Ebru Firat detenguda en Turquia desempuèi setembre de 2016

                  D’aquestas passas sèm estats en plen anniversari del cinquantenari del mes de mai de 1968. Un fum de seissenta-uèitards i son anats de lor coplet. Fòrces escriguèron de libres autobiografics sus aquel periòde de lor joventut, los unes foguèron d’obratges pauc o pro politics, los autres immancablament nostalgics. D’aqueles libres d’unes son estats d’un interès certan per l’istòria d’aquela pontanada revolucionària de las mors, d’autres an pas servit que de far-valer a de seissanta-uèitards venguts d’apparachics dins lo sistèma jacobin franchimand. Coma de costuma, aquestes son estats francament patetics. Pensi al paure Danièl Cohn-Bendit sostenent los imperialismes espanhòl en Catalonha, francés en Occitània o italian en Sardenha. Insistirai pas que cadun s’es ja fach son opinion sul personatge.

                  Se caliá pas esperar a quicòm mai per un anniversari que, forçadament, se deviá festejar. Cossí far autrament dins una societat de comunicacion exacerbada ont los mèdias an de contunh a metre qualqu’un davant una camèra, un microfòn o emplenar de paginas blancas ? Cal ben alimentar la bèstia mediatica... Mas tot es pas estat negatiu dins aquel retorn enrè, plan lo contrari ! Aguèrem l’escasença de visionar qualques emissions intelligentas. Los mediàs serioses, malurosament pauc nombroses, sabon qu’an un dever pedagogic e instructiu. Aquestes an condreitament servit l’Istòria en prepausant d’articles e d’emissions de qualitat.

                  D’unas personas an cresegut aprofiechar aquel anniversari per tornar començar un mai de 1968 en 2018. L’idèia èra capborda e forçadament faguèt mèuca. L’Istòria repapia rarament, tòrna metre rarament dos còps la taula, e quand o fa es jamai a l’identic. Qualques estudiants an ben ensajat de lançar un movement per prene de vacanças abans las vacanças, mas foguèron pas seguits. Los caminòts an tanben volgut far çò que caliá per servar lor estatut de privilegiats del foncionarisme a la franchimanda, mas foguèron ni seguits, ni sostenguts per la populacion. Al moment ont escrivi aquelas regas i a pas mai que tretze del cent de grevistas demest los caminòts. Lo bramaire ultrà-esquerro e bonapartista, ara deputat de Marselha, volguèt ramosar los malcontents dins una « convergéncia de las luchas », mas ne foguèt per son escupinha. Sa « marèia populara » organizada lo 26 de mai foguèt pas qu’un tautàs de qualques milierats de personas.

                  Aquò per dire que la politica mobiliza plan pauc de monde en 2018. Mobiliza pas las gents, quitament quand son directament concernidas, coma o vesèm amb la desafeccion dels sindicats. Alavetz, cossí ne poiriá èsser autrament quand se tracha de la defensa de la justícia dins lo monde ? Me faguèri aquela reflexion quand, lo 26 d’abrial, anguèri a Tolosa a un acamp de solidaritat a la jove curda Ebru Firat detenguda en Turquia desempuèi setembre de 2016 e condemnada a cinc ans de preson per aver rejunh l’armada populara de Rojavan. Alavetz, me remembrèri qu’en 1968 èrem de centenats de milierats a nos èsser mobilizats contra l’imperialisme estatsunian al Vietnam. A Tolosa, per cada acamp public que se debanava alara al Mercat del Gran, èrem de milierats e la sala èra comola coma un uòu. A n’aquela epòca la mendre injustícia, la mendre opression recampava la reprobacion de milions de gents. D’uèi ne va autrament.

                  Aquel ser del 26 d’abrial de 2018, comprenguèri còpsec que mai de 2018 seriá pas mai de 1968. Dins la pichona sala Sant Çubra de Tolosa èrem pas qu’un seissantenat vengut, a la crida del comitat de sosten a Ebru Firat, escotar son avocata Agnés Casero e tanben Patrice Franceschi l’escrivan còrse que sosten concretament e sul terren lo pòble curd. Un pichon seissentenat dins una sala de cent vint o cent cinquanta plaças. S’a n’aquel nombre se sortís los Curds de Tolosa venguts en familha (demest aquestas la d’Ebru Firat), èrem pas qu’un trentenat d’Occitans solidaris del valent pòble curd que se bat per son independéncia, e doncas sa libertat, mas tanben que se bat contra los islamistas que venon assassinar fins en çò nòstre. Recampar seissanta personas dins un vila de mièg milion d’estatjants per una causa justa manquèt de me far desesperar de l’umanitat. Segur èrem pas en mai de 1968 nimai dins las annadas setanta.

                  Cerquèri dins la sala los caminòts de la CGT e de Sud-ralh. I èran pas. Avián pas fach lo desplaçament entre la gara Matabuòu e la sala Sant Çubran. Los esquerro-tricoloristas de la « França insomesa », èran pas nimai presents, probablament plan mai ocupats per lor solidaritat amb los espanholistas de Podemos contra Catalonha que preocupats per la solidaritat amb lo pòble curd. Çò que m’atristesiguèt mai es que i aviá pas cap d’occitanista dins la sala. Èran condreitament presents qualques jorns d’abans per la manifèstacion de sosten a Catalonha, mas per Curdistan, pas la berreta d’un !

                  A partit d’aquel fach de demobilizacion populara qu’es pas novèl compte tengut que se constata ara desempuèi las annadas dos mila, m’interrògui de longa sus lo dangièr de la mesa en perilh de las quitas nocions de democracia e de la justícia sociala. Me pensi -e soi pas lo sol- que la situacion es grèva. Puslèu que de festejar nostalgicament e neciament lo cinquantenari de mai de 1968, estimi melhor denonciar lo desinterés de las populacions per la causa publica e la politica. Çò mai inquietant es qu’aquel desèrt politic correspond amb la pujada del fanatisme religiós. Çò mai preocupant, e quitament alarmant, e que totòm sembla se satisfar d’aquela situacion. La vertat es que, pauc a cha pauc, sèm a pèrdre en 2018 çò qu’aviam obtengut en 1968. Las avançadas socialas, societalas e culturalas de 1968 son amenaçadas per l’escurantisme e l’intolerància. Nos va caler reagir e un còp de mai, aurem nosaus, nacionalistas occitans aparaires de prètz, paratge e larguesa, a passar davant e mostrar lo camin.

Sergi Viaule