïca Ucraïna va èsser desmembrada e benlèu completament envasida e ocupada. Mas ont s’arrestaràn Potín e ara son complici Trump ? Es ora per Euròpa de se ganhar son independéncia politica e o farà pas en fisant sa defensa als Estasunians.

            Per los païses liures, mandar de tropas en Ucraïna non deuriá èsser un tabó. Potín trasteja pas tant per far venir de Nord-Coreans sul front. Se cap de país non vòl mandar de tropas, perqué pas enfaciar que l’Union Europèa arme e pague de brigadas internacionalas de volontaris ? Seriá un mendre mal. Es una opcion que, sabi pas perqué, ai pas jamai ausit evocada enluòc ni per degun. Ieu la meti a discutida.

               Sèrgi Viaule