Acabarai pas jamai d’o dire : la literatura occitana es un univèrs comol de suspresas e de rabiments. Los escrivans occitans an de dificultats per se far editar compte tengut de l’estrechor del mercat ? Nimai per aquò cal pas creire que se van calar, que van arrestar de crear, que van cotar. Los autors occitans an pro d’imaginacion per contunhar a s’exprimir. Res non sembla los arrestar al dam pus dolent dels supremacistas franceses que fan tot per los anequelir.
Ne vòli per pròva Sèrgi Labatut que, fa gaire, me balhèt un recuèlh de tèxts seus. Aqueste es estat imprimit sus de papièr polit e espés per el-meteis, sus sa pròpria maquina. Plan solide es d’auto-edicion e qual ditz auto-edicion ditz difusion restrencha. Quantes sèm los privilegiats qu’agèrem l’escasença d’èsser gratificat d’un tal joièl ? Probablament pauques e aquò es damatge. Rai ! Los que lo voldrián aver an pas que l’i demandar, me pensi que los satisfarà amb plaser. Atal la literatura occitana enrega mai d’un canal per s’espandir e lo pièger dels ostracismes non sembla la poder arrestar. Aquò’s aquò la fòrça de l’esperit occitan de resisténcia. Sempre endavant !
Que dire qu’aqueles tèxts cortets, se que non que cadun conten una poesia fina e delicadament alestida, sovent conjugada a una tombada descalada ? L’escrivan, qu’es tanben fotograf e plastician o cal ben remembrar, capusa caduna de sas pèças d’un biais precís e menimós amb sos cisèls mai agusats. A la resulta se compren que lo trabalh es estat mes mai d’un còp sul banquet. L’artista nos impòrta de longa dins lo monde de la derision e de l’absurde :
« L’infèrn es pas un luòc per abitar. Pasmens sa vida sembla un infèrn. Aviá tot perdut : trabalh, femna, mainatges, ostal. Emai lo can se n’èra anat. Per seguir una canha probablament. Atal li mostrava la dralha ».
Dins sos tèxts Sèrgi Labatut jòga amb la vida e lo destin qu’el se jòga de nosaus. Al final, las sensacions se mesclan e s’entremesclan per daissar pas al legeire que sas pesadas de mots. La confusion e lo trebolum caracterisan superbament e benlèu ben ufanosament aqueles textonets de sonque quatre o cinc regas. Sèrgi Labatut vestís sa lenga de las tengudas mai inversemblablas, çò que li balha una luminositat estranha e linda a l’encòp. L’autor nos fa cabussar e nos daissa marfir dins un ambient ont lo sens comun a pas mai sa plaça. Ont la rason a pas mai sa rason d’èsser e ont tota temptativa de rasonament racional se truca a la paret del non-sens, del desvari, s’es pas a la muralha del baujum :
« Al fons d’un tirador trobèt una bossòla. Sabiá pas d’ont veniá que se remembrava pas de l’aver crompada. Nimai èra pas un present. La daissèt sus la taula. Lo ser, aprèp lo trabalh, demandèt a la femna se sabiá d’ont veniá. Es lo primièr còp que la vesi, respondèt. La tornèt botar dins lo tirador ».
Dins aqueste recuèlh Sèrgi Labatut nos balha a legir una escritura occitana rara e requista. Es un artista multicarta original dins lo cortal contemporanèu de la cultura occitana. Un artista que certanament se’n parla pas pro e que s’amerita d’èsser descobèrt. Solide que los qu’auràn l’astre de legir (maldespièch las dificultats de difusion) aqueles « Temps perduts » cercaràn d’anar cap a las òbras polifòrmas de Sèrgi Labatut. Sas òbras plasticas (pinturas, pegatges, fotografias, etc…), s’ameritan d’èsser vistas ; mas aquò son figas d’una autra desca e aurem probablament l’escasença de ne tornar parlar. De notar, ça que la, que de fotografias de l’autor son enclausas dins aqueste recuèlh. Coma los tèxtes escrichs, son presentadas dins la foscor d’un entre-dos escambarlat entre sòmi e realitat.
« Èra segut al bar a costat d’una femna que contava que son marit la tustava. Ausissiá pas tot çò que se disiá. E vos a dich per quina rason tusta ? Faguèt lo barman. Comprenguèt pas plan la responsa, alara demandèt un autre whisky ».
Que dire mai d’aqueles tèxts ? Unicament poetics, aberrants, illogics, incoërents ? Son una mena d’aforismes ? D’instantanèus de la vida vidanta sens cap ni coa ? Son de beleges scripturals posats dins los abisses de la doça folia ? De la mièja realitat ? Son tot aquò a l’encòp e certanament plan maitas causas que seriái plan incapable de vos escalcir. La literatura de Sèrgi Labatut es totjorn estada una particularitat dins l’arcolan de la literatura occitana. I a pas qu’a tornar legir sos libres precedents per se’n convéncer. Sovent daissan lo legeire sus son estomac, lo daissan una mica desvariat. Es benlèu per aquò que lo monde an de dificultats per parlar de las òbras de Sèrgi Labatut. Aprèp una passejada dins son monde se poiriá qu’aguèsson un moment de sideracion sensoriala e intellectuala. Plan solide, ieu-meteis disi aquò sens tròp saber çò que ne vira vertadièrament talament l’univèrs labatusian sembla inaccessible al comun dels mortals.
Pèire Rabasse
« Temps perduts » de Sèrgi Labatut. Autoedicion artesenala e artistica. 2022. 58 paginas.
De comandar directament a l'autor e còsta 20 €