La cronica de Sèrgi Viaule (8) : Television Numerica Terrèstra (TNT), la dobla pena

Television : la dobla pena

         A partir del 5 d'abrial d'ongan anam aver, quasi pertot en Occitània, la Television Numerica Terrèstra (TNT) de Nauta Definicion (HD segon l'acronim en francés). Amb aquò, anam poder aver accès a 25 cadenas de television a res-non-còst. Anam poder zapar sus las qu'avián e qualqu'autras que nos van èsser servidas. Coma ai ja brancat lo decodaire, ai pogut constatar que, malurosament, las novèlas cadenas son de traça qualitat. Culturalament avèm pas avançat gaire.

           Las 25 cadenas difusidas en Occitània per la TNT seràn totas en francés ! Cossí qualificar aquel denèc de justícia ? Cossí es possible qu'amb 25 cadenas difusidas sul territòri occitan n'i aja pas una en lenga nòstra ? Cossí qualificar lo mesprètz dins lo qual son tenguts los cinc milions d'Occitans capables de comprene lor lenga ? Qual sap se la causa seriá possibla endacòm mai ? En China benlèu ? O alara en Turquia ?

            França contunha sa politica assimilacionista, programada desempuèi 1790. Politica etnocidària unanimament sostenguda per totes los partits franceses, de l'extrèma esquèrra a l'extrèma drecha. Çò pus lanhós es qu'arribèssem pas a far denonciar e far condemnar a l'internacional aquel crimi. Un escanament que se debana dins l'indiferéncia generala.

            Emai se lo contrari nos arrengariá plan, l'Estat francés es encara un Estat que compta dins lo monde. Sa diplomacia, diplomacia europèa compresa, es basada sul tabó de la situacion assimilacionista de sas nacions dependentas. Refusa que se'n parle al dedins coma al defòra. Tot Estat que reprochariá a França sa politica imperialista seriá ostracizat e qualificat d'enemic de França. Sens anar fins a la rompedura diplomatica, l'incident seriá grèu. Imaginem qu'Alemanha o Itàlia lancèsson una campanha internacionala d'opinion contra França per çò que respècta pas los dreches umans internacionalament reconeguts (drech a sa lenga e a sa cultura) en Occitània ? Fariá desòrdre dins lo cortal feutrat de la diplomacia. Los Estats, qu'an sovent quicòm a se reprochar sus aquel sicut o sus un autre, sabon França malsapiosa per çò que tòca a çò qu'ela pensa èsser "sos afars intèrnes". Aquò se sap ben pro, dins los escambis entre Estats se parla plan mai de comèrci e de moneda que de dreches umans.

            Son iniquitat empacha pas França de voler balhar leiçons als autres. Leiçons que serián justificadas se lo que las formula aviá pas res a se reprochar. Nos sovenèm d'aquel episòdi patetic entre los dos Estats imperialistas que son França e China. Un diplomata franchimand, amb una ipocrisia indicibla, reprochèt a China de "respectar pas los dreches culturals dels Tibetans". Çò a que l'autre respondèt que China respectava pas mens los dreches culturals del Tibetans que çò que França respecta los dels Còrses. Aquí cossí los Estats imperialistas jògan al ping-pòng sus l'esquina dels pòbles colonizats en se neutralizant mutualament.

Per ne tornar a las 25 cadenas de television de la TNT pensam

al  Partit de la Nacion Occitana qu'un canal deu èsser reservat a

l'Ofici Public de la Lenga Occitana.

Aquò permetriá, dins un primièr temps, a las collectivitats territòrialas occitanas que i son associadas (Conselhs Regionals, Conselhs despartamentals, Comunitats de Comunas, Comunas) de financiar un servici public de ràdio-television occitan que bailejariá una antena de ràdio e una cadena de television occitanas. Aplech que difusiriá, plan solide, sus tot l'airal occitan. Es pas qu'a n'aquel prètz que se poirà manténer la socializacion de la lenga e desvolopar la cultura.

            La creacion artistica occitana patís d'una manca de difusion organizada e planificada pel poder francés per l'anequelir. Los cantaires e musicaires son privats d'antena, çò que reven a los privar de dreches d'autor e doncas de revengut. Revengut pr'aquò necessari per poder contunhar lor trabalh de creacion. Meteissa causa pels cineastes que lor produccion (documentaris o ficcions) trobariá un abotiment s'aviam solament una cadena de television. Parlem pas del teatre e de las autras formas d'expressions artisticas que porián dintrar dins las programacions audio-visualas. Causa qu'evidentament creariá de vocacions e una emulacion sanitosa entre los artistas. D'ont mai que de medià occitans, s'existissián, passarián comanda.

            Just çò que cal pas quand òm vòl eradicar una lenga e una cultura! Es la rason per la quala los politicians franceses e lors complicis en Occitània refusan quitament d'ausir una tala reivindicacion. A tal punt que d'unes occitanistas gausan pas mai la formular. Aquel passatge a la TNT-ND auriá degut èsser l'escasença pels militants e pels artistas occitans de denonciar radicalament l'absenciá de cadena occitana. Coma se demandar lo just e la rason, coma se exigir justícia, èra pecat. Vertat que la question es politica e que tròpes Occitans an interiorizat lor minoracion per dire pas lor somission a l'ideologia jacobina impausada.

            Dins aquel afar, o tornam denonciar al Partit de la Nacion Occitana, siem un còp de mai condemnats a la dobla pena. Pagam la redevença audio-visuala per una garba de cadenas en lenga estrangièra e atal participam a nòstra pròpria aculturacion.

Sèrgi Viaule