Testimoniatge irremplaçable pertocant la guèrra de liberacion d’Argeria

            Benoist Rey es un escrivan libertari nascut a París en 1938, compliguèt son servici militar pendent la guèrra coloniala d'Argeria. Arribèt en Argeria en setembre de 1959. S’i retrobèt infirmièr dins un comando de caça, cargat de la « pacificacion » (remarcaretz l’antifrasa que resumís tota l’ipocrisia de l’imperialisme francés). Tre son retorn, en octobre de 1960, redigís lo jornal d'aquela experiéncia traumatisanta. Son libre « Les égorgeurs / Los escotelaires », es publicat en abrial de 1961 per las edicions de Minuit / Mièjanuèch. La guèrra de liberacion nacionala dels pòbles argerians es pas encara acabada, alavetz, l’obratge foguèt còpsec sasit e enebit. Censurat pel poder imperialista francés. Mentretant, l’obratge subrevisquèt a cinquanta ans de silenci. Foguèt pas tornat editat qu’en 1999 per las edicions Libertàrias. Reeditat mantunes còps dempuèi, la darrièra parucion data d’agost de 2012. De notar que lo libre obtenguèt lo prèmi « Ni Dieu, ni mèstre » en 1999.

            Çò estranh dins aquel afar es que Benoist Rey, ja anticolonialista dins sa joventut se siá daissat embrigadar dins l’armada francesa alara qu’auriá pogut far valer son objeccion de consciéncia en fauta de poder far valer una objeccion politica. O alara fugir en Soïssa coma o faguèron qualques pacifistas franceses per esquivar de caucionar, emai èsser complici d’una guèrra coloniala.

            Cossí que ne vire, aquel jove òme agèt lo coratge extraordinari de far publicar son testimoniatge abans que la guèrra siá acabada. Cal d’aquel punt de vista notar tanben lo coratge de l’ostal d’edicions que lo seguiguèt dins son projècte. Projècte vodat d’avança al fracàs compte tengut l’a-democracia[1] ineranta al supremacisme francés.

Pendent una annada, l'infirmièr Benoist Rey aguèt l'escasença de veire e de viure las orrors d’una guèrra coloniala a la franchimanda. Lo libre es la cronica d'aquel viatge al cap de l'infèrn, de la cachavièlha, de la malcòr e de la vergonha. Nos descriu sens bestorns lo quotidian de las execucions somàrias, dels viòls, dels pilhatges, dels incendis, de las destruccions, de las torturas, del sadisme, de la salvatjariá d'una armada compausada d'engatjats e de conscriches. Nos conta pel menut cossí de brave monde, de gent ordinàrias se pòdon transformar en maselièrs psicopatas. Nos conta l'insuportable de l'armada francesa pendent la guèrra de liberacion nacionala dels pòbles d’Argeria. Tanlèu desbarcat oltra Mediterranèa Benoist Rey, deu suportar los discorses dels oficièrs colonialistas : « S’avètz de buf, de muscle, un uèlh agusat, una replica prompta e folzejanta, siatz tanben un element del contacte uman amb las populacions d’aquesta província. Rasseguratz aquestes òmes e aquestas femnas terrorizadas per de bandas rebelas. Atal tornaretz l’espèr dins lor còr. (…) Sabi qu’avètz la fe suauda de los que se batan per un ideal just e bèl, e que totes amassa capitarem fins a la victòria ». Deu èsser exactament lo discors que devon ausir actualament los soldats russes tenguts d’anar desliurar aqueles « paures Ucraïnians de las arpas del nazis que nos an pres la província d’Ucraïna ». Los discorses imperialistas son totjorn estat e demòran los meteisses e a n’aquò òm se pòt demandar se l’umanitat a plan progressat.

            Çò que sabiam ja e qu’aqueste libre ven confirmar, es que se la guèrra de liberacion nacionala dels pòbles argerians èra justa coma o pòdon èsser las guèrras contra las colonializacions, pasmens lo Front de Liberacion Nacionala argerian èra, e es sempre, pas una organizacion democratica e progressista. Primièrament s’apeva exclusivament sus l’arabisme en negant la quita existéncia de la nacion berbèra, e segondament -e aqui es tan grèu- tre la debuta s’es apevat sus lo fanatisme islamic. Benoist Rey escriu : « Los djondi (lo mot al singular es djonod que significa elegit de dieu) o soldats de l’Armada de Liberacion Nacionala son de fanatics. Invocar l’argument religiós, aquò’s la grand fòrça del Front de Liberacion Nacionala. L’islamisme es encara tras que poderós e es somés als imperatius politics ». Lo fach de cridar l’islamisme al secors de la guèrra de liberacion nacionala va costar car al FLN. Sabèm que desembocarà dins las annadas 1990 sus la guèrra civila. Per çò qu’es del pòble berbèr, es pas mai reconegut en Argeria que non es lo pòble occitan dins l’Estat francés. Argeria demòra una dictatura islamo-militària.

            En fin d’obratge, alara que la guèrra es pas encara acabada e que Benoist Rey es tornat al país, lo jovent se pausa de questions : « Fins a quora seràn empresonats, torturats, escotelats los musulmans rebèls o non ? Quantes enfants veiràn encara lor maire violada ? Quantas de tombas dins la montanha ? La sang raja cada jorn. Quantes de mòrts caldrà encara ajustar al million d’Argerians ja mòrts per la libertat ? ». Un libre que cal aver legit per denonciar, se n’èra encara besonh, las messorgas oficialas e permanentas de la dòxa imperialista francesa. De cara als innombrables crimis comeses en Argeria, sol un trentenat d’apelats preferiguèron la preson a la participacion a aquela guèrra inica.

Aqueste libre de Benoist Rey a una valor istorica. Es un testimoniatge irremplaçable pertocant la guèrra de liberacion d’Argeria. Es essencial que demòre accessible a las generacions novèlas.

 Pèire Rabasse

            « Les égorgeurs / Los escorniolaires » de Benoist Rey. Edicions Libertàrias. Acabat d’imprimir en agost de 2012. 64 paginas.

https://editions-libertaires.org/produit/les-egorgeurs-de-benoist-rey-2/