Çò que sabi es que vau a l’Ostal d’Occitania sens plaser

            Fa qualques decennis d’aquò, quand a fòrça de presic per plaças e carrièras, èrem a far admetre al pòble occitan qu’èra un pòble vertadièr e que la lenga que parlava èra, contrariament a çò que li èra estat ensenhat a l’escòla pels ussards negres de la republica, una lenga vertadièra ; adoncas, a l’epòca somiavèm d’aver un ostal grand d’Occitania a Tolosa ont totas las associacions nòstras se porián acampar. Desiravèm un ostal alandat sus la ciutat per tant que totes los estatjants i poguèssen venir tre qu’aquò lor agradariá.

Occitania, qu’es pas jamai estada tampada, se deu dobrir encara mai a l’exterior de sas frontièras e a pus fòrta rason a l’interior. E quand se tracha d’un ostal de ciutat, per dire de complir sa foncion de veirina de l’occitanisme, es evident que deu èsser pòrtas e fenèstras alandadas sus la carrièra. Atal los passants qu’ausirián l’occitan se poirián sentir en çò eles a Tolosa. Per los que coneisson pas encara la lenga poirián agantar l’enveja de l’aprene. 

            La mendra de las causas en matèira de comunicacion plan entenduda es d’èsser vesedor, ausit e present sus l’espaci public. Normalament, un Ostal d’Occitania deuriá èsser un luòc dobèrt als quatre vents de la cultura e de l’umanitat. Dobèrt a tota persona que se vòl entresenhar sus la realitat occitanista o parlar en lenga nòstra del temps que fa e del que passa. Ieu aviái enfaciat un ostal ont se seriá pogut dintrar e sortir en libertat. Lo somiavi coma un luòc de rescontres formals o espontanèus e de convivéncia. A ! Quin polit mot dins la boca dels occitanistas qu’aqueste mot de convivéncia ! Polit, mas abstrach o puslèu sonque literari per una part bèla de las gens que se’n gargalhan. I auriá fòrça per contar sus aquel sicut, mas tant val remenar pas lo cotèl dins la plaga.  

            Alavetz, quand l’Ostal d’Occitania (l’ostalariá Boisson) se dobriguèt a Tolosa dins la carrièra Malcosinat, totes los espèrs èran permeses, emai los pus fòls. Participèri a l’estrena e foguèt una manifèstacion de las mai gaujosas. Un eveniment sens precedent dins lo domèni que m’emplenava d’optimisme. Mas alara sabiái pas cossí las causas anavan virar.

            Quand tornèri al 11 de la carrièra Malconisat qualques meses pus trad, comencèri de descantar. Ja, per accedir als estatges, la pòrta èra barrada emai tampada coma cal. S’i èra installat un interfòne amb còdi secret per se far dobrir. Valent a dire que soi demorat coma un mendicant davant la pòrta. La pòrta de l’Ostal d’Occitania se m’èra estada barrada sul nas. Una mena d’oligarquia, autoproclamada o pas, ocupava a n’ela sola lo luòc. Per poder dintrar dins lo santisme satuari caliá mostrar passavant. A creire que ieu èra pas pro dins los papièrs dels bailes novèls per tant que de mot de Santa Clara n’aviái pas ges. Alavetz, malgrat mos cinquanta ans de militantisme al servici de la causa occitana, degun me coneissiá pas pus e èri pas lo planvengut. Coma un pòrre, demorèri plantat davant la pòrta. L’Ostal d’Occitania m’èra barrat, un punt es tot. Es una situacion de jamai de ma vida oblidarai. Foguèt quitament per ieu un truc psicologic e es benlèu per mòda de catarcia que ne parli d’uèi.

            Urosament veniái a un acamp d’associacion e un sòci d’aquesta, qu’aviá l’astre de possedir lo còdi, me permetèt de dintrar. Fa ara dètz ans que l’Ostal es… (anavi escriure « dobèrt » mas seriá estat inexacte) estat inaugurat. Se la pòrta que mena als estatges possedís totjorn son interfòne, aquí tè ! que lo darrièr còp qu’i anèri, es ara lo portal que dona sus la carrièra qu’es tanben aplechat d’un interfòne. Se pòt pas mai dintrar dins la cort de l’ostalariá Boisson. A i soscar plan benlèu que fa temps qu’aquel interfòne sul portal es tanben en plaça, mas lo 19 de decembre de l’an passat èra lo primièr còp que lo trobavi tampat. Foguèt lo primièr còp que me retrobavi sul trepador de la carrièra. Coma se ja d’èsser regetat dins la cort bastava pas, aquel jorn foguèri condemnat a demorar dins la carrièra pissosa e pudenta de Malcosinat (la plan nomenada).

            Alavetz, me pensèri qu’es pas en faguent atal qu’anavem recrutar dins l’occitanisme. Me susprenguèri a pensar qu’èra tan malaisit de dintrar dins l’Ostal d’Occitania que dins una lòtja maçonica, se que non mai. A se demandar s’a còp l’occitanisme virava pas a la societat secreta o a la secta. Dins aquelas condicions cal aver una volontat de fèrre per contunhar voler anar a l’Ostal d’Occitania.

            Ne parlèri al grand capiscòl de l’ostal, lo sant-Pèire del 11 de la carrièra Malcosinat. El m’afortiguèt qu’èra la comuna qu’aviá mes en plaça totes aqueles sistèmas que restrenhan la libertat d’accedir a l’ostal. Evoquèt los raubatòris, los drogats que se venon pónher dins un recanton de la cort e tanben, un còp, lo que venguèt dins lo meteis canton per defecar, sens comptar los que i venon urinar. Es vertat que sèm en vila e que la salvatjariá i es plan mai tissosa qu’al campèstre. Pasmens seriá una rason sufisenta per tranformar l’Ostal d’Occitania en bunquèr ? Qual sap ? Ai pas ieu la solucion. Çò que sabi es que vau a l’Ostal d’Occitania sens plaser, alara que deuriá èsser lo contrari. I fau per fòrça e me’n tòrni tanlèu que pòdi. Es pas ges un endrech convivial e cada qu’i vau me demandi s’i tornarai. S’èri solet dins aquel cas seriá pas grèu, mas sèm nombroses a ressentir aquela extrèma tampadura, aquel morbide replec en se de l’occitanisme. Es pas en nos copant de la societat occitana que l’anam convéncer de prene en carga son identitat e son avenidor de nacion liura demest las nacions liuras.

                 Sèrgi Viaule