De temps en quora m’arriba de legir lo Monde Diplomatic. Per dire la vertat e èsser mai precís deuriái escriure « m’arribava » que, fa qualque temps, lo legissi de mens en mens. Pendent bèla pausa tenguèri aquel mèdia francés coma un aplech informatiu de referéncia. Dins los mitans intellectuals d’esquèrra èra lo mesadièr que caliá legir de cap en cima per passar pas completament per innocent. Vertat es que sos articles son cavats plond. Son pas d’articlets escriches a la lèsta sus un canton de taula. Generalament son d’analisis aprigondidas, alestidas per d’especialistas del sicut desvolopat. Per d’especialistas pas totjorn objectius que la linha editoriala del jornal, sens o avoar, es totjorn estada esquerrofrancista. Alavetz, me calguèt èsser clavelat un temps sus un lièch d’espital per tornar nosar amb la lectura del Monde Diplomatic.
Me faguèri portar lo N° 828 del mes de març de 2023. M’esperavi pas a çò qu’anavi legir a prepaus de la guèrra d’invasion d’Ucraïna per Russia. Lo ton es balhat tre la pagina primièra sus un bandèu de tinta roja : « Los mèdias, avantgarda del partit de la guèrra ». Sabiái que i aviá una part importanta de l’extrèma esquèrra franchimanda permeabla a la propanganda potiniana, mas jamai de la vida auriá pas cresegut lo Monde Diplomatic capable de tombar tan lamentablament dins la trapèla.
Sus la quita una se tròba condreitament l’editorial de Benoît Bréville, cap redactor del jornal. Aqueste tèxte es d’una ambigüitat artistica. Son autor cedís al cantatge d’En Potin qu’amenaça la planeta sancèra d’una tresena guèrra mondiala. De tira l’editorialista regreta que l’Occident s’acontentèsse pas de liurar a Ucraïna pas que de material defensiu. Autrament dich, e concretament, seriá reconéisser coma definitiva l’annexion dels cinc « oblasts » (regions) orientals d’Ucraïna. O fa l’ase, o es pas la luciditat politica qu’escanarà aquel jornalista. Sas causidas e orientacions politicas, nimai per èsser edulcoradas per un verbiatge tarabiscotat, fan pas cap de dobte. Prepausa la demission del monde democratic de cara a l’agression imperialista russa. Benoît Bréville balaja l’autorota davant los carris d’assalt russes per los melhor far avançar cap a Kiiv.
Coma l’òme manca de coratge e de fetge se servís d’un artifici per promocionar son alinhament sus Moscó. Aquel artifici consistís a far parlar un ancian vici-ministre de la Defensa vietnamian a la seu plaça per exprimir quicòm que gausa pas el assumir. Se tracha d’una ficèla jornalistica vièlha coma l’escritura que se retròba ara pas pus que dins lo Monde Diplomatic. Atal cita Nguyen Chi Vinh : « Deuriam dire als nòstres amics ucraïnians qu’es pas ges judiciós de daissar venir lor país lo teatre de las politicas de las poténcias. Qu’es pas nimai judiciós de s’apevar sus la fòrça militara per afrontar lor immens vesin e de prene partit dins una rivalitat entre poténcias màger ». Tan val dire que Benoît Bréville e lo Monde Diplomatic demandan a Ucraïna de se renegar e de passar jos la taula de l’imperialisme rus. Son de causas que cal legir per las creire realas.
Dins lo còr del jornal e sus doas paginas sancèras, Serge Halimi e Pierre Rimbert tornan metre la vaissela amb lor article titolat « Los mèdias, avantgarda del partit de la guèrra ». Un còp mai, jos cobèrt d’un pacifisme potonors, los autors preconizan de daissar lo camp liure a l’agressor. Fan coma se i aviá pas d’agressor e d’agarrit. Sus dètz colomnas aqueles dos jornalistas passan lor temps a tustar sus l’esquina de lors confraires que fan d’informacion. Los acusan de far lor trabalh quand mòstran las atacas russas contra de civils ucrainans, los bombardaments dels espitals, de las maternitats, de las escòlas, dels teatres, dels immòbles d’abitacions, etc… etc… Per aqueles dos jornalistas qu’an causir de cargar las babochas d’En Potin, las execucions somàiras de civils e de prisonièrs de guèrra ucrainencs existisson pas. Lo chaple de Botchà amb sos 458 personas assassinadas seriá pas que de propaganda antirussa. Los crimis de guèrra e contra l’umanitat complits a Mariopòl pels Russes serián tanben que farfantèlas sortidas de l’esperit de personas malvolentas que ne voldrián a n’aqueste « paure Potin » e a n’aquesta « paura Russia ».
Es pas possible d’èsser atal emborniat quand òm es un observator assidú de la politica e de la geopolitica coma o son Benoît Bréville, Serge Halimi e Pierre Rimbert. Alavetz, s’es pas una error de lor part, es ben que participan volontariament a minimizar l’agression de Russia en Ucraïna (mas tanben en Armenia e Georgia). S’es mal de creire que foguèssen manipulats (a la dessabuda de lor plen agrat ? coma auriá dich un celebrissime correire ciclista occitan), es ben qu’o fan per ideologia. Oc-ben, lo Monde Diplomatic, es vengut permeable a la propaganda del Cremlin. Amb l’istòria qu’es la seu e son passat anticolonialista, qual l’auriá cregut fa encara qualques annadas ? Mas aquò se sap ben pro que pels Franceses l’anticolonialisme es a geografia variabla. Damatge que lo Monde Diplomatic aja abandonat en camin sa deontologia jornalistica.
De notar que lo jornal ven tanben de publicar un numèro especial « Manière de voir / Biais de véser » tocant a l’invasion d’Ucraïna per Russia. Son títol « Ucraïna : fins ont anirà l’escalada ? ». Tot un programa ! Se seriá pogut títolar « L’agression d’Ucraïna per Russia » o « Fins ont anirà l’imperialisme rus en Ucraïna ? », etc… Non pas ! amb un títol alambicat coma « Fins ont anirà l’escalada », daissan entendre que finalament l’escalada ven del sol costat democratic, coma se i aviá pas un agressor e una victima. Lo Monde Diplomatic demòra dins una ambigüitat vergonhosa qu’amaga mal sa complicitat.
Sèrgi Viaule