/image%2F0568858%2F20140111%2Fob_0348f4_logo-pno-jpg){kind=logo}
Bernadeta Romieu es roergata. Coma o auriá dich Enric Molin, amb ela una estèla mai lusís al cèl literari roergat. Un cèl roergat que ne manca pas. Lèu vendrà impossible de far lo descompte de totas las escrivanas e de totes los escrivans que lo terrador a vist nàisser. Aprèp nos aver balhat un primièr roman en 2021 titolat « A l’ombra dels cerièsses bèles », aquí que nos torna, aqueste còp amb un recuèlh de tres novèlas. Los qu’an legit son òbra primièra esperavan en tresfolissent una seguida. De mercés al servici edicions de l’Institut d’Estudis Occitans es ara causa facha. Cal mercejar totes los benevòls que se desmesolhan tota l’annada per far viure aquela colleccion « Atots » sens la quala la literatura occitana seriá pas d’uèi çò qu’es. Un trabalh complit dins l’anonimat e l’escurina que, pr’aquò, nos permet d’aver a posita bon nombre de creacions de tria.
Aquel recuèlh, se titola « Entrelusidas de vidas » per tant que las tres novèlas que clau retrachan tres vidas. Tres vidas desparièras, çò que pròva la capacitat de l’autora a crear un fum de personatges diferents e totjorn plan escalcits. Aqueles retraches son totes plan tipats e vius, amb un caractèri plan trempat. Bernadeta Romieu, aquò se sap ara ben pro, mestreja son art. Nos ofrís aquí de tròces de vidas dins lor prigondor umana.
La primièra novèla es titolada Lo secret del licièr. Se tracha, sabi pas s’es necessari d’o precisar quand se parla de Bernadeta Romieu, d’un tèxte d’una bona tenguda literària. A lo legir se sentís tornamai l’engenh de autora. Aquela òbra clau un ambient, una atmosfèra que de cap e cima encanta lo legeire. De mai, tracta d’un subjècte grèu que, çò me sembla, fins ara es gaire aparegut dins la literatura occitana e que vos daissi descobrir. Es un tèxte que lo legeire, emai foguèsse qualqu’un que legís fòrça, garda de temps sus sa tauleta de cabeç. I a de libres atal qu’es penible de se’n separar.
Amb Lo secret del licièr sembla que l’autora aja fach un gròs trabalh de recèrca plan capitat. Conta d’un biais natural. Percebi aquí darrèr un trabalh seriós sus la lenga, mentre que l’autora se sentís -tornem o dire- completament al sieu del punt de vista literari. Aquela istòria se debana suaudament e amb granda serenitat. Bernadeta Romieu, es evident dins aqueste recuèlh coma l’es estat dins lo precedent roman, possedís l’art de la narracion. Aquela primièra novèla comença fòrça plan lo recuèlh.
La segonda pèça es Lo soldat de l’Avent. Aquela novèla fa soscar lo legeire sul las orrors de las guèrras, de totas las guèrras. Lo tèxte es bon, mas a mon vejaire lo contraste entre l’infèrn de la guèrra e l’encantament del trabalh complit prèp de la natura e de la familha es pas pro accentuat. Se seriá benlèu pogut aprigondir. Los rescapats del chaple mai monstrós que l’umanitat poguèt produsir son pas tornats de l’infèrn coma i dintrèron. Doblidessem pas que las nafraduras psicologicas de la guèrra de 1914-1918 son pas jamai estadas presas en compte, pr’aquò faguèron de degalhs enòrmissims en Euròpa. Tant mai qu’a causa de las memòrias transgeneracionalas n’avèm pas encara acabat amb las plagas daissadas per la devastacion e lo masèl de la primièra guèrra mondiala.
La literatura es tanben aquí per nos far soscar a la situacion d’uèi. Aquí pensi plan solide a l’òrra agression que n’es actualament victima Ucraïna. Coma qué, los sègles passan mas l’umanitat es totjorn a produsir qualques mostres. A véser cossí en aqueste debuta de millenari d’emperialismes que cresiam mòrts tornan nasejar, almens la literatura fa prene consciéncia a totes que la patz e la frairetat son causas que demòran fragilas. Mercé a Bernadeta Romieu d’o nos remembrar al bestorn d’una novèla literària.
Le tresen tèxte es titolat Lo dançaire de la tèrras nautas. Coma dins los dos autres, l’autora s’i fa a fargar e descriure sos personatges. O fa amb una precision e una sensibilitat de tria. A n’aquò se mesura l’estòfa d’una escrivana. La comunicacion es perfiècha e sens deperdicion entre l’emetor (l’autor) e lo receptor (lo lector). E totjorn aquel rag segur e regular d’una escritura encantarèla que fa lo fachin del raconte. Emai se lo ritme d’aqueta novèla sembla un pauc mai lent que lo de las precedentas novèlas, literàriament, aquela novèla es dins la règa de las precedentas.
Pèire Rabasse
« Entrelusidas de vidas » de Bernadeta Romieu. Edicions de l’Institut d’Estudis Occitans – colleccion « Atots » N° 233. Despaus legal : tresen trimèstre de 2023. 158 paginas.
/image%2F0568858%2F20231215%2Fob_b1274b_entrelusidas.jpeg)
« Entrelusidas de vidas » de Bernadeta Romieu