/image%2F0568858%2F20140111%2Fob_0348f4_logo-pno-jpg){kind=logo}
Joan dau Melhau es conegut desempuèi las annadas setanta del sègle passat per èsser un musicaire de tria. Li sèm deveires d’un desenat de disques totjorn d’actualitat, emai s’ara son de mal trobar. Es tanben un escrivan que compta dins lo cortal de la literatura nòstra. De fach, es editor e plan maitas causas encara. Es una mena d’artista multicarta que capita tot çò qu’entrepren, passant d’una causa a l’autra amb una aisidença non pariva. En 1990 publiquèt un libre qu’a mon vejaire se’n parla pas pro. Es la rason per la quala ai decidit de lo vos presentar.
« Journal d’un pèlerin, vielleux et mendiant sur le chemin de Compostelle » es lo raconte d’una extra-ordinària escorreguda de 2500 kms per anar e tornar de Lemosin a Santiago de Compostela. Lo libre publicat per las edicions Fédérop es la traduccion en lenga francesa de sos quasèrns de viatge escriches en occitan. A ma coneissença son pas estat publicats dins la lenga originala e aquò es de regretar.
En en 1987 que Joan dau Melhau entrepren son camin de Sant Jacme. Coma cadun sap, se tracha d’una barrutlada longa qu’a pas res a véser amb una excursion de dimenjada. A n’aquel moment l’autor a un quarantenat d’annadas. Tan val dire qu’es dins lo plen de sas fòrças fisicas e mentalas. Emai per èsser en forma, caliá aver de vam per entamenar aquela mena de periple.
Pelegrinatge o pas ? Joan dau Melhau se definís el-meteis coma un païsan pagan. Çò de solide es qu’es pas de glèisa e segurament pas de la glèisa catolica coma o precisa mai d’un còp dins son raconte. Mas oltra una recerca de se e un trabalh d’introspeccion, cal pas creire qu’aquela « longa marcha » aguèsse pas agut una tòca esperituala pauc o pro definida. Foguèsse pas que per çò que los edificis religioses actuals son sovent estats edificats sus d’airals cultuals pagans. Atal, se pòt d’uèi encara gausir de la fòrça telurica de totas las capèlas que bosolan lo camin de Sant Jacme.
La proesa de Joan dau Melhau, se gausi parlar de proesa, es pas tant d’èsser partit de 1250 Kms de Santiago, mas es de n’èsser tornat a pè, çò qu’es particularament rar a l’ora d’ara. Se fasiá atal autres còps quand los pelegrins n’avián fach lo vòt. Mas entretemps, amb l’invencion de l’automobil, del tren e de l’avion, los jaquets – los cauquilhards coma o escriu Joan dau Melhau- o son pas que dins un sens e totjorn lo meteis : cap a Santiago. Talament plan que, coma o precisa l’autor, lo balisatge del camin per tornar es plan mal indicat. D’experiéncia, mantunes còps foguèt obligat de lo se cercar. De n’èsser tornat a pè, o torni dire, es meritòri. Aguèri l’escasença de legir fòrças narracions de viatges jacaris e totes s’arrestavan a Santiago. Aquestes quasernets de l’escorreguda de Joan dau Melhau fan adoncas excepcion a la règla, çò qu’enauça lor valor de testimoniatge. Los randonaires apreciaràn l’escomesa.
L’estil narratiu de Joan dau Melhau es tras que personal. Sos centres d’intèresses son particulars. Balha sovent sas sentidas e sos estats d’anma dins un registre de pensada singular. Amb aquò desvolopa rarament la descripcion dels paisatges que vei, dels vilatges que travèrsa o dels edificis que visita. Sos quasernets de rota son los d’un musicaire mendicant. D’efièch per balhar encara mai de sal a son aventura a decidit de partir amb la seu sansònha, mas sens lo mendre sòu. Atanben, dins lo libre, balha qualques receptas per, dins una vila, trobar l’endrech melhor -e se possible ideal- per quistar al son de la sansònha. Joan dau Melhau es un virtuòsi d’aquel instrument, çò que li valguèt de rescontres famoses amb d’autres musicians. Sa musica es capabla d’embelinar lo grand public e totes los publics, tot sabent que i a tantes publics coma i a de genres musicals. Son engèni de menestrièr li permetèt de viatjar confortablament, sens aver paur de l’endeman. Amassèt pro d’argent pel necessari, emai, tot comptat e rebatut, li’n demorèt. Un autre interés d’aquel libre es que los racontes de jaquets musicaires son rars, d’aquí sa preciositat.
Joan dau Melhau reconeis el-meteis aver una pichona dòsi de misantropia. O reivendica quitament dins los capítols primièrs de son obratge. Malgrat aquò, l’autor faguèt qualques polits rescontres, mai que mai a Santiago de Compostela ont demorèt qualques jorns abans de tornar dins sas pesadas. Coma o ditz tan plan dins son raconte, aguèt de mal per quitar aquela vila que li venguèt còpsec agradiva.
Una causa es benlèu domatge dins aqueste libre, aquò’s lo decompte jornalièr de las despensas e de las ganhas del caminaire. A còps, avèm l’impression d’èsser a legir un libre comptable. Me demandi s’èra plan util de nos téner, coma o faguèt, al corrent de totes aqueles afars d’argent al centime prèp. Cèrtas, es interessant de conéisser las possibilitats de viure de sa musica sul camin de Sant Jacme, mas benlèu pas dins lo mendre detalh.
Rai ! Joan dau Melhau es un companh de viatge agradiu. Sap tirar l’atencion del legeire sus de causas que benlèu auriá pas pensat d’i anar getar un còp d’uèlh o d’aurelha. La sensibilitat artistica autentica de l’autor garantís al legeire una barrutlada plena de suspresa.
Joan dau Melhau partiguèt lo 12 d’abrial de 1987 d’en çò seu per ne tornar lo 6 de julhet, aprèp aver percorregut quicòm coma 2500 quilomètres. Mai d’un trentenat d’annadas aprèp, aquela aventura val d’èsser legida.
Pèire Rabasse
« Journal d’un pèlerin » de Joan dau Melhau. Edicions Fédérop.
Cinquena edition : febrièr de 2015. 200 paginas.
Journal d’un pèlerin de Joan dau Melhau