Un papièr sensa importància, de Glaudi Barsotti

   La literatura es un pilar magèr de la cultura nòstra. Bèl temps i a, valent a dire a partir de la fin del sègle XIXen e la creacion del Felibritge, èra quitament lo sol element de l'activitat occitanista que teniá d'aplomb. Emai s'alara la lenga èra encara socializada, son estatut politic n'èra pasmens inexistent. Atanben, la literatura sola, aitant valabla e valorosa siá, podiá pas, e pòt totjorn pas, salvar soleta la nacion. O sabèm plan pro al Lugarn.

   Avèm ara per l'acompanhar la mobilizacion permanenta de qualques associacions que s'activan fèrme dins l’animacion culturala e lo combat politic. Fa gaug de constatar que nòstra literatura es part prenenta del procèssus bèl de renaissença nacionala. Los escrivans occitans, qu’o vòlgan o pas, participan concretament a n'aquèl movement, a n’aqueste vam.

   Dirai pas un còp de mai çò que devèm a l'Institut d’Estudis Occitans e a sos setanta ans de trabalh acarnassit. Vòli just aquí saludar l'èime, l'engèni e la fe de sos directors literaris successius. Atal viu nòstra literatura, servida per d'intellectuals de granda valor. Tant d'abnegacion faguèt que ja en 1994 aguèrem aqueste « Papièr sensa importància » de Glaudi Barsòtti. Un roman policièr de fòrça bona factura escrich per un escrivan reconegut desempuèi bèl briu. A sa legida, se sentís que Glaudi Barsotti se chalèt a escriure son istòria de murtre.

Pasmens lo manuscrit se seriá ameritat d’èsser corregit abans publicacion. Balhi pas qu’un exemple : Anglada, un dels eròis de l'intriga, ven qualques còps Anglade (almens que siá lo contrari). D'un punt de vista de la presentacion es domatge aquela manca de menimositat dins la relectura de las espròvas. O diguèri a prepaus de mantunes obratges : una marrida finicion del produch librenc, gasta lo plaser del legeire. Un livre es un contengut, cèrtas, mas es tanben un objecte material que se pòt agachar, palpejar e plan solide colleccionar.

   Rai d’aquò ! Glaudi Barsotti qu'escriguèt fa plan temps los remirables « La tèrra deis autres » e « Lo capitani de la Republica » ten una escritura del trobar clar que conven d'efièch al roman classic coma al roman policièr. Nos porgís aquí una òbra aisida de legir amb una intriga plan escalcida. Lo legeire es tengut en alen del segond capitol fins al darrièr. La tombada del roman es digna dels grands mèstres del roman negre.

   L’òbra content qualquas bonas cordèlas, emai se d’unas pòdon passar per un pauc gròssas. Per dire quatre mots del roman, direm que l'eròi principal -qu'es jornalista e mena son enquista personala- va trapar un narcòtrafegaire embarrat a Las Baumetas de Marselha. Se coneisson pas l'un e l'autre, pasmens lo fòralei conta al jornalista cossí trafegava e amb qual. Glaudi Batsòtti nos passeja atal dins las banlègas Nòrd de sa vila. Una Marselha que coneis perfiechament per i aver viscut tota sa vida. Ne coneis, non solament cada carrièra e cada barri, mas tanben, e subretot, la mentalitat de sos estatjants.

   Coma jornalista ne coneis tanben un tròç sus la criminologia. Sap los còdis de vida dels marginals. Còdis que son mai de règlas de subrevida (la polícia velha) que de règlas d'onor dins un mitan ont tot deu marchar drech se se vòl perennizar. Coma sovent dins la realitat marselhesa, Glaudi Barsòtti mescla dins sa ficcion banditisme e economia. Mas tanben, logicament, pòt pas far passar per malha los patricolatges politics ligats a l’economia. Tot aquò es entremesclat que sèm aquí a Marselha e plan dins un roman negre.

   Una qualitat de l’òbra es que l'autor quicha sul costat psicologic dels personatges. Aquò se sap pro, un murtre es res mai qu’un trebolitge psicologic o lo rescontre de maites treboladisses psicologics. Mas l’òbra es pas tanpauc sens amor e sens sensualitat : « Te tèni Nicòla dins lei braces. S’esquicha contra ieu. Aneriam a Sisteron per dançar, per fins d’escafar nòstrei pensaments e lèu se debanèron lei causas qu’ara siáu a la potonejar. Qu’ela cèrca mei bocas. Que freta son còs sus lo mieu ».

   I auriá a dire sus la "morala de classa" que l'autor vòl far passar a tot pèrdre. A d’unes moments se sentís una orientacion ideologica plan tròp accentuada. Urosament que Glaudi Barsòtti es jornalista e escrivan de tria e qu’al final demòra dins la dralha de la literatura.

   A despart d'aquò « Un papièr sensa importància » es un libre agradiu que se legís amb plaser. Vos regalarètz de lo legir o lo tornar legir coma ieu me’n congostèri. De notar que lo roman es totjorn en venda sul catalògue d’IDECO.

Pèire Rabasse

« Un papièr sensa importància » de Glaudi Barsotti. Edicions I.E.O. Colleccion « Atots » e « Crimis » N° 121. Despaus legal : quatren trimestre de 1994. 104 paginas. https://www.espaci-occitan.com/botiga/oc/romans-policiers/613-un-papier-sensa-importancia-glaudi-barsotti-9782859101756.html