Anatz prene un banh refrescant de musica e de poesia occitanas...

            Alara que nos son refusadas estacions de ràdio e cadenas de television en lenga nòstra, d’unes artistas, musicians e cantaires, contunhan de s’exprimir en occitan. O fan tot sabent que, malurosament, seràn pas difusits coma o meritarián. Es un crimi contra la cultura e l’engèni uman que la Republica francesa ne deurà respondre al tribunal de l’Istòria. Emai se pensa ela qu’es la sola a far l’Istòria, s’engana. Se met lo det dins l’uèlh fins al coide, demorarà dins l’Istòria per l’Estat qu’ensagèt d’assassinar mantunas nacions en temptant de far desaparéisser lors lengas. Atal França es a apaurir la diversitat culturala de l’umanitat a la sabuda de totes, mas los autres Estats e mai que mai l’ONU e l’UNESCO dison pas res. Se calan dins la vergonha de lor complicitat. Los acusi de complicitat d’etnocidi. Eles tanben ne deuràn respondre davant lo tribunal de l’Istòria.

            Ni per aquò, ni per èsser mespresats de longa per una administracion francesa de guèrra contra nosaus, de creators occitans contunhan de trabalhar dins lor lenga. Que foguèsse los escrivans, los musicians, los cantaires, los pintres, los escalpraires, los comedians e plan maites artistas, totes ensajan d’illustrar la cultura nòstra. Dins de condicions d’expression espaventablas ont mantunes aurián daissat tombat dempuèi de temps, eles s’acaprician a voler porgir a l’umanitat la tòca occitana que li fa besonh. Qu’un pòble desapareguèsse dins sa singularitat e es l’umanitat qu’es amputada. Nòstres artistas fan en sòrta qu’aquesta umanitat foguèsse pas mutilada. Es aquí tot lor coratge e tot lor onor. Nòstre dever es de los sosténer.

            Dins lo domèni de la cançon nòstra, saurai pas dire quantes de discs son enregistrats cada an. Sabi quitament pas se qualqu’un ne ten lo compte ? Espèri que lo CIRDÒC o fa. Es son mestièr. Ni per tot, cantairas, cantaires e musicians crean de longa e es una benediccion per la cultura occitana. E o fan plan, cadun segon sa senbilitat pròpria. Atanben la cançon occitana es encara plan rica. Es un vertadièr arcolan d’expressivitat. Totes los genres son pauc o pro representats. E cadun i pòt posar çò que li agrada.

            Se las institucions oficialas refusan de los ajudar per de rasons politicas evidentas d’aculturacion, avèm pasmens d’associacions ciutadanas que sostenon los artistas. Dins lo domèni de la cançon e de la musica d’unas associacions se trachan de far virar los cantaires e los grops musicals. D’autras sostenon d’un autre biais, coma per exemple l’agéncia de promocion artistica Virasolelh que cada an decernís lo Prèmi Joan-Pau Verdièr de la cançon occitana. Fa pas que la segonda annada que l’organiza, mas li fasèm fisança per lo perennisar. Per 2020 aquò foguèt Cristian Almerge que lo se gasanhèt de mercé son excellentissima cançon « Ma tèrra occitana ».

            La competicion, dont mai quand se tracha de cultura, es pas dins l’èime occitan. Paratge comanda puslèu la cooperacion. Cada creacion artistica, ni per èsser mai o mens capitada, es un joièl que nos cal servar preciosament. Atanben cal pas enfaciar aquel Prèmi Joan-Pau Verdièr coma una vertadièra competicion. Seriá far escòrna a sa memòria del libertari. Non, lo nos cal enfaciar coma lo pretèxte a far conéisser e virar la cançon occitana. E d’aquel punt de vista la valenta associacion Virasolelh a capitat. O confessi, sens ela seriái pas a l’ora d’ara a vos parlar de cançons. Aquel prèmi, coma los prèmis literaris que malurosament a l’ora d’ara an quasi totes desaparegut de la circulacion (çò que pausa questionament sus nòstra capacitat a manténer l’existent), es un aplech de difusion. Es coma las dictadas publicas organizadas un pauc de pertot dins lo país, que son pas aquí per crear de concurréncia entre participants, mas plan de publicitat mediatica a l’entorn de la cultura occitana. Tantas accions que, de raspalheta, crean convivéncia e escambis.

            Ongan es tornat lo concors. Va èsser l’escasença pel monde que, coma ieu, se tenon pas pro al fial de l’actualitat musicala occitana de recobrar lor retard. Es aquí tanben una de las utilitats primièras d’aquela excellenta iniciativa. Son quatòrze cançons d’onze artistas e grops d’artistas diferents que vos son propausadas sul sitenet de Virasolelh :  https://www.virasolelh.org/  . Atal anatz poder descobrir de cançons totas mai remirablas las unas que las autras, mas caduna dins son estil e sabèm ben pro qu’avèm pas totes los meteisses gosts. Se i tròba de tròces sus mai d’un registre musical. Aquò pòt anar del ròck fins a la cançon de tèxte en passant pel cant polifonic. Cadun i trobarà son compte e farà de descobèrtas. D’aquí l’interés de participar a n’aquel vòte. Aquela accion de promocion de la cançon occitana es d’ont mai interessanta que fa participar lo monde, tot lo monde. Avèm fins a la fin del mes de decembre de 2021 per i participar. Per aquò far basta pas que d’anar sul sitenet balhat çai-sus. Es aisit e anatz prene un banh refrescant de musica e de poesia occitanas.

             Sèrgi Viaule