Tant que l’OPLO demorarà un veïcul sens ròdas, la lenga occitana anirà pas luènh

                                      OPLO : Serà çò que ne farem
 

Suènhs pallatius per acabar d’esquiçar lo teissut associatiu occitan

            L’occitanisme, que sembla aver la memòria corta al punt d’aver ja desbrembat los assassinats de Plumalhon, Papagai e La Setmana, pr’aquò pro recents, ven de descobrir que las senténcias de mòrt contunhan de s’apilar. Ongan seràn Ràdio Albigés, Ràdio Occitània, l’IEO federal e lo Collègi d’Occitània qu’auràn pas de moneda per menar a bon pro lor trabalh de creacion e de difusion de la lenga nòstra. Pas lo mendre centim per eles. Perqué son aquelas associacions que se son trobadas dins la mira de l’OPLO e pas d’autras ? Anam pas jogar lo jòc de la division e metre un organisme que trabalha per la nacion occitana al dessús o al dejós dels autres. I a pas de ierarquia de far entre las associacions occitanas. Avèm besonh de totas e n’aurem pas jamai pronas. Per nosaus i a pas de classament, nimai de podium. Lo combat de liberacion nacionala necessita totas las bonas volontats, totas las energias. La sola causa que sèm capables de mesurar es l’òbra complida per caduna. Quand parlam d’òbras complidas, entendèm d’òbras concretas. Occitània se desliurarà pas de la constrencha assimilacionista a còps de vòts, de rasonaments o de teorias fumosas, mas a fòrça de trabalh e d’engatjaments al quotidian. L’occitanisme es, per los que pòdon -e Dieu sap que cadun fa çò que pòt-, mai qu’una passejada en flandrinejant. Mai qu’un passatemps per diletant. Es un combat que necessita una mobilizacion permanenta de sos valents.

            Alavetz, ongan son Ràdio Albigés, Ràdio Occitània, l’IEO federal e lo Collègi d’Occitània que son dins lo collimador de l’OPLO. Sabèm que i fòrças especulacions sul perqué e sul cossí d’aquestas associacions e pas d’autras. O disèm de totjorn : mèfi a las gelosiás, mèfi a las divisions ! L’abséncia de budgèt e la manca de finançament public del monde associatiu occitan es una arma a doble talhant dins las mans del poder colonizator : d’un costat estofa financièrament las associacions que per d’unas poiràn pas subreviure, coma foguèt lo cas per Vistedit ; de l’autre costat, se en mai d’aquò capita per nos devesir, serà tot benefici per el. A nosaus d’èsser pro fòrts e intelligents per tombar pas dins la trapèla. L’enemic, aquò’s pas l’associacion occitanista vesina, mas plan l’Estat francés e l’ideologia supremacista franchimanda que lo baileja.

            L’OPLO, es un utís que nos caliá. Es lo minimum que se deu aver per entamenar una politica lingüistica (dins lo cas, solide, ont i auriá una vertadièra volontat d’enançar una politica lingüistica). De mercés a d’unas mobilizacions importantas a Besièrs, Carcassona, Montpelhièr e Tolosa e tanben gràcias a la cauma de la fam del valent David Grosclaude, lo movement occitanista foguèt capable de l’impausar a l’Estat francés. Mas aqueste, nimai per èsser constrench e forçat de crear l’organisme, s’es arrengat per mestrejar d’a fons l’aplech e de lo servar sens vitalitat en li balhant pas los mejans financièrs de foncionar. Podiá far gaire mens que crear un ofici public per la lenga occitana, que n’i aviá ja un per las lengas basca e bretona. Mas coma se tracha de sa pròpria creatura e que ne fa çò que vòl, a causit de cambiar pas sa politica qu’es la meteissa almens desempuèi la Revolucion : lo desrabatge de las lengas dels paises colonizats. Alavetz, per el es pas complicat : volètz un OPLO ? Lo vos ofrissèm per balhar lo cambi als innocents e als que fan mina d’o èsser, mas aqueste serà sens mejans ; e doncas, sens efièch. Amb  una dotacion de dos milions e de poscas es una cauquilha vuèja que tinda cau. Çò qu’arrestam pas de denonciar al Partit de la Nacion Occitana desempuèi plan temps.

            Es domatge que los occitanistas legiscan pas pro Lo Lugarn. S’aquò èra lo cas, serián pas estonats de çò que se passa a l’ora d’ara. Tre son N° 112 de la tardor de 2014 del Lugarn èrem ja dubitatius: « L'OPLO es un utís que nos es indispensable. Lo moment vengut nos servirà de palfèr per salvar la lenga. Mas nos demòra ara lo mai important a far : tant que los partits nacionalistas occitans serán pas majoritaris dins las Assembladas regionalas, l'OPLO demorarà una cauquilha voida ». Tre la debuta, la question dels mejans se pausèt. A nòstre vejaire, la sola que valga. Tròp nombroses son estats los occitanistas que se felicitavem de la creacion de l’OPLO sens se pausar la question dels mejans. Coneguda causa siá : tant que l’OPLO demorarà un veïcul sens ròdas, la lenga occitana anirà pas luènh.

Mèfi als guirguilhs e a las divisions !

            Çò mai crudèl e çò mai mespresant per nosaus es que l’OPLO justifica sa politica de refús de subvencionament per « una incapacitat de cèrtas associacions de gerir lors afars condreitament », alara que son totas d’associacions qu’existisson (o que malurosament existissián) desempuèi de decènnis. D’associacions qu’an demostrat lor vitalitat e lors competéncias. Quand se sap qu’aquelas acusacions malvolentas son publicament portadas pel sol elegit sembla-occitanista del Conselh d’Administracion de l’OPLO, es d’ont mai desolant per nosaus. Lo còp de cotèl dins l’esquina es d’ont mai dolent. E quand se sap qu’aquel paure òme es sensat èsser occitanista, la dolor n’es encara mai ponhenta e lo complòt es complet. La talpa jacobina a tombat la masqueta per se metre, a bèlis uèlhs vesents, al servici de l’opressor. Me fa dòl d’escriure aqueles mots, mas cal ben dire la vertat, cal ben escutlar la realitat de las causas, dire de blanc, çò blanc. Sèm estats traïts, mas es pas lo primièr còp qu’aquò nos arriba e serà segurament pas lo darrièr. D’aicí qu’arribèssem al jorn de la liberacion, se i arribam un jorn, de traïsons ne coneisserem maitas. Es lo destin de tot combat politic e a pus fòrta rason de tota lucha de liberacion nacionala.

            Alavetz, es pas lo moment de nos tirar las pelhas los uns amb los autres. Contra l’enemic qu’es l’Estat francés e sos supletius occitans, devèm demorar units. Subretot se devesir pas. L’enemic de l’associacion qu’a pas tocada sa subvencion es pas la que l’a tocada, mas lo que la i refusèt. Ara qu’avèm l’OPLO, devèm totes amassa demandar que l’ofici aja los mejans de foncionar. Avèm manifestat per aver l’OPLO, ara devèm manifestar per que l’OPLO aja la moneda necessària per menar una politica de reparacion lingüistica vertadièra. Ja, dins lo N° 126 de l’estiu de 2018 del Lugarn publicavem un article amb per títol « Pel poder francés, l’OPLO fa partida de son programa de liquidacion de la question occitana ». Dins aqueste, avèm chifrat la soma que ne deuriá dispausar l’OPLO, se l’OPLO èra pas un aganta-colhons. Çò qu’escriviam alara es totjorn d’actualitat : « La sola chifra que sèm estats capables de trobar actualament sul sitinèt de l’OPLO es lo budgèt total de 2016 que se montava a 2 236 998 €. Quand sortissètz d’aquela soma lo foncionament, avèm mens que çò que consacravan anteriorament las quatre ancianas regions occitanas (Lengadòc-Rosselhon ; Miègjorn-Pirenèus ; Aquitània ; Lemosin) actualament recampadas dins lo gropament d’intereses publics creat per Centroccitània e Novèla Aquitània. Dins aquelas condicions : òc, se cal pas estonar que l’OPLO faga coma ditz pudicament e amb mesprètz « d’arbitratges budgetaris » ; òc, se cal pas estonar que Vistedit siá menaçat ; òc, vivèm una regression dins las ajudas publicas per la lenga nòstra ; òc, l’OPLO es actualament una cauquilha vuèja e o demorarà tant qu’aurà pas un budgèt minimum de cinquanta milions d’euròs.

               Per comparason, lo budgèt de l’Ofici Public per la Lenga Basca de 2017 es d’un total de 4 167 030 euròs, siá lo doble de lo de l’OPLO. Autrament dich, 4 167 030 euròs per un mièg departament e 2 236 998 euròs per dètz-e-nòu departaments e mièg. Se fasiam un calcul per departament e sens téner compte de la densitat de populacion aquò fariá per l’OPLO : 4 167 030 X 19,5 = 81 257 085 €. Pus just es de téner compte de la demografia, çò que fa 4 167 030 euròs per 275 975 estatjants bascs e 2 236 998 euròs per 9 135 781 estatjants occitans de las regions Centroccitània e Novèla Aquitània (plan solide qu’avèm sostrach los 471 038 Catalans e 1 802 873 Franceses). Se contunhem la demostracion per las chifras, pel País Basc aquò fa : 4 167 030 euròs devesits per 275 975 estatjants, siá 15,10 € per estatjant consacrat a la promocion de la lenga basca. Per las regions part prenenta de l’OPLO : 2 236 998 euròs divisits per 9 135 781 estatjants occitans, siá 0,24 euròs per an e per estatjant de consacrat a la socializacion e l’illustracion de la lenga occitana. Se l’OPLO aviá çò qu’a l’Ofici Public per la Lenga Basca, aquò ne fariá un budgèt de : 15,10 € X 9 135 781 estatjants = 137 950 298 euròs.

                Alavetz, amb aquel argent se poiriá començar de parlar de reparacion istorica e de far virar un servici de ràdio-television en lenga nòstra. Se poiriá tanben financiar una premsa escricha en lenga nòstra. Mas pel moment l’OPLO, coma o avèm totjorn dich, a pas que de balajum a distribuir. L’OPLO, pel moment es pas que d’esbrofa politica e o cal denonciar coma tal. Quitament pas un eurò per estatjant es pas consacrat a la lenga occitana dins la part occitana de las regions part prenentas de l’OPLO. Dins aquelas condicions cossí s’estonar que Vistedit siá menaçat. I a pas que los innocents e las gents de marrida fe per se n’estonar. Tornem o dire un còp de mai e per clavar : l’OPLO es, ara per ara, una cauquilha vuèja. Es estat creat per amusar los creduls o los que se vòlon plan daissar engarçar.

               La citacion es un pauc longa e no’n desencusam, mas quand se veson los guirguilhs que començan de nasejar dins lo mitan associatiu occitan valiá d’èsser raportada. A l’ora ont la relèva dels benevòls annadits tira mal de se far dins las associacions, es subretot pas lo moment de se mancar entre nosaus per lo pauc de morfina que l’Estat francés s’es decidit de nos autrejar. Amb çò que nos balha actualament, cal èsser conscients qu’acompanha nòstra mòrt, ja programada per el dempuèi de sègles. Puslèu que de nos manjar lo nas, nos cal soscar a metre en plaça d’estrategias per ensajar de viure sens las perfusions de l’Estat e de las collectivitat localas, tantes poders entre las mans dels partits francistas. Sabi ben qu’es per nosaus la dobla pena per tant que, non solament percebèm plan pauc de subvencions, mas amb l’argent de nòstres impòsts finançam un sistèma educatiu e una politica culturala que trabalhan a nòstra aculturacion. La situacion es kafkaïana, mas devèm, a tot pèrdre, téner cap. En esperant qu’un jorn los partits politics occitans prengan lo poder dins las collectivitats territorialas, una de las solucions pòt èsser lo desmamatge del subvencionisme.

                  Disi pas que l’exemple se pòsca reprodusir dins totes las activitats de la vida associativa, mas coneissèm almens dos organismes occitanistas qu’arriban a trabalhar en defòra de l’estatut associatiu assistit e que, per consequéncia, demandan pas ges de subvencion a cap de collectivitat publica. Doas entrepresas que foncionan en free-lance. Vòli parlar de Macarèl, còla de valents coneguda per difusir d’objèctes identitaris occitans e qu’ajuda tanben de longa lo movement associatiu tant coma pòt ; e de las Edicions dels Regionalismes que cada an, editan un dotzenat de libres en occitan, sens jamai demandar un centim d’argent public. Sus aquelas doas entitats ni las comunas, departaments, regions o Estat an pas cap de presa. Demandan pas cap permission a cap de notable per menar lors accions al servici de la lenga e de la cultura nòstras. Se finançan solets, e al cent del cent. Es segurament pas possible per totas las associacions culturalas, mas l’argent èssent lo nèrvi de la guèrra, la resisténcia passarà immancablament per totjorn mai d’autofinançament. D’organismes coma l’Institut d’Estudis Occitans e lo Collègi d’Occitània, totes dos reconguts d’utilitat publica, deuriàn sollicitar mai lo pòble occitan e las entrepresas occitanas. Quicòm qu’a mon vejaire se fa pas pro. Lor estatut d’organisme reconegut d’utilitat publica es jos emplegat.

Nos cal provocar la demanda sociala.

            Dins aquel afar de talhada clara (per dire pas de talhada rasa) dins las subvencions autrejadas per l’OPLO, l’escandal es pas talament que i aja agut una marrida reparticion de las micalhas disponiblas, l’escandal es que l’OPLO aja pas que de micòtas a dispausicion per menar, foguèsse pas, qu’una politica de mantenement del teissut associatiu occitan. Es aquel unic escandal que nos cal denonciar, e o cal far amb vigor.

            Ça qua la, podèm plànher que l’elegit sembla-occitanista, pr’aquò vici-president de l’Ofici, faga pas son trabalh d’elegit occitanista e que denóncie pas publicament l’escandolosa manca de mejans de l’OPLO. Qu’a demai, condemnèsse pas l’escanament de las associacions occitanas. Sensat, es estat elegit per aquò far puslèu de que de se metre al servici dels liquidators de la lenga e de la cultura nòstras. De cara a una tala situacion deuriá menar una campanha mediatica contra l’injustícia que patissèm totes. Al final, e davant un blocatge politic que s’eternisariá, deuriá demissionar del Conselh d’Administracion de l’OPLO per demorar pas mai de temps complici de la mascarada, se que non del crimi d’occitanicidi. Un occitanista, digne d’aquel nom, pòt pas caucionar un OPLO sens mejans. Deuriá aver, benlèu pas los 138 milions d’euros que sèm en drech de demandar, mas almens lo minimum d’un cinquantenat per començar. Seriá quicòm mai que los dos qu’avèm ara per ara.

            Es benlèu pas inutil de rebrembar que l’actual e unic conselhièr regional -siá disent occitanista- qu’avèm, es pas lo primièr a far pas son trabalh d’aparaire de la lenga e de la cultura nòstras dins l’encastre del seu mandat. De totes los conselhièrs regionals que dins lo passat aguèrem, sol David Grosclaude emplenèt lo contracte. Es lo sol que s’acontentèt pas de far de figuracion. Atanben, foguèt pas un azard se lo partit franchimand e jacobin dels Verds s’arrenguèt per, subretot pas, lo tornar presentar sus sas listas.

            Aquò dich, se lo coratge personal e la motivacion dels elegits occitanistas compta per quicòm, la quita capacitat del movement occitanista a se mobilizar per demandar lo just e la rason, es tanben de prene en compte. Se i aviá de manifèstacions davant las pòrtas dels locals ont se debanan cada Conselh d’Administracion de l’OPLO, aquò ajudariá plan per melhorar la situacion. O torni dire : pas de manifèstacions per reclamar una melhora reparticion de la morfina, mas per exigir una potinga curativa. Se cal pas jamai enganar d’objectiu. Una tala error equivalriá per nosaus a precipitar nòstra mòrt.

            Se poiriá manifestar nòstre malcontentament davant l’OPLO quitament en setmana amb un centenat de personas, se podèm pas far mai. Rai ! Pas besonh d’esperar d’èsser 30 000 personas abans d’entamenar e entreprene quicòm. Pr’aquò se poiriá tanben organizar de manifèstacions massissas las dimenjadas davant los Conselh Regionals. Es quicòm qu’avèm ja fach, es quicòm que sabèm far. Far o far pas, aquò depend pas que de nosaus, de nòstra pròpria volontat. Justícia e libertat nos tombaràn pas totas cuèitas e rostidas dins la boca. Per las saborar las nos caldrà ganhar. Benlèu que l’ora es venguda de plorinejar pas pus, de longa e en redond, entre nosaus. D’arrestar de virar coma de pòrcs malauts sus las rets sembla-socialas. Se contunham d’aquel biais e a n’aquel ritme balhi pas car de nòstra codena. Riscam de butar nòstre darrièr badal davant l’ecran d’un ordinator. Sens voler balhar de leiçon a degun mai qu’a ieu meteis, los planhs, los rasonaments e los escumenges son una causa, l’accion politica concreta n’es una autra.

Ara, l’ora es venguda de nos brandir las piuces. Nos cal provocar una demanda sociala de reparacion lingüistica. Aquò son pas los bailes actuals de l’OPLO, totes jacobins, que faràn lo trabalh a la nòstra plaça. Aquò’s a nosaus de sensibilizar lo monde de nòstre entorn. S’aquela demanda ven pas, ai plan paur que l’OPLO contunhe sa politica d’escanament e de temptativa de division del movement occitanista. Mens l’enemic sentirà de resisténcia e mai sarrarà al galet. La politica demòra un rapòrt de força…

Sèrgi Viaule