Desempuèi l’aveniment del rugbi professional e sos excèsses en matièra de finançament dels jogaires e autres personals, me trachi pas mai de Tòp 14, de Pro D2 o de l’equipa de França. Fa d’annadas que crompi pas mai lo jaune (lo Miègjorn Olimpic) per çò que fa, dins la seu logica comerciala, quasi unicament plaça al rugbi professional. Agachi pas mai tanpauc las partidas a la television en defòra de l’equipa de França del mens de vint ans e de l’equipa femenina. A cadun sas valors e las meunas, que son occitanas, an pas mai res a véser amb las del rugbi professional que pauc a cha pauc es vengut una nassa de crancs.
Lo pièger comencèt d’ora quand los clubs, tanlèu pèrdre qualques partidas, forabandissián lors entraïnaires coma s’èra de mocadors getables. D’èfièch, quand d’esponsors començan per pagar de milions a un club, apelan aquò un « investiment » en publicitat. E cadun sap que dins una economia de mercat, los investiments devon raportar lèu e plan. Atanben un club que pèrd es considerat coma marsissent l’imatge de la marca estampada sul malhòt dels jogaires. Ja, la valsa dels entraïnaires comencèt fa un desenat d’annadas. Talament plan qu’un entraïnaire de Besièrs diguèt un còp, en galejant a pro pena, que lèu los entraïnaires se van trobar dins una precaritat d’emplec tala que la solucion que lor demorarà serà de viure dins una autocaravana. Sosentendut, atal poiràn mai aisidament mudar cada sièis meses. Emai es vertat que s’es ja vist d’entraïnaires fòrabandits non solament en cors de contracte, mas tanplan en cors de sason.
Las causas se son bravament agreujadas amb l’arribada al cap de la Federacion Francesa de Rugbi del Galhacòl Bernat Lapòrta e del niçard Sèrgi Simon. Aquestes, amb l’ajuda del tolonés Morad Boudjellal e de qualques autres sacamands dels afars, bailejan pas mai la Federacion coma una associacion esportiva, mas coma una entrepresa destinada al profièch. La sola pagèla que coneisson aquel monde es la moneda, pas que la modena, res que la moneda. Se trufan coma d’una figa de las famosas valors del rugbi qu’estranhament revertavan, e revertan encara dins lo rugbi amator, las valors occitanas de prètz, paratge e convivéncia.
Doblidessem pas que l’afairista Bernat Lapòrta foguèt fa quelques meses confrontat a la menaça d’una enquista penala. Es estat suspectat d’aver fach pression sus la comission de disciplina per que redusiguèsse una sancion contra lo club de Montpelhièr bailejat per un autre afairista que per azard es lo primièr a far de publicitat sul malhòt de l’equipa de França. La Federacion es venguda una maquina a produsir de dardena. E per vendre al pus car lo malhòt de l’equipa de França, cal, dins la logica ultrà-liberala, que l’equipa de França ganhe. Sèm aquí plan luènh de l’èime esportiu per lo qual l’important es de participar.
Gui Novés, l’entraïnaire de l’equipa de França nomenat per la còla precedenta de la Federacion, aguèt lo malastre de pèrdre sièis partidas consecutivas. Gui Novés, es quitament pas la pena d’o remembrar, es l’entraïnaire mai guerdonat d’Exagonia. Se comptan pas mai sos títols de campions de França e d’Euròpa amb l’Estadi tolosan. Es estat tanben un jogaire de tria. Rai d’aquò ! Bernat Lapòrta e Sèrgi Simon lo venon de metre defòra coma s’èra un empestat. Nimai pel passat de Gui Novés, nimai per son seriós de totjorn, nimai per sas competéncia actualas, res i faguèt pas. Coma de mainatges dins lor periòde psicanalitic de tota poténcia lo parelh Lapòrta-Simon vòlon tot e sulcòp. Sens gaire d’analisi, sens agachar se l’efectiu dels jogaires franceses es a l’ora d’ara de talha a ganhar lo torneg de las sièis nacions e las partidas-tèst contra l’emisfèra Sud, sens aver fosforat gaire, an metut defòra la còla d’entraïnaires bailejada per Gui Novés. O faguèron amb una arrogància e una brutalitat indigna.
Coma an trapat un còp de sang irracional contra la persona de l’ancian estratègi de l’Estadi tolosan, l’an licenciat per « fauta grèva ». D’un punt de vista moral l’escòrna es terriblament umilianta. D’ont mai que los sacamands actualament al cap de la Federacion son incapables de dire çò que poiriá plan èsser aquela « fauta grèva ». Juridicament, pasmens lors avocats serán ben obligats de balhar d’explicas als prud’òmes quand van jutjar l’afar d’aquel licenciament abusiu. Non solament aquel inic afar va costar car a la Federacion per la mesfisança del public a son encontra, mas li va costar car financièrament per çò que, condreitament, los licenciats se van pas daissar far.
Çò pièger es que Bernat Lapòrta trapèt un autre entraïnaire per remplaçar lo gascon Gui Novés. Planes que foguèron sollicitats, estacats a las valors d’onor del rugbi, refusèron de marchar dins la magolha. Estimavan que lo contracte de Gui Novès deviá anar al cap abans de ne far un bilanç e jutjar de son trabalh. Malurosament En Lapòrta trobèt un autre gascon per remplaçar Gui Novés. Malgrat tot çò que pòt dire als mèdias es pas qu’un arribista e un arganhòl sens dignitat ni onor que s’amerita quitament pas que balhèssi son nom. Aitant que Bernard Lapòrta, l’acusi d’aver fach perir l’imatge del rugbi. Farem lo bilanç a la fin del seu contracte. Prenem data !
Aquel afar me balha malurosament rason. Prevesiái la marrida penda qu’anava prene lo rugbi professional. Çò que fa dòl es que d’ara enlà podèm pas mai parlar de « las valors de rugbi » sens fa rire lo monde. Per çò que, emai s’aquestas valors son encara de mesa dins lo rugbi amator, es pas del rugbi amator que parlan lo mai los mèdias. Son pas las partidas de federala que son televisadas, mas las partidas dels clubs professionals. E se sap ben pro que los joves s’identifican a çò que veson a la television.
Las consequéncias del mal complit per la còla actualament al cap de la Federacion e lo marrit imatge que balha del rugbi, son ja conegudas. Al darrièr acamp del meu club de federala 3 que se tenguèt en aquesta debuta d’annada 2018, aguèrem las chifras dels licenciats dins las escòlas de rugbi. Per aquesta sason la Federacion a enregistrat una demesida de vint del cent dels enfants inscriches. Segon çò que serà lo comportament futur de la direccion de la Federacion riscan non solament de pèrdre encara mai d’efectius, mas tanben de véser la tampadura d’unes clubs de vilatge. O alara d’unes clubs passar al XIII, çò que seriá çò melhor que lor poiriá arribar.
Sèrgi Viaule