Joan-Claudi Rixte rend servici a Occitània en li tornant una part de son istòria

            Un còp mai vòli rendre omenatge a la granda federacion d’educacion populara qu’es l’Institut d’Estudis Occitans. Se l’occitanisme viu encara d’un biais popular dins fòrces vilatges d’Occitània es de mercés als cercles locals de l’IEO. Se viu al nivèl dels departaments occitans es per çò que i a de seccions departamentalas que coordonan los cercles locals e qu’engimbran de manifestacions culturalas importantas. Se l’occitanisme viu al nivèl de las regions es de mercés, entre maitas associacions, a las seccions regionalas de l’IEO. Enfin, sens lo nivèl nacional de l’Institut d’Estudis Occitans per representar la lenga e la cultura occitanas al nivèl inter-nacional, aquestas serián invisiblas e, per tant, inexistentas. Teni a o remembrar talament ausissi tròp sovent dins l’occitanisme los prepauses suicidaris dels que calomnian un nivèl o l’autre de l’IEO. L’Institut d’Estudis Occitans es un tot e tirar una pèça de l’edifici revendriá a lo far s’afrabar.

            Demest las instàncias de l’IEO, vòli metre en abans uèi lo trabalh d’edicion de las seccions departamentalas. Son nombrosas a publicar regularament qualques obratges. Demest aquelas la seccion de Droma que torna al public d’escriches occitans ancians, mas tanben d’obratges literaris.

            En debuta de 2024 nos prepausava « Livre de mémoires de Mermet Claret, seigneur de Treschenu / Libre de memòrias de Mermet Claret, senhor de Treschenus ». Es presentat per Joan-Claudi Rixte qu’es un especialista en paleografia e bon coneisseire de l’escrich occitan. Aqueste es pas son primièr estudi publicat. Ja en 2019 nos aviá balhat « Los comptes consularis de Taulinhan ».

            Aqueles quasèrns, tenguts entre 1455 e 1529 per Mermet Claret son un registre patrimonial. O, se volètz melhor, un libre de comptes de sos afars ont son repertoriadas sas transaccions comercialas e la gestion de sos bens e los de sa familha alargada. Tot i es notat : çò que ven, çò que crompa, çò que còsta lo personal sasonièr o non qu’embaucha, sos desplaçaments, etc…

            A legir aquel libre de comptes, òm se maina sulcòp que, fin finala, i a pauc de diferéncias entre l’occitan de la fin del sègle XVen e la debuta del XVIen e lo que soi a vos escriure. Emai se la grafia es benlèu pas tan blosa que la qu’emplegavan los Trobadors quelques sègles pus lèu, pasmens se tracha d’una grafia classica que deuriá far soscar totes los partidaris provençals de la grafia afrancimandida e farlabicada que s’entestardisson a vóler promòure. Lo glossari en fin de volum que nos balha Joan-Claudi Rixte es aquí per testimoniar de la perennitat de la lenga nòstra a travèrs los sègles. Lo vocabulari a gaire cambiat. Los francismes i son escarses. D’aquí, entre maitas rasons, l’interés de tornar publicar aquela mena de tèxt ancian. Es caporal de saber d’ont venèm per traçar l’avenidor. Es un exercici que devèm contunhar e Joan-Claudi Rixte coma la seccion dromesa de l’IEO o an plan compres. D’aquò los devèm mercejar.

            Se tracha d’un obratge qu’explòra en prigondor la lenga d’una epòca. Atal, sègles aprèp sègles, se pòt restituir l’evolucion de la lenga nòstra. La conclusion que se pòt tirar d’aquel estudi, se ne pòdi jutjar aprèp aver legit l’obratge, es que la lenga evoluïguèt tras que lentament. Autra evidéncia que se’n pòt tirar es que la lenga s’es totjorn escricha, siá a destinacion del public o en privat.

            En tirant del desbrembièr aquel registre patrimonial del senhor Mermet Claret, Joan-Claudi Rixte rend servici a Occitània en li tornant una part de son istòria, mas ajuda tanben la lingüistica nòstra. Lo patrimòni escrich occitan es immens e diversificat. Es lo tresaur de la lenga nòstra. Un eretatge que justifica lo combat que menam per sa resocializacion.

Aquel trabalh de Joan-Claudi Rixte es a l’encòp scientific e militant. Nos devèm d’encoratjar aquela mena de publicacion, emai s’es pas aisida de legir coma son jamai aisit de legir los estudis scientifics. Pasmens tot combat nacionalista se deu d’èsser apevat sus d’elements identitaris evidents e quin pòt èsser lo marcaire mai patent que la lenga per marcar una identitat nacionala ?

            Coma de costuma Joan-Claudi Rixte, per aquel estudi coma per sos precedents, fa pròba d’una grand rigor scientifica. Son erudicion e son biais de menar sas recercas permeton una publicacion acabada. Atanben, estimats legeires, vos convidi totes a crompar aquel libre. O cal far se volèm ajudar e atal balhar un avenidor a la recerca dins lo domèni occitan. Res se farà pas sens esfòrces.

                  Pèire Rabasse

            « Livre de mémoires de Mermet Claret / Libre de memòrias de Mermet Claret » presentat per Joan-Claudi Rixte. Edicions de la seccion Dromesa de l’Institut d’Estudis Occitans. Despaus legal : genièr de 2024. 208 paginas.

https://www.espaci-occitan.com/botiga/fr/histoire-etudes/3106-livre-de-memoires-de-mermet-claret-texte-occitan-1458-1466-j-c-rixte-9782955791059.html