Es pas amb la coardisa que mantendrem la valor occitana de convivéncia

Amics e estimats legeires del Lugarn,

            Per marcar la respelida de l’Estivada a Sebazac en Roergue e participar al dinamisme de la cultura nòstra, nòstre collaborator e cronicaire literari Pèire Rabasse se prepausa de vos ofrir una presentacion de libre per aqueles dos jorns. Atanben la redaccion en urosa de vos porgir d’uèi de deman aquelas doas recensions. Bonas lecturas e bona Estivada a totes.

                Joan-Pèire Alari, cap-redactor

Un agach sus l’espòrt e lo fanatisme musulman

            Soi grand amator de rugbí. Atanben quand, me passejant un jorn dins las travadas d’un salon dels libres, tombèri nas e nas amb aquel libròt del títol « Rugbí e laïcitat », aquò aluguèt una beluga dins mon cervèl. La curiositat prenguèt lo dessús e arribèt çò que deviá arribar, crompèri lo libre. Soi atal : tre que soi davant un molon de libres ai la crompareleta compulsiva. M’arriba de quitar un salon amb la saca plena a ras de gola.

            De l’autor, Jòrdi Bringuièr, sabèm pas grand causa se que non qu’es tolosan e que foguèt del temps de son activa, inspector de l’Educacion nacionala. A escrich mai que mai de biografias e foguèt un practicant afogat de rugbí.

            Immancablament l’obratge comença per una istòria del rugbí. E Jòrdi Bringuièr, en coneisseire, ne retracha las linhas màger. Manca evidentament pas de remarcar que lo rugbí es mai que mai popular en Occitània e amb mai de densitat en Occitània del ponent. A n’aquel prepaus l’autor cita lo bordalés Joan Lacotura qu’escriguèt endacòm que « L’installacion del rugbí dins l’oèst occitan èra lo revenge de Raimond-Rotgièr Trencavèl subre Simon de Montfòrt ». Emai se plan solide l’acòrchi es susprenent, aquò denòta plan que los Occitans, quines que foguèssen, an pas encara engolit la guèrra d’annexion que ne son estat victimas. Esperem que ne demoraràn pas a la practica del rugbí e que dins lor sen Raimond-Rotgièr Trencavèl se desrevelharà vertadièrament per botar lo poder politic francés fòra las frontièras occitanas.

L’opcion de partença per Jòrdi Bringuièr es qu’istoricament, valent a dire tre l’aparicion del rugbí a la fin del sègle XIXen fins a la primièra guèrra mondiala, lo fotbòl es estat promòugut coma espòrt pel mitan clerical e qu’al contrari lo rugbí seriá estat un bastion del republicanisme. Sus aquel sicut, qu’a estudiat menimosament, i torna de longa. Quitament lo volum pòrta coma jostítol « Quand lo rugbí èra l’espòrt dels republicans e lo fotbòl lo dels catolics ». Mas precisa plan qu’entre las doas guèrras e a pus fòrta rason aprèp la segonda guèrra mondiala la trencadura  s’es pauc a cha pauc diluïda fins a desaparéisser completament. Las sociologias son de longa en evolucion e la sociologia dels espòrts coma las autras. D’ara enlà, amb la pèrdia d’influéncia del clericalisme catolic, aquela trencadura existís pas mai. Generalament totes los Occitans, cresents o pas, son republicans e laics. Se la reparticion fotbòl = clericalisme e rugbí = republicanisme existiguèt un jorn, es pas mai de mesa.

            L’autor avança que lo rugbí es marcat per las valors de liure-arbitre, d’iniciativa, de responsabilitat que son en oposicion amb los dògmas de las cresenças que son caracterizadas per l’obesisença òrba e la somission morala e fisica. Aquò l’empacha pas d’escriure de paginas polidas per rendre omenatge a l’abat Enric Pistre, lo « papa del rugbí ». La legenda vòl que fins a sa mòrt pòrtèt jos sa sotana lo malhòt de l’Esportiu Club Albijòl, lo club dins lo qual joguèt qualques sasons.

            D’ara enlà la trencadura entre fotbòl e rugbi se fa pas pus entre ideologia politica, mas puslèu segon los gosts e subretot las aptitudas de cadun. Per pròva, se dins cada vilatge d’Occitània i a un club de rugbí, cal pas ça que la desbrembar pas que i a tanben un club de fotbòl. Emai sovent dins los vilatge un pauc bèls s’i pòt trobar d’autres clubs d’espòrts collectius.

            Un còp mai se lo problèma de la laïcitat se pausa dins lo monde dels espòrts es en causa de l’aparicion de l’islam en Occitània e en Euròpa tota. Solide que i a trenta ans aquel libre de Jòrdi Bringuièr auriá pas agut necessitat d’espelir. La laïcitat èra de mesa dins totes los espòrts e degun auriá pas agut l’idèa de la tornar metre en causa. Mas malurosament l’islam es dintrat dins nòstra societat per efraccion e ensaja de s’impausar pertot ont pòt. Atanben totas las federacions esportivas son ara obligadas de precisar lor reglamentacion a prepaus de la laïcitat e de convivéncia. Per exemple, la federacion del rugbi de XIII es estada obligada de publicar un comunicat oficial per remembrar que la carta olimpica fa obligacion de neutralitat religiosa dins totes los espòrts. Mentretant l’autor planhís que « Cèrtas federacions internacionalas, fotbòl, rugbi de XV, basquetbòl, andbòl, caraté, judò, atletisme e volada de plaja derogan a n’aquesta carta olimpica per autorisar de tengudas a connotacion religiosa » ditz pudicament l’autor per nommar pas lo vèl islamic. Planhissi que l’autor aja pas agut lo fetge de dire de blanc çò blanc. Es pas amb la coardisa que mantendrem la valor occitana de convivéncia dins nòstra societat. Causa coneguda siá !

            Lo fach es que de mai en mai l’islam ensaja de s’impausar, d’impausar son fanatisme, sa misoginia e son omofobia pertot ont pòt. A nosaus d’èsser vigilents e de lo daissar pas far regressar l’umanitat fins als temps antics. Que, entre maitas causas nefastas, coma o nòta judiciosament Jòrdi Bringuièr « Lo vèl islamic pòrta tanben una carga sexista per èsser lo marcaire d’un signe de somission e d’inferioritat de la femna ». Valiá d’èsser dich, d’ont mai al país de convivéncia e de l’amor cortés.

              Pèire Rabasse

            « Rugby et laïcité / Rugbi e laïcitat » de Jòrdi Bringuièr. Edicions Edilivre. Acabat d’imprimir en novembre de 2023. 85 paginas.

https://www.edilivre.com/rugby-et-laicite-georges-bringuier.html/