/image%2F0568858%2F20140111%2Fob_0348f4_logo-pno-jpg){kind=logo}
En Miquèl Jacquet nos ofrís una garba de contes misterioses
Aqueles contes, per la màger part, son de contes tradicionals, mas a i soscar plan, pas tant tradicionals qu’aquò compte tengut que datan pas del periòde anterior al crestianisme. D’efèit, de costuma los contes tradicionals remontan fins als tempses del paganisme e del chamanisme. Los contes que nos propausa En Miquèl Jacquet, eles an sovent a veire amb lo fons de la tradicion catolica. Participan de l’edificacion e de l’educacion morala catolica. Aqueles contes, segon çò que ne pòdi jutjar, pòrtan pèira a la propaganda clericala. Datan del temps que la Glèisa oprimiá lo pòble. Coma lo voliá téner dins l’ignorança, lo teniá en defòra de l’escrich. Alavetz, los papistas fasián passar lor propaganda alienatritz a travèrs de supòrts orals e lo conte èra l’aplech ideal per difusir un discors demest lo pòble. Aquò per dire que los contes propausats son relativament recents per rapòrt als contes vertadièrament tradicionals qu’eles remontan luènh dins la plondor del temps.
Los contes portats dins lo libre son qualificats de misterioses per l’autor. Emai es vertat que lo mistèri es lor denominator comun. Planes d’eles devon èsser classificats dins lo registre Aarne-Thompson. Remembrem que la classificacion d’Aarne e Thompson es un catalòg que recampa los contes segon los genres per facilitar las comparasons entre las diferentas culturas e entre las versions d’una meteissa istòria.
Dins aqueste recuèlh, emai se dins d’unes contes se rescontran de bruèisses, de matagòts e de rapatons, la màger part viran ça que la a l’entorn del demòni qu’ensaja d’enganar son monde. La damnacion, aquò èra l’obsession de las gents quand èran encara tengudas pels dògmas religioses. Las religions fan tot çò que pòdon per espaurir l’umanitat. Especulan e investisson sus l’ignorança de las populacions per las melhor espleitar. Aquò explica l’origina de mantunes contes contenguts dins aquel recuèlh d’En Miquèl Jacquet.
Avèm aquí de contes posats dins la tradicion literària orala nòstra. I a tanben çò que los etnològues sonan « las paurs ». Aquelas paurs se contavan las seradas d’ivèrn quand qualques familhas s’acampavan al canton. Dins aqueste volume En Miquèl Jacquet nos balha una d’aquestas paurs. Se tracha d’una mòrta que dins d’unas circonstàncias particularas torna a la vida. Mas, se me seguissètz... aquela mòrt per una vida aurà per prètz la mòrt per una vida. Tot aquò es escalcit segon l’èime e l’engèni de l’autor, que ne manca pas. D’efèit, maneja una lenga de tria e subretot possedís un biais tras que personal d’exprimir un raconte.
Per cadun de sos tèxtes, en bas de pagina, l’autor balha d’entresenhas sus la semblança de la peça propausada amb d’autres contes similars collectats endacòm mai dins lo monde. Es de notar qu’En Miquèl Jacquet viatgèt fòrça e que recampèt de primièra man mantunes contes un pauc de pertot sus la planèta. Aquelas referéncias son instructivas e mancan pas de far de ponts entre las civilizacions. Atal del Carcin, passam de continent en continent per un viatge dins los airals mai misterioses de l’umanitat. Una umanitat egalament confrontada a la natura e a la mòrt pertot sus tèrra. Un biais de remembrar que sèm totes estatjants del meteis vilatge planetari.
La lectura d’aqul libre m’esmòuguèt d’ont mai que, emai aquò siá pas dich enluòc, l’autor sembla èsser sortit de Montclar de Carcin, una ciutat pichona que coneissi plan e que m’es familièra. Mantunas de sas istòrias son supausadas s’èsser debanadas dins aquel canton de Carcin-Bas. Se tracha d’un parçan de las selvas nombrosas que, solide, se prestan a las paurs e al fantastic.
L’autor met de longa son imaginacion feconda al servici d’aquels tèxtes. Atanplan, ajusta son gran de sal personal a de tèxtes de factura tradicionala. Li arriba quitament de nos ofrir qualques creacions personalas, coma es lo cas mai que mai en fin de volume. Nimai aquestas desparelhan pas amb lo demai del recuèlh. Plan lo contrari, lo venon enrequesir.
Al nivèl de la lenga emplegada, se vei plan que l’autor a fach un esfòrç important per la s’apropriar. D’aquò lo devèm mercejar. Malgrat qualques pichonas errors semanticas e sintaxicas, dins l’ensems la lenga es excellenta. En mai d’aquò se tracha d’una lenga que tira sus l’estandard, e doncas modèrna e aisidament comprensibla per totòm d’un cap a l’autre d’Occitània. Lo libre clau una riquesa d’expressions idiomaticas importanta. Entre maitas repren lo biais de dire « passar » per significar la mòrt : « Las deguèron abalir eles-meteisses sens l’ajuda dels grands, qu’èran passats abans ora ».
Aqueste obratge serà tanben estat per l’autor l’escasença de nos ofrís un nadalet tradicional. En Miquèl Jacquet es un escrivan que compta de mai en mai dins lo paisatge literari occitan. Fa gaug de constatar lo renovelament contunh d’aquesta literatura. Es conegut per aver publicat a las meteissas edicions dels Regionalismes un precedent recuèlh de contes titolat « Cresenças e legendas d’un oltramar tropical ». s’aviái un conselh de vos balhar es de los legir totes dos en seguida. Son tan rics l’un coma l’autre emai se l’un es plan mai exotic que l’autre. En Miquèl Jacquet a un interés evident per las culturas popularas. Son d’aquestas que sèm totes venguts. Son elas que participèron a la formacion del nòstre imaginari.
Pèire Rabasse
« Contes mystérieux du Quercy / Contes misterioses del Carcin » de Miquèl Jacquet.
Edicions dels Regionalismes. Acabat d’imprimir en junh de 2016. 182 paginas.
Miquèl Jacquet, contes mystérieux du Quercy