Les enfants d’Ibn Khaldoün, chroniques sarrasines

            Quin es aquel autor del nom de Jacme Boireau ? Fins ara lo coneissiái pas. Mentretant la quatrena de quatrena nos entresenha una mica. L’òme visquèt de 1946 fins a 2011. Nasquèt a Garait e moriguèt as Albi. Sabi pas s’aquò sufís per far d’el d’un escrivan occitan d’expression francesa ? De 1971 fins a 1973 va en « cooperacion » en Argeria ont s’interessa a la cultura cabila. Cultura amaziga qu’ensaja d’escanar lo governament arabo-islamista d’Argièr. Passa per Bretanha, puèi ven ensenhaire as Albi en 1981. Alavetz, compte tengut del seu percors e sens volontat de recuperacion, òc-ben, se pòt parlar de Jacme Boireau coma d’un escrivan occitan d’expression francesa. D’ont mai que s’interessèt de longa a la cultura occitana e al movement occitanista sens, ça que la, i participar.

            Aquel autor escriguèt mai que mai d’obratges de sciéncia-ficcion e d’ucronia, aquel genre literari qu’es una ficcion ont l’autor desvira l’Istòria en partent d’un fach istoric màger. Aquel « Les enfants d’Ibn Khaldoün, chroniques sarrasines – Los enfants d’Ibn Caldoún, cronicas sarrasinas » es un de sos obratges d’ucronia. La trama d’aquel libre partís del postulat que Carles Martèl al lòc d’aver ganhat a Pèitius, i a perdut. Alavetz, entre Pirenèus e Lèger, en Occitània coma o escriu condreitament l’autor, s’es installada una lusenta civilizacion musulmano-berbèra, mentre qu’al nòrd de Lèger, en Francia -atal la nomena Jacme Boireau-, es pas que misèrias, crimis e salvatjariás de tota mena. Tant e plan que los Francians fan tot çò que pòdon per venir trabalhar en Occitània.

            Aquò es pauc o pro la presentacion del libre dins son introduccion. Tanlèu l’aver legida començavi de me regaudir de la bona pesca. Mas paure monde, foguèt quicòm mai e m’i esperavi pas. Jamai, e aquò de la primièra a l’ultima pagina, ai pas pogut seguir l’autor dins sa narracion. Lo tèxt es d’una tala confusion e d’una tala aproximacion que lo lector a lèu fach d’i pèrdre las pedalas. Malgrat ma bona volontat per pèrdre pas pè, i m’i soi negat tre la debuta. Sabi ben que se tracha d’una ucronia qu’aquò partís d’un cambavirament istoric. Empacha pas qu’a partir presentament de la victòria de Carles Martèl, los eveniments seguents aurián pogut èsser cronologics. Malurosament es pas los cas. Lo legeire es de longa mantengut dins de zònas negras. Deu caminar sens lums per l’esclairar. Ai pas jamai legit un obratge tan enrambolhat. Per plan dire e per dire la vertat aquel libre es estat per ieu incomprensible de cap en cima. Dins ma vida leguèri qualques milierats de libres. Sens voler me far lusir la codena mai que necessari, pòdi dire que soi un legeire afogat. Cèrtas, a la lectura d’un obratge qualques causas me pòdon escapar e quitament qualques còps de causas importantas. Mas aquí pòdi dire que tot m’escapèt.

Los capitols s’encadenan sens cap ni centena, a tustas e a bustas. Dins l’introduccion, l’autor de las regas ditz que Jacme Boireau mascanhèt de temps per se trobar d’editors. A la lectura d’aquel obratge, aquò m’estona pas ges. Quitament se los personatges pòrtan de noms, sabèm pas jamai qual es qual e qual fa qué. Aquel « roman » es un grand fangàs, es una granda bolhaca. Tant mai avançavi dins ma lectura e tant mai me disiái qu’un pauc pus luènh la compreneson de las causas s’anava arrengar. Mas es lo contrari que se passava. Tant mai avançavi e tant mai lo fial se perdiá. Per plan dire, de fial n’i a ges dins aquel obratge. Lo lector, almens foguèt mon cas, es completament perdut. A la marrida impression de legir per legir, mas compren pas res. Es una terribla impression, la d’aver lo sentit d’èsser vengut pèc. O torni dire per çò qu’es la vertat : es estat per ieu una experiéncia engerdabla, afrosa que desiri pas a degun.

E coma lo libre es marrit demest los libres pus marrits que me foguèt donat de legir, sul pacte s’acaba en biscoeta. S’acaba just al moment ont un personatge novèl e interessant fa son entrada jols projectors atudats de la scèna. A n’aquel moment l’autor s’arrenga per clavar lo libre en daissant lo legeire plantat aquí, al mitan de sas esperanças tras que decebudas. I a milanta biaisses de mancar un roman. D’aqueste punt de vista ne vegèri de verdas e de pas maduras, mas lo mancar de cap en cima coma o faguèt Jacme Boireau, me demandi cossí degun li demandèt pas jamai de lo tornar trabalhar.

E se Clarles Martèl aviá perdut a Peitieu, e se Simon de Montfòrt aviá perdut a Mureth, e se Napoleon aviá perdut a Austerlitz ? E se… ? E se… ? Tot aquò pòt ben far un roman d’ucronia, mas cal escriure la seguida ! Seriá tròp simple d’aver una idèa ! La cal en seguida saber desvolopar. Un roman deu èsser estructurat, deu èsser plan engimbrat per far quicòm de literariament coërent. Sens aquò son pas que de frasas colcadas a pertièra sus de papièr. De frasas sens cap ni coa, lançadas a l’azard Baltazar. Regreti d’aver a o escriure, mas aquel roman val pas tripetas. O regreti tant mai qu’èra l’escasença de parlar d’Occitània e de far un palm de nas a n’aquesta « Francia » que de longa nos combat, nos secuta sens fin ni pausa per nos assimilar completament. Damatge ! La literatura es una art qu’es pas balhada a totòm. Sens comptar qu’a l’artista melhor del monde, li pòt arribar de mancar una òbra…

             Pèire Rabasse

            « Les enfants d’Ibn Khaldoün, chroniques sarrasines – Los enfants d’Ibn Caldoún, cronicas sarrasinas » de Jacme Boireau. Edicions dels Regionalismes. Acabat d’imprimir en abrial de 2018. 120 paginas.

https://www.amazon.fr/enfants-dIbn-Khaldoun-Chroniques-sarrasines/dp/2366341180