Per mas activitats militantas, m’arriba d’anar regularament a l’Ostal d’Occitània de Tolosa. Es malurosament la sola estructura occitanista qu’avèm a Tolosa e quitament tre sa dobèrtura, l’Ostal foguèt tròp estequit per recebre totas las associacions que i son lotjadas. Aquestas entitats mancan de plaça per entrepausar lor material e per s’acampar. Sovent son passejadas d’una sala a una autra al darrièr moment. Dins los estatges mai nauts i a pas solament la wifi, la connexion Internet sens fial. Aquò rend lo trabalh militant encora pus malaisit. Mentre que las associacions culturalas francofònas benefician de condicions d’exercici plan melhoras per çò que plan mai ajudadas, las occitanas devon contunhar d’avançar a travèrs los trabucs que rescontran e quitament, qualques còps, los obstacles que lor son meses a bèl exprèssi en travèrs. En denonciant aquela situacion soi pas a plorinejar, mas fau acte de resisténcia. Tròp sovent encaissam las escòrnas e las empachas que nos son fachas sens reguitnar. Tròp sovent patissèm las injustícias sens revòlta e quitament sens protestacions. Ne cal acabar e rompre amb lo silenci. Pr’amor que nòstres enemics, los que trabalhan de longa a nòstra desaparicion definitiva de l’arcolan de las nacions del monde, sens resisténcia de nòstra part, contunharan longamai lor malafacha. Cometràn lor crimi sens aver quitament marrida consciéncia se demoram incapables d’exigir lo just e la rason.
Rai ! Lo quatre de setembre passat anèri a l’Ostal d’Occitània de Tolosa per un acamp. Tre passat lo portal, quand foguèri jol pòrge de dintrada, coma de costuma espepissèri las afichas que i son tachetadas. Atal me teni al corrent de l’actualitat dins lo domèni de la cultura nòstra sul País Tolosan. En una temporada ont avèm pas mai La Setmana, per èsser estada assassinada pels poders (al plural) anti-occitans, las afichas son per nosaus un dels mejans de comunicacion que nos demòra amb los malhums socials.
Un d’aqueles cartèls atrai particularament mon atencion. Còps sec i reconeissi los retraches de dos cantaires coneguts de ieu per los aver seguits pendent de decennias : Paco Ibañes e Claudi Martí. Ragassi coma un agaçon d’autant mai que pensavi que totes dos avián arrestat de se produsir en public. Mas non pas ! l’aficha menciona plan un concèrt conjunt que s’anava debanar lo 17 de setembre de 2024 a l’auditorium de Sant Pèire de las Cosinas a Tolosa. Lo títol de la prestacion m’agrada fòrça « Sens memòria ges d’esperança ». Soi pas un partidari forsenat de la memòria qu’aquesta, s’es mal utilizada, se pòt cantonar pas qu’a la nostalgia. Disi pas que de nostalgia ne calga pas coma carburant per avançar, mas per ieu l’esperança necessita mai lo vam, lo trabalh e l’ambicion que non pas la memòria.
Pasmens la nostalgia permet de nos pausar e nos distraire un bricon dins un percors militant occitanista que demanda una energia colossala per, parlam pas d’avançar, mas foguèsse pas que pèrdre pas de terren dins la guèrra d’eradicacion que nos es facha. Alavetz, aquel quatre de setembre, demorèri pivelat davant aquel cartèl. Aquò me tornava un mièg sègle enrè. Me tornava a n’aquel concèrt que los dos artistas balhèron dins las annadas setanta del sègle passat al cinèma de La Vaur e al qual assistiguèri pel primièr còp. Èra un temps ont los dos cantaires jogavan regularament amassa. Èra una temporada ont ja emplenavan las salas. Ieu èri, e soi totjorn, estrambordat per lors musicas a basa de guitarras, totjorn al servici dels tèxts. Soi un produch blos de la nenèiabombida e doncas abalit a la nòva cançon occitana. Me remembri quina foguèt mas esmòugudas cada còp qu’assistiguèri a un de lors concèrts conjunts.
Inutil de dire que me regaudissiá davant aquela aficha de poder tornamai retrobar amassa, sul meteis empont, dos de mos cantaires mai estimats. Mas, mon regaudiment es estat de corta durada quand me mainèri qu’un bandèu traversava lo cartèl amb la mencion « complet ». Mancat ! Tròp tard ! E aquò perqué ? Perqué lo concèrt es estat programat a l’auditorium de Sant Pèire de las Cosinas que compta pas que 400 plaças. Foguèsse estat programat non pas benlèu al Zenit (9 000 plaças) mas al Mercat del Grans (2 200 plaças), al casino Barrièra (1 200 plaças) o quitament al Metronum (600 plaças) qu’auriái pogut i assistir. Mas es atal e aquò contunha : quand se tracha de cultura occitana, per la nomenklatura afrancimandida n’i a totjorn pro. La cultura occitana se deurà arrengar amb una sala de 400 plaças e se demòran de personas insatisfachas de demorar defòra coma ieu, es pas aquò que fa empachar los francistas de dormir. Al contrari ! Un còp mai se van regaudir d’aver trobat lo biais d’entravar l’envam occitan.
Dins la batèsta despietadosa que nòstres enemics nos menan i pòt pas aver de detalh. Tot lor es bon per nos mespresar. Del nòstre costat, nos podem pas daissar tòrse sens reguitnar o almens testimoniar que sèm conscient del crimi d’etnocidi qu’es a se complir. Causa coneguda siá d’eles que, personalament, soi pas prèste a me calar.
Sèrgi Viaule