Lei filhas de Sion de Joan-Claudi Puech

Joan-Claudi Puech nasquèt a Orlhac en 1962. Passèt son enfança dins la bòria familiala, dins un ròdol del Cantal que li dison Carladès. Faguèt puèi lo licèu a Rodés e n’en anèt viure a Tolosa. Ara, demòra en país d’Ate. A ja publicat un roman « Una pèira e un tamborin ». Entre Carladès, Roèrgue, Tolosan, Pirenèus, Provença e Aups, ten la consciença fonsa d’una meteissa identitat e la sentida d’una nafradura secrèta que legís dins lo país dempuèi qu’es drollet e que de longa ensaja de botar en mots. Aquí cossí naisson los escrivans.

L’autor sap crear una atmosfèra de mistèri a l’entorn de sos personatges que son totes plan tipats. Dins un mond ostil de matièra ont las fòrças del mal senhorejan, son obligats de s’escondre dins de cavas, de caunas e qualques còps de capitèlas quand son en montanha. Mas pas sonque ! Qualques còps se devon escondre dins l’anonimat e quitament se fondre dins d’autras identitats. Lo roman comença a l’Edat-Mejana, al moment ont l’inquisicion velhava de sos milanta denonciators. L’intolerància es diabolica e despietadosa. Malurosament la causa se verifica encara d’uèi lo jorn. Es tanben brutala e sanguinària.  

A l’Edat-Mejana los Bons Crestians avián de se mesfisar de plan monde. Vivián amagats e dins la quasi clandestinitat. En debuta de libre, Joan-Claudi Puech a lo biais per descriure aquela temporada de suspicion generalizada e de terrorisme eclesiastic.

Aqueste roman es un pauc lo raconte d’un refús. La narracion de vidas obligadas de demorar a l’òrle d’una societat totalitària e dangierosa. Es una mena d’imne a la resisténcia, a l’autenticitat e a la libertat. L’autor conta tot simplament las peregrinacions fisicas e esperitalas de faidits que van e venon entre Lengadòc, Auvèrnhe e Lombardia.

Alavetz, sèm de longa a navegar entre sòmi e realitat, entre present e passat, entre nuèit e jorn. Se tracha d’una ficcion que naula entre doas aigas tan misteriosas l’una coma l’autra. Qualques còps lo legeire s’i pòt negar, mas lo naufragi es pas jamai definitiu. I a totjorn un passatge que permet de tornar prene pè e contunhar la caminada amb l’autor sus las piadas dels tempses.

Dins aquel libre lo questionament filosofic es en filigrana. A la pagèla de l’entendament catar se mesura l’impermanéncia e la futilitat de l’aicí-lai. Aquel roman poiriá plan èsser un caminament pregond, una quista cap a un ideal somiat sempre remandat a pus tard e a pus luènh. Se tracha d’un retorn a las sorgas entre espèr e desesperança, vam e lassitge.

Malgrat la volontat de l’autor de voler far traversar los sègles a sos personatges, entre maites Pèire de Bovila, lo legeire a qualques còps de mal per far lo ligam entre los diferents periòdes prepausats : crosada contra los Albigeses, guèrras papistas contra los Uganauds e revolucion francesa. Li pòt arribar de reconéisser pas sulcòp los personatges amagats jos una « falsa identitat ».

A mesura que s’avança dins la lectura naseja una mena de leugièra languison, una languinha subtila e embelinaira. Arriba que la narracion prenga un ton nostalgic e fatalista. Es una sensacion estranha que, pauc a cha pauc, ganha lo legeire. A de moments, lo temps sembla petrificat e los personatges enguerpesits per lor destinada patida. Degun sembla pas aver presa ni sus sa vida pròpria, encara mens suls eveniments que los pertòcan. Sus la meteissa tonalitat cadun endura son astrada amb una resignacion acceptada. Es aquí tot lo fachin de l’escritura de Joan-Claudi Puech. Congrèa un ambient ont cada planta pòrta sa flaira, ont cada pèira carreja sa mofa, ont cada animal amaga una anma.

Fasiá temps qu’aviái pas legit una òbra tan enigmatica e portaira de prigondor. Es una òbra ambiciosa que lo legeire deu meritar. Es escrich dins una lenga remirabla al servici de descripcions a l’encòp precisas e poeticas : « La lugana empeirava implacablament lei èssers e lei causas. Soleta la massa sorna e arredonida dau bòsc de la Roviera fernissiá d’una vida a pro pena perceptibla dins la claror lachosa de la comba. Lo fulhum brun e pergaminat de l’ivèrn craïnava docetament sota una aureta dei flairors amaras. L’aire èra doç, dins gaire seriá la respelida ».

Aqueste roman es lo de la dintrada literària en Occitània. Porgís un pauc d’aire fresc dins una creacion que d’aquestas passas sembla aver de vam. Degun se’n planhirà pas.

Pèire Rabasse

« Lei filhas de Sion » de Joan-Claudi Puech. Edicions dels Regionalismes.

Acabat d’imprimir en julhet de 2018. 165 paginas.

https://editions-des-regionalismes.com/PUECH-J-Cl-Lei-Filhas-de-Sion