Al dintre de la clòsca de Cristian Chaumont

            Cristian Chaumont es un romancièr inventiu. Cèrtas, èsser creatiu es lo pròpri de l’escrivan, mas aquel autor o es particularament. Nos sapièt balhar de romans de guèrra coma tanplan de romans socials. Per caduna de sas òbras novèlas a totjorn una idèa mannada que sabèm pas totjorn ont las va quèrre. L’anóncia d’una parucion novèla de Cristian Chaumont es sempre una bona suspresa. Suspresa per suspresa, aqueste còp, amb « Al dintre de la clòsca » sèm servits e plan servits. Aquí que dins la ciutat mondina un professor de neurocirurgia se maina de voler implantar qualque mini-ordinator o puça electronica dins lo cervèl d’un gorilla. Normalament èra previst que lo professor fantasc e fantasierós anava poder mestrejar aquel èsser ibrid a distància e a volontat. Bistanflèra ! Coma o avètz comprés de tira, subrevenguèt un auvari. Dins las recèrcas scientificas çò de previst es rarament çò que se passa, e jamai dins los romans. De mai quand son reputats borlèscs coma lo que presentament nos propausa Cristian Chaumont. Per ne tornar a la narracion, aquel sabent es descrich coma un personatge grossièr dins la domesticitat del cadajorn. Descortés e malgraciós coma o son sovent las personas excepcionalament performantas dins lor profession quand aquesta vira a la passion.

            Aquel roman es una colossala farcejada ont l’absurd o peltira a la bofonada. S’i denóncia los defauts d’unes umans trucalunas que, s’èran pas a un moment donat retenguts per lors amics, s’anirián trucar a las parets de l’impensable e de l’innadobable. E se per malur aqueles personatges an qualques responsabilitats dins la societat, aquò pòt aver de consequéncias catastroficas per un brave manat de gents. Se la folia, dins d’unes cases pòt èsser doça, tanplan dins de circonstàncias particularas pòt virar al vinagre. Tant mai quand la cupiditat se’n mescla.

            En literatura l’exageracion jacilha son fais d’umor. Es sus aquela basa immudabla que Cristian Chaumont apeva son roman. O fa coma a totjorn sabut far, valent a dire amb la distància qu’un bon escrivan sap prene amb son subjècte. A lo que voldriá passar un bon moment de lectura, es aquel roman que recomandi. Lo recomandi emai se, a la fin del volum, la narracion ven pauc a cha pauc un bocin mai entortobilhada. Es possible que l’autor aja volgut far dintrar plan tròp de causas dins un meteis raconte. L’alestiment d’un roman se presta gaire a l’embostiament de tostonas russas.

            Aquela òbra, coma las precedentas de Cristian Chaumont, es escricha amb un vam que regaudís son legeire. L’autor fa una lenga plan mestrejada. Vira sas frasas tan aisidament que las aigas del gaudre viràn l’alibre de la molina. Tant e plan qu’a còps s’amusa de la lenga, ne jòga amb mestresa. A n’aquò se mesura la qualitat de l’escrivan. Cristian Chaumont es un d’aquestes autors que s’ameritan d’èsser mai coneguts que çò qu’o son. Mas per que foguèsson plan mai meses en valor, o escrivi un còp mai, caldriá que las revistas occitanas -e benlèu pas sonque las literàrias- faguèsson lor mestièr de critica literària. Semblariá qu’a l’ora d’ara Lo Gai Saber comença d’o far, mas es encara plan tròp isolat. Finalament, tot comptat e rebatut e sens voler far d’autosatisfaccion desplaçada, es probablament Lo Lugarn que publica lo mai de presentacions de libres.

            « Al dintre de la clòsca » es un libre divertissent amb çò que cal d’incongruitat e de desconvenéncia. Possedís çò que cal de reviraments de situacion per provocar l’interés del legeire. A legir aquel raconte descabestrat se compren que Cristian Chaumont se faguèt plaser en l’escriguent. Avèm aquí un roman popular coma tota literatura que se ten deu aver los seus. L’umanitat es atal facha qu’a de tot temps besonh de leugieretat e d’aire fresc. Un aire fresc coma lo que ven fregar los somalhs de Montanha Negra en estiu. Una aureta que Cristian Chaumont coneis plan per l’aver popada de nenon.

Post scriptum : Aquela presentacion de libre es estada alestida abans que se sàpia la despartida de l’autor qu’escasèt lo 24 de decembre de 2023 e que Lo Lugarn li rendesse omenatge lo 7 de genièr de 2024.

               Pèire Rabasse

            « Al dintre de la clòsca » de Cristian Chaumont. Edicions « E…rau ! ». Despaus legal : Junh de 2023. 175 paginas.

https://ieo-erau.com/botiga/al-dintre-de-la-closca/