Quand los occitanistas presan las medalhas en pèl de coja
Al risc de passar un còp de mai per un balhaire de leiçons, caldrà pas, nimai per aquò, comptar sus ieu per m'autocensurar. Desempuèi un mièg sègle de combat permanent per la reconeissença de la nacion occitana, ai una linha de conducha clara. Aquesta es que jamai tustarai pas en balhar lo nom sus un autre occitanista, de quina obediéncia siá. Quin que siá lo nivèl d'engatjament de l'occitanista en question, li picar dessús, quin que seriá lo degrà del tust, seriá aflaquir lo combat de liberacion nacionala. M'i soi de longa refusat e contunharai sus aquesta dralha. Considèri qu'avèm pro d'enemics que trabalhan a l'anequeliment d'Occitània per encara aver a tustar sus los que fan çò que pòdon pel país amb los mejans energetics, materials, intellectuals, psicologics que son los lors. Mon engatjament nacionalista m'enebís de m'enganar de cibla.
Fins ara, tròpes militants an jogat, e malurosament jogan encara, la division del movement per ieu tombar dins la trapela. A n'aquel jòc, lo sol e unic ganhaire es l'imperialisme francés. Espèri que cada militant prenga consciéncia d'aquò e que jamai pèrde pas de vista l'objectiu de l'occitanisme qu'es la desalienacion personala dels Occitans e la liberacion nacionala.
Pasmens, se l'intelligéncia plan sentida nos enebís de criticar los amics a tòrt e a travèrs, podèm pas, tanpauc nos passar d'una autocritica permanenta e constructiva del movement. Non pas criticar per criticar, mas per melhorar las causas, quand aquò se pòt. Tre que consideram que quicòm va de guingòi, o cal dire. Tre que quicòm nos pareis pas anar condreitament, anar pas dins lo sens que volèm far prene a l'Istòria ; cal pas esitar a o far saber. Se i a una incongruïtat, la denonciar clar e net.
La critica senada d'un movement, o d'unas personas que participan a un movement que ne sèm part prenenta, es pas causa aisida. Ça que la, generalament podèm comptar sus l'intelligéncia collectiva per mesurar tota sa pertinéncia e reconéisser sa necessitat a la critica. D'uèi vòli evocar un sicut que pòt paréisser segondari, mas un sicut que pasmens, coma se ditz ara, interpèla.
Darrièrament legissiái un quotidian occitan francofòne quand mon uèlh foguèt atrach per una brèva. Aquesta mençonava : " Escrivan, afogat de literatura e defendeire de l'occitan, Untal coneis mai d'un camin. Possedís un engèni vertadièr e plural que ven d'èsser saludat la setmana passada per l'ancian Primièr ministre Bernard Cazeneuve que l'a nomenat Comandaire nacional de Meriti ". Fai tirar Mariús, e una medalha de mai ! Plan solide l'article portava pas que l'occitanista en question aja refusat belaròia e pendolina de l'Estat colonial. Res nos ditz pas que la persona aja sasit l'escasença per denonciar, de mercés a son refús, l'eradicacion programada per l'Estat francés de l'identitat occitana. Aqueste individú " Escrivan, afogat de literatura e defendeire de l'occitan " a de segur aceptat sens parpalhejar una recompensa de l'Estat que fòrabandís l'occitan de la vida sociala en li refusant un estatut oficial en Occitània. Tòrni pas reprene lo fach que refusa de longa la ratificacion de la Carta europèa per las lengas, qu'aplica pas las convencions internacionalas d'aparament dels dreches umans, etc… etc…
Aquela novèla d'un occitanista medalhat m'espanta e m'atristesís. Me pòdi pas empachar de pensar qu'aquesta persona, e totes los occitanistas qu'an acceptat las medalhas de l'ocupant, an degut participar a las manifèstacions de Besièrs, Tolosa, Montpelhièr, Carcassona per la defensa de la lenga escanada per l'Estat francés. Quand aquestas meteissas personas acceptan puèi una medalha del borrèl se pausa la question de lor santat psiquica. Se pòt pas far autrament que i aja d'esquizofrenia dins l'aire ! O alara i entendi pas res en psicologia…
Gausi pausar la question : ont es la logica e la dignitat dins aquò ? Per aitant incredible qu'aquò poguèsse paréisser, d'occitanistas an acceptat las Palmas academicas, lo Meriti Nacional, la medalha de las Arts e de las Letras, benlèu la Legion d'Onor. Son tantas personas servilas qu'an pas agut lo fetge de se renegar pas. Per d'unas consacrèron lor vida a la defensa e a l'illustracion de l'identitat occitana, e, totcòp, an fach taula rasa de lor passat per un tròç de metal lusent e de petaç tricolòr. Perqué ? Cossí ? Reconeissi que davant una renonciacion atal soi sens responsa, mas pas sens interrogations ! Cossí una persona adulta pòt vendre sas conviccions contra una sembla reconeissença per son pièger enemic ? Cossí acceptar de lo que te ven copar la lenga, te venga puèi per endavant butar sa perversion fins a te pegar una cocarda sul pitre ? Aquò's lo cimèl de l'alienacion. Acceptar aquò es se mespresar. Lo problèma es pas tant que l'Estat francés mesprese los Occitans (fa son mestièr d'Estat imperialista), l'orror es que los quitis Occitans se mespresan eles-meteisses al punt d'acceptar, sens reguitnar, qu'òm venga lor empegar un riban tricolòr sus la camisa.
Cal tanben dire que l'especificitat de l'Estat imperialo-jacobin es de causir sas victimas. La cultura jacobina es apevada sus la subrevalorizacion de l'Estat, del tot-Estat e pas-que-de-l'Estat. Aquò addicionat al fach que quasi totes los recipiendaris occitanistas d'aquestas medalhas de chocolat son de foncionaris de l'Estat opressor, pòt explicar lo renonciament d'aquestas personas a lor dignitat. Las malurosas se pensan dins l'impossibilitat de frostir l'entitat que creson sola capabla de los noirir. Lo ciutadan occitan es estat lobotomizat e infantilizat. Psicologicament es dins l'incapacitat de contrariar una entitat qu'inconscientament considera coma son paire-creator. Refusar una recompensa del paire seriá per el crénher lo corroç de dieu-lo-paire. Pensi qu'aquel fenomèn de somission a l'Estat es la resulta d'una dictatura.
De totas las pistas qu'ensaji d'explorar per explicar que d'unes occitanistas poguèssen acceptar una pendolheta franchimanda espitlada sus lor vèsta o sus lor casabèc, i a la de l'edat. Se poiriá plan qu'amb lo temps las conviccions de justícia, d'egalitat, de libertat e de paratge demesiguèssen. Amb aquò se ditz que los vièlhs, coma los enfants, tornan aimar lo chocolat e las joguinas. Senilitat rima amb servilitat…
Sèrgi Viaule