/image%2F0568858%2F20140111%2Fob_0348f4_logo-pno-jpg){kind=logo}
Las regions nòstras son mai o mens engatjadas dins lo combat occitanista. Perqué aqueles grases diferents d’implicacion ? Plan degodit seriá lo qu’o poiriá dire amb certesa. Pasmens se pòt benlèu avançar qualques ipotèsis. Personalament soi desprevesit sul sicut, adoncas, gausi pas ne prepausar.
Remarqui simplament que, malgrat l’engenh e lo capuditge de qualques desenats d’occitanistas afogats, Auvèrnha demòra la region occitana ont lo moviment nacional es socialament lo mens prenhent dins la populacion. Es pas fauta de las associacions occitanas que i trabalhan. Aquestas son sovent activas. Pensi aquí, entre maitas, a las seccions despartamentalas de l’Institut d’Estudis Occitans.
La question seriá de saber perqué en Auvèrnha la conscientizacion es mentra qu’endacòm mai, alara que la legislacion lingüicida mesa en òbra per l’imperialisme francés es la meteissa que dins las autras regions nòstras ? Patissem totes las meteissas interdiccions, las meteissas repressions se nos veniá dins l’ase de vóler levar lo cap, lo meteis mesprés e las meteissas escòrnas. D’aquel punt de viste sèm totes a nivèl.
Alavetz, perqué l’occitanisme capita pas a s’implatar mai en Auvèrnha alara que la lenga e la cultura occitanas i son aitant, se que non mai viva que dins de regions coma Provença ont lo grand remplaçament vengut del Nòrd coma del Sud a fach son òbra ? A priòri, Auvèrnha deuriá, al contrari, èsser la region occitana ont las gents deurián èsser lo mai estacadas a lor identitat nacionala primordiala. Pauc o pro la region es encara enclavada, desindustrializada e rurala. Tantes elements negatius qu’aurián pogut plaidejar per la servacion d’una identitat fòrta basada sus la lenga del país. Visiblament, es pas lo cas. Aquela donada de relatiu josdesvolopament economic pòt, al contrari, menar los Auvernhats a pensar que per ne sortir lor cal imperativament se fondre dins lo mòtle exclusiu franchimand.
Mentretant, cal pas tanpauc créire qu’Auvèrnha es pas un lòc de resisténcia occitanista. Dempuèi lo Felibritge, la region a totjorn comptat d’aparaires de l’identitat nòstra. Emai se lo malhum associatiu i es un pauc mens sarrat que dins las autras regions, i es ça que la encara viu. Ai totjorn agut un interés per Auvernha. Cada còp qu’o pòdi, ensagi d’i anar. Me remembri fa ara qualquas annadas èsser anat a Riom en çò de la valenta Audeta Breugnot ont rescontrèri los occitanistas del parçan e, entre maites, l’incontornable e valorós Paure Tièna Coderc (1930 – 2015).
Mon interés per Auvèrnha es ni sentimental, nimai nostalgic. Es un interés viu e actiu de solidaritat militanta. Es per aquò que, emai se planhissi que siá pas pro productiva, legissi la literatura que nos ven d’Auvèrnha. Rai ! per me téner de contunh al corrent de çò que se fa en Auvèrnha soi abonat a « Parlem ! », la « revista occitanista auvernhata e velava », coma o pòrta la cobèrta del periodic trimestral. Dempuèi que « La cabreta » existís pas pus, me pensi que deu èsser la sola revista auvernhata que nos demòra. Tant val dire que nos es preciosa e que la nos cal sosténer en nos i abonant massissament.
D’efièch, soi de l’escòla vièlha. Soi nascut abans l’informatica e me cal manjar de papièr per poder viure. Solide que nòstres amics occitanistas del Nòrd an tanben e certanament lors sitenets ; pasmens, per legir, m’agrada melhor aver quicòm per las mans. Parlem ! es editada per la seccion Puèi-domenca de l’Institut d’Estudis Occitans, mas coma o avèm vist pus naut, es un trimestral que s’adreiça a Auvèrnha tota. Se tracha d’una revista generalista. Se i tròba de literatura amb poesias e pròsas coma novèlas o contes ; mas tanben de racontes, de rendut-comptes e de reportatges. Qualques còps se i rescontre tanben d’articles d’informacions practicas. Clau un arcolan de causas divèrsas que ne fan la riquesa e aquò en solament setze paginas. Cada tres meses es una cabussada agradiva dins la vida occitanista en Auvèrnha. Es lo ligam ideal per nos téner al fial de çò que se debana dins lo Nòrd del país. Es per ieu un biais de servar un ligam de solidaritat amb los valents que se baton per far viure l’identitat occitana dins una Auvèrnha sens la quala Occitània poiriá pas èsser. D’aquí l’interés per totes los occitanistas de se solidarizar amb nòstres compatriòtas del Massís Central (es geograficament central per Occitania per çò qu’a son sud extrèma Montanha Negra ne fa partida).
Pòdi pas acabar aquel article sens citar las personas que, nimai pels trabucs rescontrats (manca d’abonats e doncas de finançament), contunhan de far viure Parlem ! Per aquò far, basta pas que de citar son comitat de redaccion : Cristian Bonnet, Joan Fieschi, Josiana Guilhòt, Joan Ros, Arvei Quesnèl e Joan-Pascau Gononèsca. Amb aquò s’i rescontra tanben d’autras signaturas coma las de Daidièr Uguèt, Fèliç Daval, Laurenç Bòstias e Valentin Perron, pas que per notar las que pareisson dins lo N° 154 del periodic. Mas que me siá permés de far mencion especiala per l’illustrator Jòrdi Serre. Amb sos dessenhs colorats balha una nòta gaujosa a l’ensems.
Es una evidéncia ; pas d’Occitania sens pan-occitanistat e doncas pas d’occitania sens Auvèrnha. Constati que mancam d’escambis inter-regionals. La circulacion dels militants entre las diferentas regions occitanas es pas pro desvolopada. Nos devèm gardar del regionalisme estrech e encara mai del localisme fòra de sen. Occitania es nacion ! Cèrta, una grand nacion rica de sa pluralitat, mas una nacion unida dins sa diversitat. Visca Auvèrnha ! Visca Occitania !
Sèrgi Viaule
Abonament per quatre numèros annadièrs : 18 € (sosten 25 €). Establir lo chèc a l’òrdre de : IEO 63. Lo mandar a l’adreiça postala seguenta : Cercle occitan de Liuradès-Forés – Maison des Associations – Plaça F. Fay – salle 203 – 63300 Thiers / Tièrn.
// Le n°153 de la revue Parlèm ! Vai-i qu’as paur ! vient de paraître. Au sommaire, entre autres, Christian Bonnet nous parle de l’ouvrage “Le pays de Bort, Terre d’Oc”, Jean Roux nous fait part de ses réflexions sur l’Ukraine d’hier et d’aujourd’hui, Lise Gros évoque sa grand-mère la Claudina et Georges Sarre illustre les proverbes d’ici.
Pour en savoir plus ou vous abonner : revistaparlem@orange.fr / 06 08 21 45 55 //
/image%2F0568858%2F20221122%2Fob_07b0fe_auvergne-copie.jpg)