Ont son passadas las Luses europèas ?

            A la debuta de l’an, l’Institut Francés d’Opinion Publica (de sa sigla IFOP), un dels cinc organismes de sondatge mai serioses de França, produsiguèt una enquista tocant a la desinformation dels joves e lor rapòrt a la sciéncia. L’enquista es estada menada al prèp dels joves dins la lesca generacionala dels 18-24 ans. Per d’unas de sas donadas es comparada a una autra que foguèt menada en 1972 a l’identic, valent a dire amb las meteissas questions, los meteisses itèms.

La consultacion d’aquela enquista sul sitenet de l’IFOP es espantanta. Balha freg dins l’esquina e poiriá menar a desesperar que l’educacion de las generacions futuras se melhorèsse pas. D’efièch la resulta d’aquesta enquista es catastrofica. Me demandi que van dire a lors enfants los que d’uèi pensan que la Tèrra es planièra ?

            Vos vau pas aclapar de las chifras mas no’n vau balhar qualques unas, just de qué vos far una idèia de l’estat cognitiu e cultural de la joventut nòstra, çò que deuriá vos permetre de vos far una opinion sus la situacion.

            La primièra question pausada es aquesta : « D’un biais general, auriatz l’impression que la sciéncia porgís a l’uman mai de ben que de mal, mai de mal que de ben o a quicòm prèp aitant de mal que de ben ? ». La resulta es aquesta : sonque 33 % de las personas interrogadas pensan que la sciéncia porgís a l’umanitat mai de ben que de mal (55 % en 1972), 41 % aitant de ben que de mal (38 % en 1972) e 17 % de las personas interrogadas pensan que la sciéncia porgís a l’umanitat mai de mal que de ben (sonque 6 % en 1972). De notar que 9 % sabon pas respondre mentre qu’en 1972 èran pas que 1 % a saber pas respondre. Aquelas darrièras chifras mostran plan que de mai en mai de jovents sabon pas mai « ont demòran ». An de dificultats a se far una opinion sus una situacion donada e son dins la confusion. Aquò demòstra, a mon vejaire, una casuda del nivèl cultural d’aquel monde.

            Segonda question de pausada : « Los èssers umans son pas la frucha d’una evolucion longa d’autras espècias coma los monards, mas son estats creats per una fòrça esperituala (ex : dieu) ? ». 27 % de las personas interrogadas pensan que la teoria de l’evolucion es falsa. Sabi pas perqué mas l’IFOP balha pas ni lo percentatge de las personas d’acòrdi, nimai lo percentatge de las qu’an pas pogut respondre. 27 % fa pasmens gaireben un tèrç de la populacion del 18-24 ans. Çò que comença de far, ne convendrètz. De notar tanben que 16 % dels sondats pensan que la Tèrra es planièra. Damatge que l’IFOP balhe pas sul aqueste sicut la chifra per 1972, seriá estat una comparason interessanta de far.

Un autre quinzenat de questions son pausadas e las anam pas totas espepissar. Alavez, perqué aquela regression de las coneissenças e de la reconeissença de las sciéncias en çò dels joves ? I a, aquò’s solide, lo fach d’un abandon pels poders politics de l’educacion e de la formacion de la mairala a l’universitat. Se sap ben pro qu’annada aprèp annada lo nivèl de l’educacion baissa en França. E ne serà atal tant que s’embaucharà pas mai d’ensenhaires e que lor mestièr serà pas valorizat. Una societat qu’investís pas dins l’educacion es una societat en regression intellectuala e aquesta enquista es aquí per o provar.

Alavetz, la manca de mejans per l’educacion seriá la sola rason de la baissa de la clarvesença intellectuala en çò dels jovents ? Non es pas la sola, l’institut de sondatge evòca tanben l’utilizacion pels joves dels malhums socials e mai que mai d’un cèrt Tik Tok ont s’i exprimisson un fum de monde sens cap de contraròtle. Es evidentament pas question de restrénher la libertat d’expression de cadun, -nimai la dels arganhòls mai destimborlats-, mas seriá condreit d’informar lo public que per una tèsi balhada d’autras existisson.

            I a aquesta manca de mejans per l’educacion, mas la rason màger d’aquela baissa de sens critic e d’aquela demesida dins la fisança a las sciéncias es la pujada dels dògmas religioses. La problematica es matematica ; mai pujarà lo creacionisme e mai baissarà l’evolucionisme. Mai creisserà dins la populacion las cresenças e mai baissarà la rason-demostracion sus la quala s’apevan las sciéncias. Aquela enquista nos balha de chifras tras qu’interessantas sus aquel sicut. Las del rapòrt entre las responsas e la religion (o pas) que los que las fan. Dels 27 % que pensant que las sciencias porgisson mai de mal que de ben a l’umanitat 27 % son musulmans, 38 % son crestians e 13 % atèus. Los 22 % que mancan supausi que se deguèron definir d’una autra religion o que respondèron pas a la question tocant a lor eventuala apartenéncia religiosa. Rai, çò que remarqui ieu es 27 % de musulmans son contra las sciéncias alara que representan pas que 10 % de la populacion. Es aisit de ne tirar la conclusion que l’islam, un còp mai, tira la societat occidentala pel bas. Per contra çò que me tafura son aqueles 13 % d’atèus que pensan que las sciéncias porgisson mai de mal que de ben a l’umanitat. Coma que, cal de tot monde per far monde, emai de gents confusas.

            A la question : « Los èssers umans son pas la frucha d’una evolucion longa d’autras espècias coma los monards, mas son estats creats per una fòrça esperituala (ex : dieu) ? », son 56 % de crestians a o pensar, 14 % d’atèus a creire pas a l’evolucionisme e aquí, tornamai, relèvi una contradiccion en çò d’aquel monde. Demest l’escapolon dels musulmans qu’an respondut, son 71 % a èsser creacionistas. Demest l’escapolon dels crestians qu’an respondut son 56 % a creire que dieu creèt l’umanitat. Aquí tanben se constata lo descalatge entre los musulmans que majoritàriament demòran embarrats dins lor dogma e los autres cresents que, per una part, se’n sabon desseparar.

            Per çò qu’es de saber se la Tèrra es planièra, 34 % dels musulmans interrogats ne son solides fòrt e mòrt mendre que son 28 % dels crestians a o pensar.

            La conclusion d’aquela desfisança dels joves de cara a las sciéncias es que a pujat en Occitània e en França al meteis temps que pugèt l’islam. Lo sondatge seriá estat fach sus una autra lesca generacionala, probablament que las chifras serián estat pauc o pro identicas vist que las proporcions d’apartenéncia religiosa son sensiblament las meteissas d’una generacion a l’autra. D’evidéncia, emai se o son totas per definicion, la religion musulmana es la mai escurantista de totas. S’i prenèm pas garda, e se lucham pas contra, nos farà regressar fins a tornar a l’antiquitat. Ont son passadas las Luses europèas ? A nosaus de las aparar e combatre los comportaments retrogrades qu’entretenon l’ignorança per fin d’empachar l’evolucion de las coneissenças malgrat l’existéncia de pròvas tangiblas.

               Sèrgi Viaule