Espòrts amators e espòrts professionals

            Aquela modèsta reflexion suls espòrts e sos acostats me venguèt aprèp qu’un occitanista m’aja informat, en gaireben plorinejant, qu’una metropòli occitana anava baissar las subvencions municipalas atribuïdas a sos clubs esportius professionals. L’òme que me balhèt l’informacion deplorava que lo conse de la ciutat aja aprofechat la ceremonia dels vòts per anonciar als bailes dels clubs de rugbi de XV, de fotbòl e benlèu d’autres espòrts collectius professionals que la caissa de la vila lor èra pas dobèrta a discrecion e que l’espòrt professional costava car a la collectivitat. Qual, a despart benlèu de la persona en question, poiriá negar que los clubs professionals còstan generalament plan car als contribuents de las vilas ont son implantats ?

            Malurosament i de vilas que, sus l’esquina dels ciutadans, subvencionan grassament de clubs professionals e doncas de milionaris. Es benlèu pas inutil de remembrar aicí los salaris dels jogaires professionals. Cal tornar balhar las chifras : Kylian Mbappé tòca sièis milions brut per mes. A çò que pareis qu’aquò fariá « pas que » tres milions de net (cargas socialas e impòsts retirats). Passatz-me lèu-lèu un mocador que soi a me voidar de totas las aigas de mon còs ! Vertat que lo paure Neymar tòca pas el que 3 675 000 € brut per mes per far lo meteis trabalh, o puslèu deuriái escriure « per jogar/dançar amassa ». Cossí explicar aquela diferéncia de salari per un meteis pòste de trabalh, sinon per l’irracionalitat que congrèa los espòrts professionals ? E que dire del fotbolaire professional del campionat de Nacional (tresena division) que ganha pas que 4 000 € per mes ? Meteis pòste de trabalh, mas un ganha 6 milions per mes e l’autre 4 mila. Se la causa èra pas tan grèva e se s’en podiá rire nos demandariam çò que fan los sindicats de fotbolaires professionals ? Mas sèm aquí sus la capborda planeta del fotbòl. Una planeta bauja e pas sonque dins los salaris exorbitants de sas « idòlas ». Un monde fòl ont las gents an encara besonh d’asorar d’idòlas per suportar lor vida. Òm se creiriá tornats a l’Antiquitat. Balhatz-lor de pan e d’espectacles…

Sus la planeta rugbi, sèm plan mai rasonables. Finn Russel (que coneissi pas) al Racing 92 e Cheslin Kolke (que coneissi pas mai que lo precedent) del Racing Club Tolonés tòcan pas qu’un milion. Un milion per mes ? Non pas ! A l’escala del rugbi es un million per an, çò que fa pasmens 83 000 € per mes (que cal totjorn comparar al 6 000 000 de Mbappé). Lo rugbiaire occitan lo mai pagat es certanament l’Antòni Dupont amb sas mesadas a 50 000 €.

            Alavetz, quand se veson de chifras atal perqué pas balhar rason a las municipalitats que refusan de subvencionar los rics ? E perqué pas las aplaudir, d’ont mai s’òm es socialista coma pretend o èsser lo repotegaire en question ? Perqué totjorn ajudar los rics e daissar los pichons clubs dins lo besonh ? Es l’atrach de la societat de l’espectacle ? Es la resulta d’un enclòscatge televisual ? Dins lo domèni dels espòrts coma dins plan maites, la desrason naseja mai qu’al son torn. Una municipalitat, que siá de drecha, d’esquèrra o del centre a rason de decidir de metre l’argent del contribuent endacòm mai que dins las pòchas de monde que ganhan ja confortablament lor vida. Puslèu que de subvencionar a pèrdia de clubs pel sol prestigi del nom de la vila, an rason d’investir dins los bastiments de las escòlas, dins las infrastructuras culturalas e esportivas, dins la seguretat, dins los servicis socials, etc…

            Las municipalitats deurián subvencionar los clubs esportius proporcionalament al nombre dels enfants inscrichs dins lors escòlas. Los clubs d’espòrts collectius (per los d’espòrts individuals es quicòm mai) deurián tocar de las collectivats territorialas proporcionalament al nombre de mainatges qu’ocupan los dimècres, dissabte e dimenge dins lors escòlas. Se un club de barri a Bordèu, Tolosa o Clarmont d’Auvèrnha a mai d’enfants dins son escòla de rugbi que l’Union Bordèu-Beglas, l’Estadi Tolosan o l’Associacion Esportiva Montferrandesa, alavetz deu tocar mai. La comuna a pas a téner compte de lor renom. Al contrari ! dins una societat equitabla e possedissent un minimum de justícia sociala, 70 dels 72 milions annadièrs balhats dispendiosament a Kylian Mbappé deurián èsser despartits entre los pichons clubs de vilatge e de barri, qu’eles son d’interés social evident. Lors educators son totes benevòls e altruistas. A mon vejaire caldriá que i aja un sistèma de vases comunicants financièrs entre las ligas professionalas e las federacions amatoras. Los salaris dels jogaires professionals deurián èsser limitats e los drechs televisuals deurián irrigar lo teissút esportiu pertot sus lo territòri.

            Personalament soi benevòl dins un pichon club de rugbi de federala 3. Nòstra municipalitat balha pas mai al club de rugbi qu’als autres ; e a rason. Pr’aquò es lo club de rugbi que fa mai parlar de la comuna per çò que dins sa disciplina es lo que jòga al nivèl lo pus naut. La municipalitat, politicament posicionada al centre, a condreitament decidit qu’èra pas una rason per li balhar mai d’argent qu’als autres. Causa coneguda siá, aquò’s pas lo prestigi esportiu d’un club que met d’aliments de qualitat dins las escudèlas de las cantinas escolàras ; que permet de desvolopar de CLAE (Centre de lésers sens albergament), que arrenga de dispositius per permetre l’accès pertot a las personas a mobilitat redusida o d’afavorir la bastison de lotjaments socials.

            O avètz comprés, ieu reteni pas que la foncion sociala dels espòrts e rebuti fòrt e mòrt sa foncion mondana.

              Sèrgi Viaule