La cronica de Sèrgi Viaule (10) : Quand los pandres viran en bocla

            Demest las nombrosas revistas e autres butletins que legissi regularament, se tròba lo mesadièr Infòc. Se vòl lo periodic de l'actualitat culturala occitana. L'es estat e lo demòra per d'unes costats. Emai se la premsa de lenga nòstra viu d'aquestas passas una epòca gaire floradissa, res es pas jamai completament negatiu enluòc. La pròva ! Desirem adoncas longa vida a Infòc.

            Malurosament, sabi pas ni cossí, nimai perqué, fa dos o tres numeròs ja que la revistòta demandèt a un cirquista (sòci d'una ja vièlha secta anti-occitanista nascuda dins las annadas mila-nòu-cent-setanta) de se trachar de li escriure l'editorial. O quicòm que faga ofici d'editorial.

            Mas coma sembla qu'aquel bravòt aja pas jamai agut res d'original a dire, vira en redond coma una baudufa. Çò que, solide, porgís pas res de constructiu al debat. Los legeires ne son per lors fraisses. La sola causa qu'es capable de far es de reviudar los mòrts. De fach, deuriái dire "lo" mòrt. Al seu goró, lo Jacon de la farsajada li balha del "Leon de la carrièra de la Banca". Es ben triste de véser que quand las gents an pas res de nòu a escutlar sián obligadas de desenterrar de cadavres per los far parlar, d'unes ja vièlhs de quinze ans. Quina misèria intellectuala que de se poder pas renovelar…

            Mai deplorable encara es de constatar que la seccion despartamentala de Garona-Nauta de l'I.E.O. que baileja Infòc siá constrencha de fisar l'editorial de son mesadièr al primièr pandre vengut. Un gusàs qu'a quitament pas lo mendre respècte per la lenga nòstra. Amb aquò, res l'empacha de voler balhar de leiçons de literatura occitana al monde sancèr. Dins sas "òbras", lo malurós quequeja de longa lo meteis discors anti-nacionalista occitan. Aquò dura desempuèi de decennias. Un discors que son pas qu'un dotzenat a escotar mas qu'arrivan encara a plaçar tanlèu que qualqu'un lor vira l'esquina.

            Los dògmas de sècta cirquista se conglacèron amb la despartida del mèstre-de-Montalban. Desempuèi, la còla repàpia en bocla son catequisme sens se mainar que sa logorrèa empastissada pudís l'asirança e lo rance. Se son pas mainats que fa setze ans, avèm cambiat de millenari.

          Se l'imperialista francés de Montalban se reservava lo drech de far de literatura occitana just "per balhar de color a França", el al mens coneissiá las letras occitanas. Es pas lo cas del cirquista de servici a Infòc. Aqueste, fa pas que de citacions de mèstre. Anatz pas cercar res d'original a cò d'el. Res que venga d'el. Cossí ne poiriá èsser autrament que lo miserós sap pas ni A, ni B, de la literatura nòstra. En bon missionari, la sola causa qu'es capable de far es de repapiar la votz de son mèstre. Lo paure Jacon romia de longa çò que li aprenguèron los cirquistas dins las annadas 1970. Desempuèi a cotat. Rai ! Es content : tant que vira fa lo torn… Es coma una feda sardosa.

            Cal pas aver paur d'o dire, regretam que l'Institut d'Estudis Occitans aja pas pogut trobar qualqu'un mai per escriure sos editorials. Es pas un pandre triste e plorinejaire que va illustrar la cultura nòstra alara que la coneis quitament pas. Parlar de quicòm que coneisson pas seriá lo paradòxe d'aquel monde, s'èra un paradòxe. Malurosament n'es pas un. De fach, aquel planponh de personas -plan inofensivas ça que là- escupisson sus una nacion occitana que son pas estats capables d'integrar. Aquí la vertat e aquí l'origina de lor rancura contra lo nacionalisme occitan. Al Partit de la Nacion Occitana fa plan temps qu'avem comprés aquel fenomène psico-sociologic de regèt. Lor nevròsi es directament proporcionala a lor frustracion. Lor agressivitat puja amb lor incapacitat d'integracion. Son de complexats, victimas de lor embarrament. Es la rason per la quala los anam pas ablasigar mai que çò que meritan. Son mai a plànher qu'a castigar. An pas l'astre de conéisser lo bonur d'èsser planament occitan e de se reivindicar coma tal.

            Lo malur per Infòc es qu'autres còps i aviá gaire mai que l'editorial d'interessant a legir en defòra de la remirabla cronica istorica de Jòrdi Laboissa. Mas dins lo darrièr numerò de la brocadura l'article istoric de Jòrdi Laboissa a desaparegut. Atanben, desempuèi que lo Jacontin de servici se tracha de l'editorial, i a pas res pus a legir en defòra del calendièr de las manifèstacions musicalas. S'èra pas aquelas qualquas informacions practicas pels dançaires, Infòc desapareisseriá lèu fach del catalògue de las revistas occitanas. Mas quand de temps lo periodic va encara poder téner amb de collaborators del calibre del cirquista Jacolha (referéncia cinematografica d'actualitat) ? Infòc, se contunha sus aquela dralha, es plan partit per anar gaire luènh…

            En mai de far perir nòstra lenga en negant quatre mots d'occitan dins son galimatiàs de francés, sos tèxtes son sovent inintelligibles. Quitament se lo francés es la sola lenga que sap, la mestreja plan mal. Sovent sas frasas son aitant confusas coma la pensada que vòl perpetuar per delà lo silenci de la tomba. Es pas discípol qual vòl ! Es milanta còps dolent d'aver a viure, encara en 2016, un tan patetic espectacle.

            A çò que pareis que cal de tot monde per far monde…

1. pefon, clown

Sèrgi Viaule