L'identitat occitana aparten a lo que la fa seu

            La presa en carga e l'illustracion de l'identitat occitana es de la responsabilitat de totes los Occitans, los qu'o son de totjorn e los qu'o son venguts recentament. L'identitat occitana aparten a lo que la fa seu, qu'aqueste s'apèle Puèg, Rodriguez o… Hutchinson. Es una evidéncia, mas i a d'evidéncias que tan val tornar dire. La nacion occitana es la dels Occitans "d'origina o d'adopcion", segon la formula consacrada.

            En Albigés n'avèm un exemple viu. Fa ara mantunas annadas que s'organiza a L'isla d'Albigés d'unes rescontres occitans jos lo nom de Trans'òc. Aquela manifèstacion culturala se debana sus doas jornadas plan emplenadas. Lo programa n'es ric e eclectic. Ongan, la primièra jornada, la del dissabte 26 d'agost, èra dedicada al cinemà nòstre. La causa es de notar qu'a mon vejaire se fa pas pro de promocion a l'entorn de la produccion cinematografica occitana. Sabi ben qu'aquesta produccion es pas encara plan desvolopada, mas se promocionam pas lo pauc que se fa, risca de créisser pas. Adoncas, per aquela iniciativa e per las autras, podèm balhar una brava capelada a la còla qu'anima Trans'òc.

            Vos vau pas balhar lo programa pel menut d'aquesta jornada, qu'es pas la tòca d'aqueste article, mas sonque lo títol dels films desrodelats. Comencèt per dos episòdis de la seria titolada, justament, "Seria". Òbras realizadas conjuntament per Amic Bedèl e Julian Capredon, amb la preséncia d'aqueste darrièr per presentar lor trabalh al public e respondre a sas questions. Puèi foguèt "Miègterrana, çai e lai", encara en preséncia del realizator Daidièr Maurèl. Contunhèt amb "Olhèrs" un documentari que nos venguèt presentar Fabrici Bernissan. Per acabar, vegèrem "Catars" una ficcion de Miquèl Gairaud amb coma interprètas los dos famoses comedians que son Joan-Loís Blenet e Bruno Cecilhon.

            Tot aquò balhava un bon escapolon de çò qu'es a l'ora actuala lo cinemà occitan. Lo presariam plan pus ric, mas un còp de mai, nos cal mostrar çò qu'avèm fach per poder anar pus luènh. Cal balhar al monde lo gost del cinemà occitan. Se nosaus o fasèm pas son pas las cadenas de television franchimandas qu'o faràn. Dins aquel domèni coma dins plan maites, nos reven, militants occitanistas, de comolar una manca institucionala.

            Lo lendeman se trachava de debats pedagogics sus l'actualitat occitana destinats a un public non iniciat. Se dobriguèt tanben una pagina d'istòria amb una intervencion d'Anna Brenon sul catarisme.

            Lo mèstre d'òbra d'aquel Trans'òc, ric e variat, es un militant occitanista del nom de Patric Hutchinson. Un anglés installat dins lo país galhaqués desempuèi d'annadas. Es un òme estrambordat per la cultura e l'identitat occitanas. Agèri pas gaire l'escasença de parlar longament amb el, mas es evident, e o ditz dins sos discorses publics, que regreta la tebesor, sinon l'indiferéncia, dels Occitans d'origina per aparar lor tresaur lingüistic e cultural. Son discors es plan pus intelligent que los dels regionalistas-a-la-m'as-colhonat-quand-t’ai-vist que qualques còps, e fauta de trapar melhor, es obligat de convidar. Es un òme cultivat que sap dire de blanc çò blanc e que condemna publicament l'escanament de nòstra identitat per l'Estat francés. A costat, los "occitanistas" infeudats a l'ideologia dominatritz pareisson plan pallinèls e nos fan vergonha. Patric Hutchinson es pas vengut en Galhaqués per beure d'aiga tebesa. S'estona que los que parlan la lenga l'emplegan pas publicament e que los que se dison occitanistas ajan pas lo coratge de demandar lo just e la rason.

            Alara que l'occitanisme politic es ara per ara sens poder, e doncas sens mejans d'integrar los estrangièrs recentament installats que, ça que la, d'unes d'aquestes fan la causida volontària de prene en carga la cultura occitana. Aquestes son d'ont mai meritòris que dins la situacion actuala, la cultura occitana, la cal anar quèrre. Dins una societat ont l'Estat colonial fa tot per l'escafar de l'espaci public, qualques Occitans d'adopcion remenan cèl e tèrra per la far viure e se l'apropriar. Cada còp que rescontri un o una d'aquestes neo-occitans, pòdi pas èsser res mai qu'admiratiu.

            Per Trans'òc, fau çò que pòdi. Ai ajudat a difusir l'informacion sus aquestes rescontres. Malurosament, malgrat una programacion que se teniá, i aguèt pas gaire de monde per participar a n'aquestas manifèstacions culturalas. Perqué e cossí ? Me sembla qu'avèm de mens en mens de gents per participar a n'aquesta mena de rescontres occitans. Son pas los bailes de las Escòlas e Universitat d'estiu que me contradiràn. Ademai, espèri m'enganar e desiri que la realitat me faga mentir, mas me sembla que lo public present es de mai en mai annadit.

            Cal ben dire la causas coma son : i talament pauc de monde per participar a n'aquestes rescontres (Trans'òc, mas tanben escòlas, universitats, festenals, concèrts, etc.) que me demandi cossí capitan a se manténer. Cèrtas, sabi ben que son possibles de mercés als sacrificis de nombroses militants, mas justament ma crenta ven qu'aquestes benevòls, un jorn o l'autre, de véser que las causas evoluïsson pas positivament, s'alassen e daissen tombar. Es la reflexion que me faguèri a prepaus de Patric Hutchinson e de sa còla de Trans'òc : quand de temps van encara demorar mobilizats per organizar una manifèstacion culturala botinhada pel public ?

            Atanben, un còp de mai, delargui una crida als Occitans (malaisits de tocar que dispausam pas de mèdias de massa) e als occitanistas : nos cal participar lo mai possible al mai possible de manifèstacions. Pensi aquí a l'Universitat d'Estiu de Nimes qu'es cada an d'una grand riquesa e que capita pas a recampar grand monde. Aqueles endreches son formators, se los aviam pas, diriam que los nos cal crear. Los avèm e los abandonam. Avèm la responsabilitat d'inversar la vapor. Abans que siá tròp tard…

Sèrgi Viaule