Lo 26 de febrièr 2021 se morissiá lo poèta Sèrgi Bèc

Lo 26 de febrièr se morissiá lo poèta Sèrgi Bèc. L’òme èra nascut en 1933 a Cavalhon. Passèt sa vida en Provença que per el foguèt son « País de Cocanha ». Faguèt una formacion de jornalista e s’atissèt de critica literària e picturala. Exerciguèt dins aquela profession mai que tot en lenga francesa. Puèi compliguèt un trabalh de coordinacion culturala per las collectivitats territorialas que son la comuna d’Ate e lo Pargue natural de Leberon. Foguèt lo vesin e l’amic de Pèire Pessamessa, un autre grand escrivan nòstre que venèm tanben de pèrdre fa pas gaire.

Contràriament a Pèire Pessamessa, Sèrgi Bèc foguèt gaire un militant associatiu occitanista. Cèrtas, escriure son òbra en occitan es ja un acte de resisténcia a l’assimilacion impausada per l’imperialisme francés, mas intervenguèt rarament per de presas de posicions publicas en favor de l’identitat nacionala occitana. L’òme s’acontentèt de nos daissar una òbra literària de tria. D’aquò li sèm deveires que cadun a sa personalitat e que podèm pas demandar a degun d’anar contra son èime prigond. D’unes escrivans son capables de menar de front una òbra literària rica e fruchosa al meteis temps qu’una accion militanta, d’autres pas.

 Tanlèu qu’aprenguèri la mòrt del paure Sèrgi Bèc, per li rendre omenatge anèri furgar dins la bibliotèca per ensajar de ne tirar quicòm. Lo primièr recuèlh que me tombèt dins las mans foguèt « Cronicas dau Rèire-jorn » publicat en 1978 per las edicions albigesas Vent Terral. Aquel recuèlh se despartís en tres parts : E adès serà l’auba, Poèmas argerians e Cançons de cantar pas.

        La primièra tèrça-part comença per una frasa que balha la tonalitat del recuèlh e probablament de l’òbra completa de Sèrgi Bèc : Clave entanterin lei parpèlas de mei uèlhs pèr prene tornamai consciéncia de ieu. Un trabalh d’introspeccion, cèrtas inerent a cada poèta e artista, mas benlèu un pauc mai accentuat en çò d’un contemplador coma o podiá èsser « lo poèta del Leberon ». Gaire pus luènh afortís que Siáu un barrutlaire dau dedins per ajustar tanlèu que, se n’èra capable, Cantariá lo bonur grand de caminar sus tèrra.

 Aquela primièra part es d’una granda prigondor sensibla ont naseja de longa l’eternitat dels sens en meteis temps que l’impermanéncia de las causas materialas : E seriáu pas renadiu de mei cendres. Lo poèta es aquí de longa a cercar un silenci e una patz que non jamai semblan pas venir. La consciéncia es interrogacion, o puslèu las consciéncias son interrogacions al plural. Res a faire ! Ven pas l’auba… constata lo poèta trebolat.

La segonda part « Poèmas argerians » son estat escriches pendent o tanlèu aprèp que l’autor foguèssa estat obligat de participar a l’ocupacion militara d’Argeria, alara que Berbèrs e Arabs menavan la guèrra de liberacion contra l’opressor francés. Coma plan maites de sa generacion, Sèrgi Bèc foguèt pas capable d’objectar politicament a l’abjeccion de l’agression. De las orrors de la guèrra se’n sortirà pas indèmne :

Dins lo mirador de la garda

Lo còr de l’òme es solitud

Au fons de la nuech deglesida

Zo mai lei ulhauçs recomèncan

Mai l’òme n’a son pro !

         Lo malurós innocent es estat butat sus l’empont de la guèrra coma lo buòu dins las arenas de la corridas espanhòlas. Atal o formula dins un de sos poèmas amb la fòrça de la metafòra. Quand l’umanitat se’n va en s’enfonzant dins l’infamia, alavetz lo poèta va cercar la beutat dins çò que li demòra a portada, valent a dire la natura. Atanben Sèrgi Bèc serà lo poèta de doas causas essencialas : l’amor de la femna e de la natura. Brocarà sas paraulas e sas pensadas sus aqueles dos centres d’interèsses e sa produccion editada es aquí per ne testimoniar.

          Per çò que son de las « Cançons de pas cantar », son una òda al país, a la patria occitana e per Sèrgi Bèc la patria clausiá mai que dins la lenga :

Ai pas ges de rason

D’anar córrer en Fenecia

Autre temps, autra via,

Siáu pèr viure en Leberon.

anóncia fièrament una de sas professions de fe.

Regreti d’aver pas pro sovent cabussat dins l’univèrs poetic de Sèrgi Bèc. D’aver tornar legir « cronicas dau rèire-jorn » tornèri descobrir un encant que foguèt un vertadièr embeliment. L’autor nos daissa en eretatge l’ofèrta de sa sensibilitat a la dels autres. Dins aquel monde pas totjorn agradiu, jamai se parlarà pro de poësia, e jamai pro de la de Sèrgi Bèc. Amb sa despartida avèm perdut un estèta de la paraula e de l’expression sentimentala.

« Cronicas dau rèire-jorn » de Sèrgi Bèc.

Edicions Vent Terral. Despaus legal : quatren trimèstre de 1978. 87 paginas.

https://vent-terral.com/produit/cronicas-dau-reire-jorn/

Per ne saber mai :

https://oc.wikipedia.org/wiki/S%C3%A8rgi_Bec