/image%2F0568858%2F20140111%2Fob_0348f4_logo-pno-jpg){kind=logo}
FRANÇOIS FONTAN.
Nascut a Paris en 1929 - Defuntat a Cuneo en 1979.
Son paire, Fernand, d’opinion maurassiana era contarolaire de la SNCF, çò que donet drech a son filh de viatjar gratis fins a l’age de 21 ans. Sa maire, Loisa de Cours d’Entras
era de pichòta noblessa gascona arouinada. L’ostau de familha era a Rocafòrt de Garona a l’Ouest de Muret en país comengès.
Lo francès era la lenga de familha emai lo paire parlesse l’Oc. Fontan passet sa joventut sens se rendre còmpte que lo gascon parlat per lo vesinatge era una lenga despariera dau francès. Fuguet Peire Bec de Carbona que i expliquet que lo « patois » parlat a Rocafòrt era una varianta de la lenga occitana alòrs qu’aviá a l’entorn de 20 ans.
De santat frèula seguiguet gaire d’escòla . Estudiet d’esperèu. Era autodidacte. Çò que l’empachet pas de seguir a Paris en auditor liure li cors de Marcèu Cohen e de Levy-Strauss e tamben li cors de l’Institut de Ciencias Politicas a Tolosa. Sa passion per li lengas e lis etnias lis aguèt de joinessa. Sota influencia de son paire s’engajèt dins lo mouvement monarquista. Dona l’adesion vers si 17 ans au Movement Socialista Monarquista. Vers si 18 ans passa a l’anarquisme. Lo quita per desacòrd sus la question nacionala. S’interessa a la critica dau marxisme elaborada per lo grope « Socialisme et Barbarie ». A Nissa onte era anar viure per s’ocupar d’una vielha persona de la familha, vèusa d’un jutge de patz, participa a la fondacion de la « Nouvelle Gauche » que fuguèt una di brancas fondatriças dau P.S.U. ( Parti Socialiste Unifié).
A la prima de 1959 fonda lo Partit Nacionalista Occitan. Persecutat per la municipalitat de Nissa e a la seguida de dos procès, un per ajuda au FLN argerian, l’autra per afaire fabricat de pederastia, se mudèt a Fraisse dins la Vau Varacha dins li valadas occitanas d’Italiá. Passèt dos ans a establir comuna per comuna la frontièra lenguistica entre l’occitan e l’italian piemontès, fondèt la M.A.O. ( Movimente Autonomisto Occitano) vers l’an 1967.
Dempièi Fraisse beilejèt lo PNO fins a sa mòrt deguda a una congestion cerebrala en 1979.
La pensada umanista de Fontan.
L’elaboracion de sa pensada qu’apelava "umanisme cientific" fuguèt la frucha d’una longa recerca que i demandèt d’annadas entre 15 e 21 ans. L’essenciau de sa doctrina l’establiguèt 8 a 10 ans avant la creacion dau PNO. Es l’analisi de la descolonisacion dau Vietnam, dau Maròc, de Tunisiá e mai que mai d’Argeriá que i serviguèt d’encastre politic per çò faire. Es tamben la descuberta de la sociologiá marxista e l’estudi de la psicanalisa, mai que mai l’òbra de Wilhelm Reich que serviguè de ponch de partença a son umamisme. Aquò jonch a una critica radicala dau nacionalisme de drecha lo menet a l’etnisme (teoriá dau drech di pòples a son independencia). Marx coma Reich l’an ajudat a comprène l’alienacion prigonda de l’umanitat e es l’estudi de la question nacionala dins lo monde que la menat au nacionalisme occitan. Sa pensada pòt se resumir en tres paraulas : critica de Wilhelm Reich, critica dau marxisme, e critica de l’imperialisme.
I . En partènt de Wilhelm Reich.
Fontan descubriguèt Reich dins un article dau « Libertaire » onte Giliane Berneri presentèt « La foncion de l’orgasme » libre màger de Reich. Fontan era dins son periòde anarquiste e se diguèt que « Reich era la justificacion cientifica de l’anarquisme ».
Perdequé aquel estrambòrd se Fontan per W. Reich ?
- 1. Lo libre es un manifeste per la liberacion sexuala de l’umanitat. Lo joine Fontan qu’es a l’entorn de si 20 ans, de per si tendencias omosexualas, era apassionat per l’estudi de la sexualitat. Reich dona de rtasons cientificas a son existencia.
- 2. Lo libre de Reich es una contestacion de la pensada de Sigmund Freud . Segond Freud la natura umana es facha de fòrças de mòrt e de fòrças de vida que se contristan . Reich au contrari demòstra que i a pas d’instinct de mòrt. Li manifestacions de mòrt (sado-masoquisme) son pas que lo produch dau refolèri dis instincts de vida. Reich qu’era psichiatre, en suenhant si malauts, pròva qu’en developant lis expression de vida per de tecnicas de terapiá especificas , lo sado-masoquisme pòt desaparèisse. Se desaparèis es pròva qu’es pas dins la natura de l’umanitat. I a donc pas d’instinct de mòrt. Atau Reich demòstra que la desalinacion de l’òme es possible . Per Freud om pòt pas que policiar la natura umana, per Reich òm pòt la desalienar. Freud serà considerat coma lo novèu preire de la societat macartista americana, liòga que Reich es estat fisicament eliminat per aquela societat repressiva en 1952.
Aquela ideia que la desalienacion de l’umanitat es possibla es la clau principala de l’òbra de Fontan.
Mai per Fontan la sexualitat explica pas tot. Son tant importants la cultura e l’economiá. Fontan aviá en testa d’escriure una critica de la pensada de Reich. Lo travalh es a faire.
II. Au delà de Karl Marx.
Lo segond ponch fòrt de la pensada de Fontan es sa critica dau marxisme. Avem aquí de textes de Fontan un pauc mai developats :
- « La tecno-burocraciá » publicat en 1967.
- « Nacionalisme revolucionari, religion marxista e camin cientific dau progrès » de 1970.
- « La question di pichòts proprietaris » de 1971.
Fau rapelar lo contexte dis annadas 60 onte lo marxisme e la contestacion de Marx era sujet principau de l’epòca.
Se Fontan reconèis que Marx a agut rason de mostrar l’importancia de la lucha di classas, Fontan contesta Marx sus toti li ponchs fòrts de sa doctrina.
- Sus lou « materialisme dialectic » : « Lo materialisme dialectic es a recaptar au musèu », çò ditz Fontan.
- Sus « lo materialisme istoric. Fontan afortís que Marx oblida l’importancia de l’economiá sexuala e de la question nacionala. - Sus lo ròtle dau proletariat . Fontan ditz que Marx a tòrt de redurre la lucha di classas a la sola lucha entre capitalisme e proletariat. La classa di pichòts proprietaris e mai que mai la montada de la classa tecnobureucratica complican li causas . La classa capitalista e lo proletariat son traversats per la question nacionala. Atau Fontan s’opausa au cosmopolitisme proletarian de Marx.
Atau Fontan a previst e benlèu precipitat la quincanela dau marxisme.A la question : Fontan marxista o pas ? Fontan respondiá : « Belèu pòst- marxista » De fach Fontan despassèt Marx e de luenh.
III. L’etnisme e la critica de l’imperialisme.
Es sus la qustion nacionala que Fontan consacrèt l’essenciau de si recercas. Fontan partís d’una critica de la definicion de la nacion d’Ernest Renan e d’aquela de Josep Staline Contra Renan qu’escriguèt lo texte celebre « Qu’est-ce qu’une nation ? » Fontan respond que la volontat de viure ensèm es movedissa e que la volontat rend pas còmpte de l’alienacion nacionala.
Contra Staline qu’escriguèt « Lo Marxisme et la question nacionala », Fontan demòstra que la definicion de Staline es inaplicabla. Segond Staline per que i ague nacion fau que i ague li cinc critèris comuns de terraire comun, d’istoria comuna, d’economiá comuna , de lenga comuna e de temperament comun. Aquela definicion vau pas que per li nacion qu’an un Estat ja establit. Explica pas la liberacion di nacions colonisadas.
Per Fontan lo solet critèri qu’explica l’existencia d’una nacion es aquèu de la lenga indigèna. Lis autri critèris son presents, de segur, mai nos dònan pas de que determinar objectivament li limitas entre nacions.
Fòrt d’aquela critica Fontan passèt una granda part de sa vida a estudiar la geografiá di lengas e ne donèt un atlas objectiu e normatiu . Armat de totis aquelis estudis Fontan fondèt lo « Partit Nacionalista Occitan » en 1959 en esperant que lo pòple occitan e toti lis autri poples l’anavan seguir. Era de pas comptar sus l’alienacion prigonda de la societat occitana . La reaccion contra Fontan fuguèt feroja. Çò mai penós per èu son estadas lis atacas di responsablas culturaus occitans qu’eran espaurugats per sis ideias.
Lo bilan 30 ans aprèp la mòrt de Fontan.
- En Occitaniá Aupina, lo M.A.O. a quasiment disparegut, mai li vau occitanas d’Italiá an ganhat l’estatut de Comunautats de Montanhas e la reconeissença per la lèi italiana de la lenga occitana.
- La Val d’Aran qu’es totjorn sota dominacion espanhòla a ganhat l’estatut d’autonomiá.
- L’Occitaniá domenjada per França a ganhat l’estatut de « regionalisacion », lis lengas regionalas son reconegudas per la Constitucion e se prepara per la fin de 2009 una lèi per lis aparar.
Sens luenh de l’amira independentista prevista per Fontan. Lo Partit Nacionalista Occitan que s’es transformat en Partit de la Nacion Occitana es sempre viu. I regionalas de 2004 era present dins una aligança en Lenguedoc- Rosselhon, faguèt 13 500 votz.
En defòra d’Occitaniá lis avançadas de l’etnisme son estadas numerosas. Citarai la casuda dau mur de Berlin, la particion de la Iogoslaviá, la montada di nacionalismes Còrsa, Flamenc, Catalan, galès o escocès.
Sus li questions sexualas, la liberalisacion a ganhat tota Euròpa.
Sus lo plan economic, la progression dau nivèu de vida dempuei la creacion dau PNO es importanta maugrat de crisis. Lo socialisme d’Estat que preconisava Fontan a laissat plaça a de novelas fòrmas de liberalisme. Es belèu aquí la feblessa màge dau profetisme de Fontan.
L’estudi cientifica de la pensada de Fontan demòra de faire. Es una òbra dificila dins la mesura que tòca a toti lis ciencias umanas. Tòca a la sociologiá, a l’economiá sexuala, a la geografiá lenguistica e de segur a la politica. L’òbra de Fontan es complexa mai totjorn d’actualitat mai que mai per tot çò que pertòca li questions etnicas.
Ne’n demòra un metòde d’analisi cientific fondat sus l’interacccion entre rapòrt de classas d’atge e de generacions, cultura e economiá. La vision de Fontan pas soncament una vision occitana , es una vision totjorn viva dau monde tot.
Jaque Ressaire lo 23 de Mai de 2009.
De legir :
- « Ethnisme, vers un nationalisme humaniste » 2° ed. 1975
- « Orientation politique du nationalisme occitan » 1970
- « La nation occitane, ses frontières, ses région »
Sus l’òme e son òbra :
- « Hommage à François Fontan » 1991
- « La pensée politique de François Fontan » N° especiau dau Lugarn de 2007.
Nascut a Paris en 1929 - Defuntat a Cuneo en 1979.
Son paire, Fernand, d’opinion maurassiana era contarolaire de la SNCF, çò que donet drech a son filh de viatjar gratis fins a l’age de 21 ans. Sa maire, Loisa de Cours d’Entras
era de pichòta noblessa gascona arouinada. L’ostau de familha era a Rocafòrt de Garona a l’Ouest de Muret en país comengès.Lo francès era la lenga de familha emai lo paire parlesse l’Oc. Fontan passet sa joventut sens se rendre còmpte que lo gascon parlat per lo vesinatge era una lenga despariera dau francès. Fuguet Peire Bec de Carbona que i expliquet que lo « patois » parlat a Rocafòrt era una varianta de la lenga occitana alòrs qu’aviá a l’entorn de 20 ans.
De santat frèula seguiguet gaire d’escòla . Estudiet d’esperèu. Era autodidacte. Çò que l’empachet pas de seguir a Paris en auditor liure li cors de Marcèu Cohen e de Levy-Strauss e tamben li cors de l’Institut de Ciencias Politicas a Tolosa. Sa passion per li lengas e lis etnias lis aguèt de joinessa. Sota influencia de son paire s’engajèt dins lo mouvement monarquista. Dona l’adesion vers si 17 ans au Movement Socialista Monarquista. Vers si 18 ans passa a l’anarquisme. Lo quita per desacòrd sus la question nacionala. S’interessa a la critica dau marxisme elaborada per lo grope « Socialisme et Barbarie ». A Nissa onte era anar viure per s’ocupar d’una vielha persona de la familha, vèusa d’un jutge de patz, participa a la fondacion de la « Nouvelle Gauche » que fuguèt una di brancas fondatriças dau P.S.U. ( Parti Socialiste Unifié).
A la prima de 1959 fonda lo Partit Nacionalista Occitan. Persecutat per la municipalitat de Nissa e a la seguida de dos procès, un per ajuda au FLN argerian, l’autra per afaire fabricat de pederastia, se mudèt a Fraisse dins la Vau Varacha dins li valadas occitanas d’Italiá. Passèt dos ans a establir comuna per comuna la frontièra lenguistica entre l’occitan e l’italian piemontès, fondèt la M.A.O. ( Movimente Autonomisto Occitano) vers l’an 1967.
Dempièi Fraisse beilejèt lo PNO fins a sa mòrt deguda a una congestion cerebrala en 1979.
La pensada umanista de Fontan.
L’elaboracion de sa pensada qu’apelava "umanisme cientific" fuguèt la frucha d’una longa recerca que i demandèt d’annadas entre 15 e 21 ans. L’essenciau de sa doctrina l’establiguèt 8 a 10 ans avant la creacion dau PNO. Es l’analisi de la descolonisacion dau Vietnam, dau Maròc, de Tunisiá e mai que mai d’Argeriá que i serviguèt d’encastre politic per çò faire. Es tamben la descuberta de la sociologiá marxista e l’estudi de la psicanalisa, mai que mai l’òbra de Wilhelm Reich que serviguè de ponch de partença a son umamisme. Aquò jonch a una critica radicala dau nacionalisme de drecha lo menet a l’etnisme (teoriá dau drech di pòples a son independencia). Marx coma Reich l’an ajudat a comprène l’alienacion prigonda de l’umanitat e es l’estudi de la question nacionala dins lo monde que la menat au nacionalisme occitan. Sa pensada pòt se resumir en tres paraulas : critica de Wilhelm Reich, critica dau marxisme, e critica de l’imperialisme.
I . En partènt de Wilhelm Reich.
Fontan descubriguèt Reich dins un article dau « Libertaire » onte Giliane Berneri presentèt « La foncion de l’orgasme » libre màger de Reich. Fontan era dins son periòde anarquiste e se diguèt que « Reich era la justificacion cientifica de l’anarquisme ».
Perdequé aquel estrambòrd se Fontan per W. Reich ?
- 1. Lo libre es un manifeste per la liberacion sexuala de l’umanitat. Lo joine Fontan qu’es a l’entorn de si 20 ans, de per si tendencias omosexualas, era apassionat per l’estudi de la sexualitat. Reich dona de rtasons cientificas a son existencia.
- 2. Lo libre de Reich es una contestacion de la pensada de Sigmund Freud . Segond Freud la natura umana es facha de fòrças de mòrt e de fòrças de vida que se contristan . Reich au contrari demòstra que i a pas d’instinct de mòrt. Li manifestacions de mòrt (sado-masoquisme) son pas que lo produch dau refolèri dis instincts de vida. Reich qu’era psichiatre, en suenhant si malauts, pròva qu’en developant lis expression de vida per de tecnicas de terapiá especificas , lo sado-masoquisme pòt desaparèisse. Se desaparèis es pròva qu’es pas dins la natura de l’umanitat. I a donc pas d’instinct de mòrt. Atau Reich demòstra que la desalinacion de l’òme es possible . Per Freud om pòt pas que policiar la natura umana, per Reich òm pòt la desalienar. Freud serà considerat coma lo novèu preire de la societat macartista americana, liòga que Reich es estat fisicament eliminat per aquela societat repressiva en 1952.
Aquela ideia que la desalienacion de l’umanitat es possibla es la clau principala de l’òbra de Fontan.
Mai per Fontan la sexualitat explica pas tot. Son tant importants la cultura e l’economiá. Fontan aviá en testa d’escriure una critica de la pensada de Reich. Lo travalh es a faire.
II. Au delà de Karl Marx.
Lo segond ponch fòrt de la pensada de Fontan es sa critica dau marxisme. Avem aquí de textes de Fontan un pauc mai developats :
- « La tecno-burocraciá » publicat en 1967.
- « Nacionalisme revolucionari, religion marxista e camin cientific dau progrès » de 1970.
- « La question di pichòts proprietaris » de 1971.
Fau rapelar lo contexte dis annadas 60 onte lo marxisme e la contestacion de Marx era sujet principau de l’epòca.
Se Fontan reconèis que Marx a agut rason de mostrar l’importancia de la lucha di classas, Fontan contesta Marx sus toti li ponchs fòrts de sa doctrina.
- Sus lou « materialisme dialectic » : « Lo materialisme dialectic es a recaptar au musèu », çò ditz Fontan.
- Sus « lo materialisme istoric. Fontan afortís que Marx oblida l’importancia de l’economiá sexuala e de la question nacionala. - Sus lo ròtle dau proletariat . Fontan ditz que Marx a tòrt de redurre la lucha di classas a la sola lucha entre capitalisme e proletariat. La classa di pichòts proprietaris e mai que mai la montada de la classa tecnobureucratica complican li causas . La classa capitalista e lo proletariat son traversats per la question nacionala. Atau Fontan s’opausa au cosmopolitisme proletarian de Marx.
Atau Fontan a previst e benlèu precipitat la quincanela dau marxisme.A la question : Fontan marxista o pas ? Fontan respondiá : « Belèu pòst- marxista » De fach Fontan despassèt Marx e de luenh.
III. L’etnisme e la critica de l’imperialisme.
Es sus la qustion nacionala que Fontan consacrèt l’essenciau de si recercas. Fontan partís d’una critica de la definicion de la nacion d’Ernest Renan e d’aquela de Josep Staline Contra Renan qu’escriguèt lo texte celebre « Qu’est-ce qu’une nation ? » Fontan respond que la volontat de viure ensèm es movedissa e que la volontat rend pas còmpte de l’alienacion nacionala.
Contra Staline qu’escriguèt « Lo Marxisme et la question nacionala », Fontan demòstra que la definicion de Staline es inaplicabla. Segond Staline per que i ague nacion fau que i ague li cinc critèris comuns de terraire comun, d’istoria comuna, d’economiá comuna , de lenga comuna e de temperament comun. Aquela definicion vau pas que per li nacion qu’an un Estat ja establit. Explica pas la liberacion di nacions colonisadas.
Per Fontan lo solet critèri qu’explica l’existencia d’una nacion es aquèu de la lenga indigèna. Lis autri critèris son presents, de segur, mai nos dònan pas de que determinar objectivament li limitas entre nacions.
Fòrt d’aquela critica Fontan passèt una granda part de sa vida a estudiar la geografiá di lengas e ne donèt un atlas objectiu e normatiu . Armat de totis aquelis estudis Fontan fondèt lo « Partit Nacionalista Occitan » en 1959 en esperant que lo pòple occitan e toti lis autri poples l’anavan seguir. Era de pas comptar sus l’alienacion prigonda de la societat occitana . La reaccion contra Fontan fuguèt feroja. Çò mai penós per èu son estadas lis atacas di responsablas culturaus occitans qu’eran espaurugats per sis ideias.
Lo bilan 30 ans aprèp la mòrt de Fontan.
- En Occitaniá Aupina, lo M.A.O. a quasiment disparegut, mai li vau occitanas d’Italiá an ganhat l’estatut de Comunautats de Montanhas e la reconeissença per la lèi italiana de la lenga occitana.
- La Val d’Aran qu’es totjorn sota dominacion espanhòla a ganhat l’estatut d’autonomiá.
- L’Occitaniá domenjada per França a ganhat l’estatut de « regionalisacion », lis lengas regionalas son reconegudas per la Constitucion e se prepara per la fin de 2009 una lèi per lis aparar.
Sens luenh de l’amira independentista prevista per Fontan. Lo Partit Nacionalista Occitan que s’es transformat en Partit de la Nacion Occitana es sempre viu. I regionalas de 2004 era present dins una aligança en Lenguedoc- Rosselhon, faguèt 13 500 votz.
En defòra d’Occitaniá lis avançadas de l’etnisme son estadas numerosas. Citarai la casuda dau mur de Berlin, la particion de la Iogoslaviá, la montada di nacionalismes Còrsa, Flamenc, Catalan, galès o escocès.
Sus li questions sexualas, la liberalisacion a ganhat tota Euròpa.
Sus lo plan economic, la progression dau nivèu de vida dempuei la creacion dau PNO es importanta maugrat de crisis. Lo socialisme d’Estat que preconisava Fontan a laissat plaça a de novelas fòrmas de liberalisme. Es belèu aquí la feblessa màge dau profetisme de Fontan.
L’estudi cientifica de la pensada de Fontan demòra de faire. Es una òbra dificila dins la mesura que tòca a toti lis ciencias umanas. Tòca a la sociologiá, a l’economiá sexuala, a la geografiá lenguistica e de segur a la politica. L’òbra de Fontan es complexa mai totjorn d’actualitat mai que mai per tot çò que pertòca li questions etnicas.
Ne’n demòra un metòde d’analisi cientific fondat sus l’interacccion entre rapòrt de classas d’atge e de generacions, cultura e economiá. La vision de Fontan pas soncament una vision occitana , es una vision totjorn viva dau monde tot.
Jaque Ressaire lo 23 de Mai de 2009.
De legir :
- « Ethnisme, vers un nationalisme humaniste » 2° ed. 1975
- « Orientation politique du nationalisme occitan » 1970
- « La nation occitane, ses frontières, ses région »
Sus l’òme e son òbra :
- « Hommage à François Fontan » 1991
- « La pensée politique de François Fontan » N° especiau dau Lugarn de 2007.