Lo Lugarn numéro 143 est en ligne

185 ans aprèp, lo constat es amargant. Lo cònsol d’Agen, le 24 d’agost passat dins son discors a costat de l’estatua del poèta pendent l’inauguracion de la plaça Jansemin renovada, diguèt que se pausava de questions sus l’avenir de la lenga occitana e abreujèt la recitacion per son referent per l’occitan de l’òda de Frederic Mistral en l’onor de Jansemin que s’acaba atal : « Jaussemin, nos as venjats ».

Gaireben degun parla occitan dins las carrièras d’Agen a despart d’una ponhada d’irreductibles militants. E es pas la gota d’aiga dins la mar granda que representan las classas bilingüas de la vila e la calandreta Jansemineta que riscan de cambiar la dona a ‘Gen coma dins Occitània tota ont lo jacobinisme francés trionfa.

La lenga occitana, tot ben que siá l’indici de la nacion occitana, cobrís un territòri qu’existís oficialament son que dins une region administrativa al detriment d’autras regions occitanas.

Se lo govèrn d’ara parla d’autrejar una cèrta autonomia a Corsega, se parla pas d’Occitània nimai de Bretanha e de las autras nacions de França.

L’estrategia del movement politic occitan (dont lo PNO), recusada per la majoritat del movement cultural, es de presentar de candidats a totas las eleccions possiblas dins l’espèr de conquerir un jorn lo poder dins las collectivitats territorialas. Mas la multiplicacion de las candidaturas empacha pas de resultats electorals encara plan flacs, plan luènh dels elegits e del poder cobejats.

Solide, aquelas candidaturas an lo meriti d’inscriure lo militantisme occitan dins lo paisatge politic e de butar benlèu los elegits a lançar de politicas lingüisticas ausardas en favor de l’occitan perque l’Estat es l’enterraire màger de las lengas de França e l’artesan del centralisme mortifèr.

Mas, segon lo Partit de la Nacion Occitana, conven de se focalisar pas sus la lenga sola. Amai los Occitans, dins la mesura ont son conscients de o èsser, considèressen majoritàriament la lenga amb simpatia, son pas pr’aquò totes dispausats a l’aprene e a la socializar.

Lo Partit de la Nacion Occitana pensa que los militants politics occitans devon privilegiar dins lor discors los pensaments de la « França periferica » qu’es la màger part d’Occitània malgrat la preséncia de qualques metropòlis coma Bordèu, Tolosa e Marselha. Çò que preocupa los Occitans de basa es pas la lenga mas lo poder de crompar, la seguretat, l’immigracion, la santat, l’emplec, l’ecologia e lo desòrdre climatic entre autre.

Sens renonciar a la lenga e a la cultura e a de revendicacions politicas coma l’autonomia ou l’independéncia, çò important es de téner als Occitans un discors occitanista de bon creire e pas solament lo temps de las eleccions.

La clau es de trobar lo bon argumentari e de lor garçar pas l’idèa d’independéncia al mens que i sián intellectualament preparats.

D’un autre costat, los partits politics son pas talament apreciats e aquò val per lo Partit de la Nacion Occitana, que pòt, a tòrt, donar l’impression qu’òm i dintra coma òm dintra en religion.

Per far cort, cal que los militants politics occitans, sens succursalisme mas sens exclure d’alianças ocupen lo terren politic tota l’annada dins totes los lòcs ont los Occitans se recampan e plan segur sus las rets socialas que i cal passar, que renovèlen lor biais de militar per s’adaptar volens nolens a las novèlas realitats del sègle XXI quitament se d’unas lor desagradan.

L’alternativa es cambiar o s’avalir dins l’insignificança. Occitània aurà un avenir solament se nosautres e las generacions futuras li balham un. Aquò supausa sometre a critica nòstras practicas e acceptar la discussion, en francés se se pòt pas debanar en occitan, subretot amb nòstres contradictors.