La Còrt europèa poirà condemnar l’Estat francés ...

De la necessitat d’aver una brigada permanenta d’avocats

            Cal pas comptar sus l’imperialisme francés per baissar la garda. Aqueste, coneis pas que lo rapòrt de fòrça. Es d’alhors lo pròpri de las dictaturas de s’impausar per la fòrça, lo murtre e lo chaple se necessari. I a pas qu’a véser çò que se passa actualament en Ucraïna (crimis de guèrra e contra l’umanitat complits per Russia), al Curdistan (victima dels tres imperialismes que son l’arab, lo turc e lo persan) en Canaquia (Cauna d’Ovea ont en 1988 19 Canacs son chaplats), al Tibet (ont lo nombre de mòrts se compta pas pus) e la tièra es encara plan pus longa coma o sabètz.

            Alavetz, fa gaire, los lums de l’actualitat nos an esclairat sul fach que l’Estat francés refusa fòrt e mòrt als elegits de las collectivitat territorialas lo drech de s’exprimir dans la lenga del país. S’es vist per d’unas municipalitats de Catalonha-Nord, de la Collectivitat de Corsega e de la Collectivat Territoriala de Martinica. Son los prefèctes, sanflorada foncionariala del supremacisme francés, que denoncièron a la justícia la volontat naturala dels elegits territorials de s’exprimir en lenga del país. Totas las corts d’apelacion sasidas se son, en conformitat amb la logica ipercentralista francesa, prononciadas contre l’emplec oficial del còrse, del catalan e del creòl. Malurosament cap de municipalitat, de Conselh Departamental o Regional occitan a pas agut fins ara lo fetge de voler normalizar la lenga dins sos trabalhs.

            Alavetz, los cònsols màger nòrd-catalans concernits an decidit de portar la question de l’utilizacion del catalan davant lo Conselh d’Estat. Aquò, en vista d’una eventuala sasina de la Cort Europèa dels Dreches Umans, a Estrasborg. Son condreitament seguits dins aquel apròchi pels Còrses e pels Martiniqueses. Totes aqueles militants nacionalistas son conscients que i a pas gaire d’espèr que lo Conselh d’Estat invalide las decisions de las Corts d’apelacion. Tot aquò es pòrc polit e polit pòrc. Aqueles rodatges opressius banhan dins la meteissa salsa jacobina e i vòlon negar totes los oprimits qu’an jos la man. Lo supremacisme nacional francés es de fanatisme e coma tal es irracional.

            Enfin aqueles bailes e politicians dels pòbles oprimits gausan atacar judiciarament l’Estat francés davant las Corts internacionalas ! Emai se lo procediment va èsser long -almens dos ans per passar davant lo Conselh d’Estat- es subretot pas una rason per entamenar pas l’accion de denóncia. Se que non seriá baissar los braces e dobrir un baloard al rotlèu compressor francimand.

            Malurosament la Cort Europèa dels Dreches Umans a pas de possibilitat d’impausar a l’Estat francés l’obligacion d’aplicar sus son territòri los tèxtes de defensa dels dreches umans individuals o collectius qu’a signat e ratificat. Demest aquestes, plan solide, los tèxtes d’aparament dels dreches lingüistics. Sus aquel punt coma sus plan maites la Còrt europèa poirà condemnar l’Estat francés sens aver de possibilitat coercitiva efectiva. Rai ! S’aquò fa gaire avançar concretament los dreches lingüistics en Corsega o Occitania, almens una condemnacion de França per la Cort Europèa dels Dreches Umans es un acte politic fòrt. De condemnacions a repeticion de França mancaràn pas de far soscar lo demai de la comunitat internacionala sul mite d’una França irreprochabla tocant als dreches umans.

            Avèm nosaus tot a ganhar que l’Estat francés siá de longa guinhat del det e condemnat per la comunitat dels Estats. Voldriái pas tirar la flaçada a ieu, mas fa mai de quaranta ans, dempuèi mos procèsses contra l’Estat francés, que disi qu’una accion judiciara dèu èsser menada de front amb l’accion electorala. Son las doas facietas de la meteissa pèça politica. Per èsser mediatisada, l’accion judiciara es tras que politica. Un procès es una tribuna politica. Una condemnacion de França per non aplicacion dels dreches umans es una condemnacion politica urbi et orbi. Nos cal denonciar de longa e publicament l’inconsequéncia de l’Estat francés. Que de melhor far per aquò que de lo trigossar regularament davant los tribunals internacionals ? Emai se lors condemnacions an pas res de constrenhent, empacha pas, qu’a fòrça, l’imatge de França va patir. L’interés es de remembrar al monde entièr lo comportament imperialista de França. Aquò’s aquò nòstre dever de resistents. Sens condemnacion, sens resisténcia de nòstra part, França contunharà sa politica d’assimilacion dels pòbles que domina. Li cal far rebaissar sa cròia e son ufan.

            Perqué aver esperat tant de temps per enfin compréner que tota condemnacion per una Cort internacionala a un resson inter-nacional ? Tota condemnacion judiciara aflaquís lo prestigi de Estat sancionat e atrai la simpatia per sas victimas. D’aquel punt de vista, tornem o dire, cada procès es una tribuna politica.          

            Quand exprimissiái aquela suggestion, de temps me foguèt respondut que recórrer en justícia costava car. Emai la causa es pas falsa ! Mas quant còsta una campanha electorala ? Vertat es que lo movement occitanista dispausa de pauc de sosten financièr e que li es malaisit de butar a doas rodas en meteis temps. Pasmens avèm dins lo cortal qualques avocats occitanistas, e dels melhors. Alara perqué pas en Occitània imaginar la mobilisacion permanenta d’una coòrta d’avocats per menar França a respondre de sos mancaments davant los tribunals de la planeta ?

            Me demandi se tot combat politic deuriá pas començar per aquò. Solide que poirem pas endralhar totes los camins a l’encòp, mas qual sap s’aqueste seriá pas la prioritat ?

                 Sèrgi Viaule