Una politica lingüistica e culturala es abans tota causa una question de politica

            Coneissèm totes los cercles occitans. Son, se se pòt dire, l’unitat de basa de la resisténcia a la francisacion completa e totala del país. N’i a un faramat dins Occitània tota, emai se, plan solide n’i aurà pas jamai pron. Generalament n’i a un per vilatge o per barri de las metropòlis. D’unes dependon de l’Institut d’Estudis Occitans, d’autres son incluses dins l’organigrama d’un Ostal dels Joves e de la Cultura o d’un Fogal Rural, enfin n’i a que son estructurats d’un biais autonòm. Aquestes son legalament e condreitament declarats coma associacion regida per la lei francesa de 1901. Totes aqueles cercles occitans fan un trabalh de tria. Son la basa populara de l’occitanisme viu. Lors activitats son multiplas. Organisan de balòchas, de quinas en occitan, fan virar cantaires e contaires, fan jogar las tropas de teatre, fan s’exprimir d’autors e tanplan alestisson de salons del libre e quitament de fèstas. Lor implantacion es al ras del pòble. Son indispensables per la sensibilizacion de totes a l’identitat del país. Atal, dins aquel revolum societal de proximitat, arriba que de monde novèls arribats recentament dins lo país, sián entraïnats dins lo movement. Los cercles jogan aquí un ròtle d’integracion dins la civilizacion occitana.

            Aquò es pels cercles formalament constituits. Mas i a tanben qualques cercles informals. Aqueles son certanament mens nombroses, o alara avèm l’impression que son mens nombroses per çò qu’existisson pas oficialament. Generalament son creats per una persona que vòl far despartir a sos vesins sa passion e son estacament a l’identitat occitana. Coma fan pas de publicitat per lors activitats, passan dejós los radars dels mèdias. Se poiriá gaireben dire que son dins la quasi clandestinitat. Dins aquelas condicions, forçadament, se’n parla gaire. Se’n parla gaire, pr’aquò existisson.

            Ai una amiga que demòra a La Vaur en Albigés, mas qu’es originària de Tolosa. Alavetz a son cercle occitan de vesins a La Vaur, mas tanben participa a un autre a Tolosa dins lo barri de Matabuòu. Un cercle occitan de vesins qu’es aquò ? Sa definicion es gaire complicada. Son qualques personas qu’an enveja de far despartir lor engatjament occitanista sens passar forçadament per d’estructuras establidas. Cal de tot monde per far monde e i a de gents mai o mens agorafòbas que pòdon pas participar a de manifèstacion grandassas. La molonada las ofegan. Son d’aise pas que dins de cercles redusits. Sovent aqueles seneds restrenches son formats pas que d’un pichon desenat de personas.

            Los participants se recampan a torn de ròtle en çò de l’un o de l’autre. Demòran totjorn dins l’esfèra privada. Jamai d’aparicion publica per eles. Lor objèctiu primièr es de practicar oralament la lenga entre amics dins una convivialitat que se pòt pas trobar endacòm mai. Mas aprenon tanben a la legir e a l’escriure. La causa se fa pas d’un biais escolar amb de corses magistrals, mas amb d’animators que viràn d’una sesilha, l’autra. Cadun pòrta sas competéncias e las met al servici del grope. I a pas ges de ierarquia dins aquela mena de club. Far clantir la lenga dels trobadors, l’escriure e la legir es lor credo e lor unica rason d’èsser.

            Mentretant, i a la lenga, mas i a tanben las papillas. Pas de serada dins un cercle occitan de vesins sens quicòm per beure e per manjar. Escambiar de receptas de cosina, mai que mai de pastissariá, fa partida integranta del programa informal d’activitats. Manjar, beure e charrar, fins aquí res de mai normal quand se tracha de cultura nòstra.

            Dins aqueles seneds a mitat clandestins, entre maitas causas se legís e los legeires escambian sus l’òbra legida. Los ai personalament descobèrts per èsser estat convidat dos còps a i venir modèstament parlar de mos obratges. Atal ai pogut me mainar qu’es defòra de çò publicament conegut, la cultura nòstra aviá tanben una vida underground, sosterranha.

            Plan solide que se pòt regretar qu’aquelas gents ajan pas l’enveja de cridar fòrt sus las teuladas lor estacament a l’identitat occitana. S’aquò fasián, la farián paréisser d’aitant mai dins lo debat per sa preservacion e son illustracion. Sovent son un manat de sèt o uèit personnas cooptadas entre elas dins lo vesinat. Lor motivacion es de se regalar d’occitan mas lo cercle, que o cal ben dire, es tampat. Far venir una persona estrangièra al cercle es quicòm d’excepcional que se fa pas -quand se fa- qu’aprèp fòrças debats intèrnes. Mas aquò rai ! Un còp mai la societat occitana es umana e per tal diversificada. Cadun i deu poder trobar sa plaça. Cadun a son vejaire, son biais o sas posibilitats d’intervenir al servici de la lenga e de l’itentitat nacionala nòstras. Res es pas a fòregetar a priòri. Al contrari ! l’union de totas las fòrças e de las accions es nòstre mantrà. Maites serem a far, cadun al seu nivèl, e melhor serà. Entre totes farem nacion.

            Caduna de mas intervencions dins aqueles cercles de vesins es estat per ieu l’escasença de far comprene al monde que la cultura aviá per vocacion de sortir dels salons dels ostals per s’anar passejar per carrièra. Al chut chut lor faguèri entendre qu’una politica lingüistica e culturala es abans tota causa una question de politica.

               Sèrgi Viaule