/image%2F0568858%2F20140111%2Fob_0348f4_logo-pno-jpg){kind=logo}
Lo Partit de Nacion Occitana sosten l’Estivada
L’Estivada es lo grand festenal panoccitan que marca, cada an, lo rescontre de totas las regions occitanas, de las vals transalpinas a Medòc e del Lemosin a Val d’Aran. Malgrat las dificultats que pòt traversar d’aquestas passas aquela grand rescontre cultural, lo Partit de la Nacion Occitana pensa qu’es de son dever politic de sosténer aquela manifèstacion nacionala. Cada nacion del monde a vocacion a recampar, en un temps e un luòc donat, sa produccion culturala. Es la tòca de l’Estivada dempuèi son espelida e es per aquela rason que lo Lugarn, revista politica se ne pòt èsser, ten a modestament marcar son sosten a la cultura occitana en publicant pendent los tres jorns del festenal una presentacion de libre. Ongan a causit de vos presentar tres libres de la darrièra colleccion « Atots » de l’Intitut d’Estudis Occitans que ne compta quatre. Lo P.N.O. e lo Lugarn vos desiran un bon festenal.
La redaccion
Tederic Quatre escrich una faula tocant las mors mediato-politicas franchimandas
Tederic Quatre es ensenhaire a Bordèu e sòci de l’Institut d’Estudis Occitans. Es mai que mai conegut per aver publicat una biografia detalhada e un estudi critic sus l’òbra de Jansemin. Aquela òbra publicada amb lo títol « Les Papillotes / Las Papilhòtas » es estada publica en 2014 per l’ostal Abordo dins la colleccion « La lanterne du passeur ». Es encara disponibla en linha.
Fa gaug de véser qu’aquel erudit se siá mes a la ficcion. Aquò pròva, un còp de mai, que la literatura occitana a la capacitat de se renovelar, malgrat la despartida d’escrivans que tròp sovent nos arriba de regretar. Causa mai que teni d’ajustar, es que me regaudissi d’aquesta publicacion dins la plega « Atots ». D’efièch, fasiá temps qu’aviam pas agut un obratge en dialecte gascon dins nòstra prestigiosa colleccion. Coma o sabètz soi pas un afogat de l’iperdialectalisme, mas tant que dins lo cortal occitanista demorarà d’amators de particularismes estreches, aqueles devon poder s’exprimir atanplan coma lo tenent de l’occitan estandard que soi.
Dins aquel roman parodic, Tederic Quatre manca ni d’imaginacion, nimai d’umor. Figuratz-vos que lo President en question, -de bon drech anar desaparegut dels radars-, es un President sostengut per un partit que son nom es Partit End’un Recampament Dobèrt, Universau e totun Transitòri, çò que fa que sa sigla es PERDUT. Ça que la, es pas perdut per totòm e qualques uns se’n sabon servir per s’afartar al rastelièr. Plan solide, tota situacion o personatge a pas res a veire, o alara seriá pur azard, amb situacions o personatges existissents o avent existits.
Aquel obratge es una ficcion gaujosa e trufandièra sul tèma de la politica politiciana e dels mediasses franchimands. L’autor se regala e nos regala d’engrunar de sucre sus l’esquina d’aquelas personas que vivon e trabalhan totas a l’ombra de la Torre Eiffel e del palais de l’Elisèu. Fauta de se poder revoltar contra las practicas de manipulacions de las massas, l’autor pren lo partit de se’n trufar. L’umor essent l’estapa primièra de la revòlta, lo seguissèm amb plaser dins son anar. E s’i sap far dins aquela mena gasanha ! N’i a pas un autre per desboscar de trobalhas raras dins lo domèni dels dialògues entre personatges mai o mens realistas. Es vertat qu’en politica politiciana se nada totjorn entre doas aigas : la de la realitat e la del fantasma. Fin finala, una situacion mannada per la creacion literària, çò qu’escapèt pas a Tederic Quatre. Nos fa viure las situacions las mai inversemblablas. Passam de quicòm de pèc a quicòm de capbord sens gaire de transicion. Cal dire que quand vesèm l’espectacle que nos balhan los poders politics e mediatics en França, los literators an de que far. Un còp de mai, tant val ne prene lo partit d’en rire que de ne plorar.
Aquel raconte es, o avètz comprés, una faula fantasierosa sus un sujècte grèu, çò que, forçadament, se prèsta a totas las galejadas possiblas e a d’infinits jòcs de mots. Amb aquel papagai, l’autor, s’o gausi escriure atal, no’n fa véser de totas las colors. Lo lector rescontrarà, tot virant las paginas, qualques expressions idiomaticas que son certanament de la tinada bordalesa de Tederic Quatre. Aquel papagai-president es un millesim a beure sens vergonha ni moderacion.
Aquela galejada qu’es una critica acèrba del mitan politico-mediatic, fin finala fa pas que tornar metre dins una forma literària çò que pensan un fum de monde. Parli aquí de los que viran en abstencionistas als diferents escrutins organizats per la republica imperialo-bonapartista. Se tracha d’una denóncia en règla de las manipulacion de las gents. Manipulacions coma se’n pòdon véser pendent las campanhas electoralas, mas tanben per tota autra causa, per exemple la pandèmia de la COVID-19 que, se los avián cresegut auriam pas gausat sortir de l’ostal per paur d’aver a encambar de cadavres suls trepadors. Un pauc de luciditat e de resisténcia als poders alienants fa pas jamai de mal. Al contrari !
Per çò qu’es de la lenga de Tederic Quatre, nimai se soi pas un lingüista de tria (luènh d’aquí), me sembla que fa un gascon fòrça agasconit, se me pòdi permetre d’avançar aquel ajectiu. Ça que la, l’òbra se legís plan e totòm se’n deuriá regalar. Tot occitan alfabetizat deuriá crompar la plaga Atots qu’es un pilar important e istoric de la cultura nòstra. Es una institucion que sens ela seriam pas çò que sèm. Aqueste obratge pòrta lo numèro 232. La colleccion a tengut fins ara e nos cal contunhar a la sosténer. Crompar discs, libres e revistas, assistir als espectacles teatrals en lenga nòstra, son tantas accions que nos cal contunhar de far, per nòstre plaser personal e per la salvagarda de nòstra identitat.
Pèire Rabasse
« Lo Papagai president » de Tederic Quatre. Edicions de l’Institut d’Estudis Occitans. Colleccion « Atots » N° 232. 98 pagina. Despaus legal : segond trimèstre de 2022.
/image%2F0568858%2F20220721%2Fob_8535eb_lo-papagai-president.jpeg)
« Lo Papagai president » de Tederic Quatre